E-μεταβιβάσεις με ίδια γραφειοκρατία
Έως 24 δικαιολογητικά μαζί με δηλώσεις για φόρους κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών
Ηδιαδικασία υποβολής, επεξεργασίας και εκκαθάρισης δηλώσεων φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβιβάσεων ακινήτων άλλαξε πρόσφατα με απόφαση του διοικητή της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων Γιώργου Πιτσιλή. Όπως προβλέπει η απόφαση αυτή, δεν απαιτείται πλέον μετάβαση των φορολογουμένων στις ΔΟΥ για την υποβολή των σχετικών δηλώσεων και των απαιτούμενων συνυποβλητέων δικαιολογητικών.
Οι υπόχρεοι μπορούν να αποστέλλουν τις δηλώσεις και τα απαιτούμενα δικαιολογητικά είτε μέσω ταχυδρομείων, είτε κατόπιν σκαναρίσματος μέσω e-mail στις αρμόδιες ΔΟΥ. Εκείνο όμως που δεν άλλαξε με τη νέα διαδικασία είναι η υποχρέωση των φορολογουμένων να υποβάλλουν μαζί με τις δηλώσεις πλήθος από δικαιολογητικά έγγραφα (αντίγραφα συμβάσεων, αντίγραφα αποφάσεων, βεβαιώσεις, πιστοποιητικά, υπεύθυνες δηλώσεις κ.λπ.), τα οποία μπορεί να φθάσουν, σε αρκετές περιπτώσεις, έως και τα 24!
Η «Ν» παρουσιάζει σήμερα τον κατάλογο των βασικότερων από τα δικαιολογητικά αυτά, όπως προκύπτει από το παράρτημα της εγκυκλίου Ε2107/2020 με την οποία παρασχέθηκαν διευκρινίσεις για τον τρόπο εφαρμογής της νέας διαδικασίας.
Δηλώσεις
Τα δικαιολογητικά (κατά περίπτωση) που απαιτούνται για την υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής και μεταβίβασης ακινήτων είναι: 1. Ληξιαρχική πράξη θανάτου 2. Απόφαση δημοσίευσης διαθήκης
3. Αντίγραφο της σύμβασης νέμησης, ή του συστατικού εγγράφου trust, ή του καταστατικού εγγράφου νομικού προσώπου ή ιδρύματος, κατά περίπτωση, που αποδεικνύουν τον τρόπο και το είδος της επαγωγής και τη νομική μορφή και χαρακτήρα του υπόχρεου σε φόρο 4. Κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό (οικογενειακής κατάστασης ή εγγυτέρων συγγενών) της αρμόδιας δημοτικής αρχής ή, σε περίπτωση αδυναμίας έκδοσής του, ένορκη βεβαίωση δύο μαρτύρων για το είδος και το βαθμό συγγένειας προς τον κληρονομούμενο
5. Πιστοποιητικό του γραμματέα του αρμόδιου Ειρηνοδικείου ή Πρωτοδικείου περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως νεότερης διαθήκης, κατά περίπτωση 6. Νομιμοποιητικό έγγραφο, σε περίπτωση υποβολής της δήλωσης από πληρεξούσιο ή αντιπρόσωπο ή νόμιμο εκπρόσωπο 7. Έγγραφα που αποδεικνύουν τη μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης ή τη λήξη αυτής
8. Αποδεικτικά χρεών και βαρών 9. Συμβολαιογραφικά έγγραφα εκχώρησης ακινήτων ή απαιτήσεων στο Δημόσιο
10. Αποδεικτικά πληρωμής ή βεβαίωσης φόρου στην αλλοδαπή 11. Βεβαίωση τράπεζας για κοινό λογαριασμό του ν. 5638/1932 12. Καταστατικό νομικού προσώπου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα
13. Αποδεικτικά περί δεκαετούς παραμονής του κληρονομουμένου στην αλλοδαπή 14. Αποδεικτικά έγγραφα για τη σύσταση δωρεάς-γονικής παροχής, σε περίπτωση που δεν συντάσσεται συμβόλαιο
15. Αντίγραφο έκθεσης πλειστηριασμού
16. Τα φύλλα προσδιορισμού αξίας ακινήτων (με τα απαιτούμενα γι' αυτά δικαιολογητικά).
Απαλλαγή
Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται για την απαλλαγή της πρώτης κατοικίας από το φόρο κληρονομιάς, δωρεάς γονικής παροχής ή μεταβίβασης είναι τα κάτωθι: 1. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης του δικαιούχου της απαλλαγής ή άλλο/α ισοδύναμο/α πιστοποιητικό/α που εκδίδονται από τις αρμόδιες αρχές της χώρας του και ληξιαρχική πράξη γάμου ή γέννησης τέκνου, κατά περίπτωση, εφόσον τα στοιχεία του γάμου ή της γέννησης δεν προκύπτουν από αυτό. 2. Τοπογραφικό διάγραμμα με επ' αυτού βεβαίωση από τις αρμόδιες δημόσιες υπηρεσίες ή δήλωση από ιδιώτη μηχανικό κατά τις διατάξεις του ν. 651/1977 και του ν. 1337/1983 ότι το αγοραζόμενο οικόπεδο ή το οικόπεδο μέσα στο οποίο βρίσκεται η αγοραζόμενη κατοικία είναι οικοδομήσιμο κατά το χρόνο της αγοράς και βρίσκεται μέσα σε εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο ή μέσα στα όρια οικισμού χωρίς εγκεκριμένο σχέδιο. Στην περίπτωση κατά την οποία έχει εκδοθεί από την αρμόδια υπηρεσία άδεια οικοδομής, αντί του προηγούμενου δικαιολογητικού προσκομίζεται φωτοτυπικό αντίγραφο της άδειας, εφόσον από αυτή ή το προσαρτημένο σ' αυτή τοπογραφικό διάγραμμα, εάν υπάρχει, προκύπτουν και οι δύο αναγκαίες κατά νόμο προϋποθέσεις και ο υπόχρεος δηλώσει υπεύθυνα στη δήλωση της επόμενης παραγράφου ότι όσα αναφέρονται στην άδεια οικοδομής ή στο τοπογραφικό διάγραμμα δεν έχουν τροποποιηθεί και ισχύουν κατά το χρόνο φορολογίας.
3. Υπεύθυνη δήλωση του άρθρου 8 του ν. 1599/1986 (ΦΕΚ 75 Α'), με την οποία ο αγοραστής θα βεβαιώνει ότι: α) τόσο αυτός όσο και ο σύζυγος και τα ανήλικα ή ανάπηρα τέκνα τους: i. δεν έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας σε οικοδομήσιμο οικόπεδο ή ιδανικό μερίδιο οικοπέδου ή κατοικίας σε δημοτικό ή κοινοτικό διαμέρισμα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων και τα οποία συνολικά πληρούν τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς τους, ii. δεν έχουν τύχει απαλλαγής από το φόρο μεταβίβασης, κληρονομιάς ή γονικής παροχής για την απόκτηση πρώτης κατοικίας κατά το παρελθόν, iii. δεν έχουν μεταβιβάσει κατά την προηγούμενη πενταετία:
την επικαρπία ή το δικαίωμα οίκησης ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας, ή
την ψιλή κυριότητα ή επικαρπία ή ιδανικό μερίδιο οικοπέδου που πληρούσαν τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς τους, συναθροιζόμενα με τα λοιπά ακίνητα της οικογένειας, β) δεν είναι συγγενής πρώτου βαθμού εξ αίματος ή αγχιστείας με τον πωλητή ή σύζυγός του, γ) κατοικεί μόνιμα στην Ελλάδα επί ένα (1) τουλάχιστον έτος πριν τη χορήγηση της απαλλαγής, δ) αναλαμβάνει την υποχρέωση να προσκομίσει, μετά την κατάρτιση του συμβολαίου, τα απαιτούμενα κατά περίπτωση πιστοποιητικά που τυχόν θα του ζητηθούν από τη ΔΟΥ.
4. Αναλυτική κατάσταση ακινήτων (έντυπο τύπου Ε9), η οποία πρέπει να αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα της υπεύθυνης δήλωσης της προηγούμενης περίπτωσης, υπογεγραμμένη και από τους δύο συζύγους.
5. Η απόδειξη της μόνιμης κατοικίας στην Ελλάδα επί ένα (1) τουλάχιστον έτος πριν τη χορήγηση της απαλλαγής για όλες τις κατηγορίες δικαιούχων γίνεται με οποιοδήποτε νόμιμο μέσο. Ενδεικτικά αναφέρονται η υποβολή φορολογικών δηλώσεων, η βεβαίωση ασφαλιστικών φορέων, συμβάσεις εργασίας, φοίτηση των τέκνων σε σχολεία στην Ελλάδα, έναρξη επαγγελματικής δραστηριότητας, μισθωτήριο συμβόλαιο κατοικίας κ.λπ.
Προσδιορισμός
Τα δικαιολογητικά που απαιτούνται κατά κανόνα για τη συμπλήρωση των εντύπων του αντικειμενικού προσδιορισμού έχουν ως εξής:
1. Οικοδομική άδεια και, σε περίπτωση που δεν υφίσταται, προγενέστερος τίτλος κτήσης, βεβαίωση νομιμοποίησης αυθαιρέτου ή αποδεικτικό έναρξης ηλεκτροδότησης κ.λπ. για την απόδειξη της παλαιότητας του ακινήτου, η οποία υπολογίζεται από τη χρονολογία κατασκευής (ΦΥΑΑ 1,2,4,5 και όλα τα έντυπα Κ). 2. Οικοδομική άδεια ειδικού κτηρίου ή η τελευταία αναθεώρησή της, για όλες τις κατηγορίες των κτηρίων, η αξία των οποίων υπολογίζεται με τα έντυπα Κ4, Κ5, Κ6, Κ7, Κ8, Κ9. Όταν δεν υφίσταται οικοδομική άδεια, αποδεικτικό στοιχείο της χρήσης μπορεί να αποτελέσει κάθε πρόσφορο δημόσιο έγγραφο.
3. Άδεια λειτουργίας για τις κατηγορίες των ακινήτων, η αξία των οποίων υπολογίζεται με τα έντυπα Κ4, Κ6, Κ7. Σε περίπτωση που έχει διακοπεί η λειτουργία λόγω παύσης των εργασιών της στεγαζόμενης σ' αυτά επιχείρησης ή δραστηριότητας, προσκομίζεται η άδεια λειτουργίας της τελευταίας δραστηριότητας πριν τη διακοπή.