Έκανε τέτοιο πράγμα η Λιβύη;

Της Κατερίνας Τζωρτζινάκη

Με τη Λιβύη για χρόνους πολλούς η οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών είχε μπλέξει πολύ. Πώς ήταν ο τίτλος δημοσιεύματος της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» το 2006; «Ο ύπνος της Ελλάδος οδήγησε τη Λιβύη στη Γαύδο».

Έκανε τέτοιο πράγμα η Λιβύη του «παλιόφιλου Καντάφι»; «Η Λιβύη ζούσε τότε εποχή διπλωματικής και οικονομικής ισχύος μετά την άρση των κυρώσεων και τα αμέτρητα αιτήματα για επανεγκατάσταση των ξένων εταιρειών πετρελαίου», όπως γράφει ο ΥφυΠΕΞ Γ. Βαληνάκης στην ελληνική έκδοση του « Foreign Affairs » στις 12/6/2012 για το σχέδιο «Ελλάς επί Τέσσερα-Η Ελλάς των τεσσάρων θαλασσών» και τις προσπάθειες για τις ΑΟΖ.

Η Λιβύη, που είχε ήδη «κλείσει» από το 1973 τον Κόλπο της Σύρτης με ευθεία γραμμή βάσης μήκους 306 ναυτικών μιλίων, «προχώρησε το 2004 σε κύκλο παραχωρήσεων χερσαίων αλλά και θαλάσσιων περιοχών της για την εξερεύνηση και εκμετάλλευση υδρογονανθράκων. Ο χάρτης που δημοσιεύθηκε τότε όμως περιελάμβανε σε ειδικό ιστοχώρο και αρίθμηση οικοπέδων σε περιοχές της ελληνικής ΑΟΖ».

Διαβήματα διαμαρτυρίας, πλην απόκριση καμία. «Μάλιστα, η Λιβύη θέσπισε μονομερώς “ζώνη προστασίας της αλιείας” εύρους 62 ν.μ. από το εξωτερικό όριο των χωρικών υδάτων της, δηλ. συνολικού εύρους 74 ν.μ. (62+12). Προχώρησε μάλιστα σε αναδημοσίευση του χάρτη των διεκδικήσεών της τον Μάιο 2005». Πάλι διαβήματα, πάλι χτυπήματα. Παρά τις διαβεβαιώσεις, για έναρξη διαπραγματεύσεων, δεν άλλαζε στάση. Κωλυσιεργούσε, τι είχε να χάσει; Η μέση γραμμή, απαντά τον Ιανουάριο 2006, δεν είναι βάση. Οριοθέτησης. Τι μας θυμίζει, τι μας θυμίζει...

Επιστρατεύονται τα μεγάλα μέσα. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, που γνώριζε από τη θητεία του στο ΥΠΕΞ τον Καντάφι. Ήταν καλή η επίσκεψη στη Λιβύη. Κάτι αρχίζει να κινείται τα επόμενα χρόνια. Σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων. Και ένας και δύο και τρεις και τέσσερις γύροι διαπραγματεύσεων έως και το 2010.

Η Λιβύη σταθερή. Θέλει να παραιτηθεί η Ελλάδα επί των δικαιωμάτων της στις θαλάσσιες ζώνες για όλες τις ελληνικές νήσους στο Ν. Ιόνιο - Λιβυκό Πέλαγος, σύμφωνα με τον τότε επικεφαλής διαπραγματευτή, πρέσβη Γ. Σαββαΐδη. («Το Βήμα», 20/6/2020)

Μετά, χάος στη Λιβύη και στην Αθήνα των μνημονίων η χολή, πλην του νόμου 4001/2011 για την έρευνα των υδρογονανθράκων.

Ύστερα, ήρθαν οι τουρκικές σφήκες.