«Κλειδί» ο ψηφιακός μετασχηματισμός
Για τον επιχειρηματικό κόσμο, η πανδημία, εκτός όλων των άλλων, αποτέλεσε κι ένα εντυπωσιακό «crash test» σε θέματα ευελιξίας και ταχύτητας. Στο συντριπτικό τους ποσοστό οι επιχειρήσεις φάνηκαν ανέτοιμες να αντιμετωπίσουν μια εκτεταμένη και ιδιαίτερα πιεστική έκτακτη κατάσταση, που προϋπέθετε να έχουν προχωρήσει ήδη στην ψηφιοποίηση της λειτουργίας τους και να έχουν ήδη υιοθετήσει αναδυόμενες τεχνολογίες. Αποδείχθηκε πως η βιωσιμότητα και η ανταγωνιστικότητα απαιτούν σήμερα έναν διαφορετικό επιχειρηματικό τρόπο. Η ενσωμάτωση σύγχρονων μεθόδων και τεχνολογιών δεν είναι κάτι που «κάποτε θα χρειαστεί», όπως ενδεχομένως να λέγαμε λίγο καιρό πριν, αλλά αποτελεί πρώτη και βασική προτεραιότητα για την επιχειρηματική συνέχεια και λειτουργία.
Οι επιχειρήσεις που δυσκολεύτηκαν να ανταποκριθούν αποτελεσματικά στις έκτακτες συνθήκες είναι κυρίως αυτές που είχαν μικρό μέγεθος, μειωμένη αυτοματοποίηση και χαμηλή ψηφιακή ωριμότητα. Ο κλάδος της εφοδιαστικής αλυσίδας, για παράδειγμα, αντιμετώπισε δυσκολίες επικοινωνίας και συντονισμού των εμπλεκομένων, ο κλάδος της λιανικής έπρεπε να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις πελατών για άμεσες παραδόσεις, ενώ και η μεταποίηση έπρεπε να συνεχίσει να παράγει με μειωμένο προσωπικό λόγω των έκτακτων μέτρων.
Το ενδιαφέρον των επιχειρήσεων για τα ψηφιακά εργαλεία
Τα καλά νέα είναι πως πολλές ελληνικές επιχειρήσεις, προκειμένου να συνεχίσουν να λειτουργούν, ενδιαφέρθηκαν για τις δυνατότητες που προσφέρουν οι αναδυόμενες τεχνολογίες, έγιναν πιο εφευρετικές και αξιοποίησαν ψηφιακά εργαλεία για να δημιουργήσουν αξία. Τα εργαλεία επιχειρηματικών διασκέψεων και το ηλεκτρονικό εμπόριο βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή. Αλλά και πέραν αυτών, οι επιχειρήσεις άρχισαν να κατανοούν την αξία που προσφέρουν τεχνολογίες, όπως για παράδειγμα η τρισδιάστατη εκτύπωση που συνέβαλε στην άμεση παραγωγή βασικών ιατρικών αναλωσίμων που ήταν δύσκολο να βρεθούν μέσω παραδοσιακών αλυσίδων τροφοδοσίας, η επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων που βοήθησε και συνεχίζει να βοηθά τις κυβερνήσεις και τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης να αντιδράσουν αποτελεσματικά και γρήγορα, αλλά και το υπολογιστικό νέφος (cloud) μέσω του οποίου διασφαλίζεται η αδιάλειπτη πρόσβαση σε δεδομένα και η υλοποίηση πολλαπλών λειτουργιών εξ αποστάσεως.
Οι ελληνικές επιχειρήσεις έχουν να διανύσουν πολύ δρόμο, όπως αποδεικνύει και ο δείκτης DESI 2020. Η περιορισμένη χρήση cloud (7% - Μ.Ο. ΕΕ 18%), το μικρό ποσοστό των μμε που πραγματοποιούν πωλήσεις μέσω διαδικτύου (9% - Μ.Ο. Ε.Ε. 18%), αλλά και οι χαμηλές διασυνοριακές ηλεκτρονικές πωλήσεις (4% - Μ.Ο. Ε.Ε. 8%) κατατάσσουν τις ελληνικές επιχειρήσεις στην 24η θέση στην Ε.Ε. ως προς την ενσωμάτωση ψηφιακών τεχνολογιών, επηρεάζοντας αρνητικά την ανταγωνιστικότητά τους. Παράλληλα και το κράτος θα πρέπει να συνεχίσει την ψηφιοποίηση με γρήγορους ρυθμούς καθώς μπορεί να λειτουργήσει ως επιταχυντής για τον ψηφιακό μετασχηματισμό όλης της οικονομίας.
Ένα παραγωγικό μοντέλο βασισμένο στη γνώση
Παράλληλα με τον ψηφιακό μετασχηματισμό θα πρέπει να μετακινηθούμε προς ένα νέο παραγωγικό μοντέλο βασισμένο στη γνώση. Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις οφείλουν να επενδύσουν σε έρευνα και ανάπτυξη, να ενσωματώσουν νέες τεχνολογίες, να αξιοποιήσουν εμπορικά καινοτόμες ιδέες και να δοκιμάσουν νέες, αυξημένου ρίσκου ευκαιρίες ανάπτυξης. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η μεγαλύτερη, αλλά κυρίως ποιοτικότερη, επικοινωνία και συνεργασία μεταξύ όλων των εμπλεκομένων στο οικοσύστημα καινοτομίας.
Η επόμενη μέρα θα είναι σίγουρα δύσκολη για τη βιομηχανία και τις επιχειρήσεις και θα απαιτήσει συνεργασίες, καινοτομία και πιθανώς μεγαλύτερο ρίσκο. Θα βάλει τις επιχειρήσεις μπροστά σε διλήμματα για μεγάλες ανατροπές και αλλαγές. Ο τρόπος με τον οποίο οι επιχειρήσεις έμαθαν και προσαρμόστηκαν στη σημερινή κρίση θα πρέπει να αποτελέσει οδηγό για την προσαρμογή τους στον ταχύτατα εξελισσόμενο κόσμο του αύριο. Ο μετασχηματισμός που απαιτείται δεν είναι απλός και απαιτεί αποφασιστικότητα και όραμα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κλειδί για την επιτυχία είναι η μέγιστη αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν οι ψηφιακές τεχνολογίες.
Θα πρέπει όμως αυτές να τροφοδοτούνται διαρκώς με δημιουργικότητα και καινοτομία, καθώς έχει αποδειχθείότι η καινοτομία αποτελεί μονόδρομο σε πιεστικές προκλήσεις και παραμένει η κινητήρια δύναμη πίσω από την επιτάχυνση της ανάπτυξης και την ευημερία της κοινωνίας. [ SID: 13649379]
Παράλληλα με τον ψηφιακό μετασχηματισμό θα πρέπει να μετακινηθούμε προς ένα νέο παραγωγικό μοντέλο βασισμένο στη γνώση. Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις οφείλουν να επενδύσουν σε έρευνα και ανάπτυξη, να ενσωματώσουν νέες τεχνολογίες, να αξιοποιήσουν εμπορικά καινοτόμες ιδέες και να δοκιμάσουν νέες, αυξημένου ρίσκου ευκαιρίες ανάπτυξης.