Λύσεις υπάρχουν

Μάλλον, η επίλυση της διαμάχης ανάμεσα στην ΕΚΤ και στο γερμανικό συνταγματικό δικαστήριο είναι κοντά. Είδαμε πριν από δύο ημέρες την πολιτική ηγεσία της Γερμανίας να κατεβάζει τους τόνους, με τον υπουργό Οικονομικών Όλαφ Σολτς να κάνει λόγο για επίλυση «χωρίς δράματα», διαμηνύοντας ότι θα μπορούσε να βρεθεί λύση πολύ άμεσα. Oι Γερμανοί έχουν ως στερεότυπο να διαμαρτύρονται με θορυβώδη τρόπο, αλλά όταν καταλαβαίνουν ότι η θέση τους δυσκολεύει, αλλάζουν θέση και προσαρμόζονται. Το έχουμε δει επανειλημμένως στην πολιτική τους. Πέρυσι το φθινόπωρο οι Σοσιαλδημοκράτες, ο μικρότερος εταίρος στην κυβέρνηση συνασπισμού της Γερμανίδας καγκελαρίου Άγκελα Μέρκελ, επέλεξαν νέα ηγεσία στο κόμμα που απείλησε με κατάρρευση τον κυβερνητικό συνασπισμό, επικαλούμενοι ζητήματα αρχής. Όταν όμως αντιλήφθηκαν τις συνέπειες, απλά οπισθοχώρησαν και άλλαξαν τη συζήτηση.

Αυτό θα μπορούσε να συμβεί και με την ΕΚΤ. Πριν από έναν μήνα, το συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας έριξε «βόμβα» στα θεμέλια της Ευρωζώνης, με την ετυμηγορία του ότι το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο υπερέβη της δικαιοδοσίας του όταν έδωσε στην ΕΚΤ το «πράσινο φως» για το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, μέσω του οποίου η κεντρική τράπεζα έχει αγοράσει από το 2015 ομόλογα αξίας 2,7 τρισ. ευρώ. Έστειλε ταυτόχρονα τελεσίγραφο ότι η Μπούντεσμπανκ, ο μεγαλύτερος μέτοχος της ΕΚΤ, θα αποχωρήσει από το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης εάν η ΕΚΤ δεν αποδείξει έως τις 5 Αυγούστου στη γερμανική κυβέρνηση και στο κοινοβούλιο ότι υπάρχουν οφέλη από το πρόγραμμα. Το θέμα, ωστόσο, είναι ότι οδήγησε την Ε.Ε. στα πρόθυρα θεσμικής κρίσης, καθώς ένα εθνικό δικαστήριο τόλμησε να παρακάμψει το ανώτατο δικαστήριο της Ε.Ε., δίνοντας εν δυνάμει έναυσμα και σε άλλες χώρες μέλη, τις πλέον ευρωσκεπτικιστικές, όπως Πολωνία και Ουγγαρία, να πράξουν ανάλογα. Η απόφαση της Καρλσρούης δεν χαροποίησε μόνο τους Γερμανούς συντηρητικούς αλλά έσυρε σε ακόμη πιο παράλογα αιτήματα και τους ευρωσκεπτικιστές. Και ενώ όλα έδειχναν σε μία καταστροφική σύγκρουση μεταξύ των θεσμών της Ε.Ε. και της μεγαλύτερης οικονομίας της, έγινε στροφή. Πρωτίστως, η Μέρκελ υπέδειξε λύση προχωρώντας μάλιστα σε ένα ριζικό δημοσιονομικό σχέδιο για την Ε.Ε. μαζί με τον Γάλλο ομόλογό της Εμανουέλ Μακρόν. Eν συνεχεία, το γερμανικό δικαστήριο άλλαξε ηγεσία, ενώ έξι γνωστοί Γερμανοί οικονομολόγοι αποδόμησαν την επιχειρηματολογία του. Άλλωστε και ο ίδιος ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών είπε ότι λύση μπορεί να βρεθεί «χωρίς δράματα». Βεβαίως, αυτό δεν σημαίνει ότι η Γερμανία δεν θα επανέλθει με την πρώτη ευκαιρία. Ήδη ο πρόεδρος της Μπούντεσμπανκ και «γεράκι» της ΕΚΤ Γενς Βάιντμαν υπενθυμίζει σε κάθε ευκαιρία ότι «ευέλικτα μέτρα» δεν σημαίνουν και «απεριόριστα».

Της Έφης Τριήρη