Άρχισε η νευρικότητα στα χρηματιστήρια

Ποιοι παράγοντες επηρεάζουν την πορεία της Wall Street - Εκτίναξη του δείκτη μεταβλητότητας

Ηέντονη μεταβλητότητα έκανε ξανά την εμφάνισή της στις διεθνείς αγορές μετοχών και πολλοί επενδυτές πιστεύουν ότι ήρθε για να μείνει τις επόμενες εβδομάδες ή τους επόμενους μήνες, εν όψει των αμερικανικών προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου. Παρ' όλα αυτά, δεν αποτελεί απαραιτήτως σημάδι κατάρρευσης της αγοράς, όπως καθησυχάζουν κάποιοι αναλυτές, καθώς το βασανιστικό ερώτημα που έχει προκύψει είναι εάν οι τελευταίες ρευστοποιήσεις αποτελούν την απαρχή ενός καθοδικού κύκλου (bear market).

Ανεξαρτήτως του νικητή στις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου, οι αγορές αναμένεται να γίνουν ιδιαίτερα νευρικές και υπάρχουν πολλοί παράγοντες για να δικαιολογήσουν μία τέτοια κίνηση: η οικονομία παραπαίει, η πανδημία του κορονοϊού βρίσκεται ξανά σε έξαρση σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ επικρατεί έντονη σύγχυση γύρω από τη διαδικασία της ψήφου μετά τα σχόλια που έκανε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ για διπλή ψήφο, και διά ζώσης και μέσω ταχυδρομείου. Και σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και ο πανίσχυρος κλάδος της τεχνολογίας, που, ως αναμενόμενο, κάνει διόρθωση πυροδοτώντας έντονες ρευστοποιήσεις τις δύο τελευταίες συνεδριάσεις της προηγούμενης εβδομάδας. Στρατηγικοί αναλυτές συμφωνούν ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν όλες οι συνθήκες για μία «εντυπωσιακή αποκόμιση κερδών» λόγω έντονης μεταβλητότητας.

Ο δείκτης VIX που μετρά τη μεταβλητότητα στη Wall Street έχει εκτιναχθεί στα ύψη τις τελευταίες δύο εβδομάδες, σκαρφαλώνοντας την προηγούμενη Πέμπτη στο υψηλότερο επίπεδο σε διάρκεια 10 εβδομάδων, ενισχυόμενος 7,03 μονάδες, κοντά στις 33,60, καθώς ο δείκτης S&P 500 υποχώρησε 3,5%. Αρκετοί επενδυτές θεωρούν τώρα ότι ο VIX θα ανέβει περαιτέρω καθώς πλησιάζει η ημερομηνία των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, ειδικά καθώς τα προγνωστικά δείχνουν ότι η αναμέτρηση «θα κριθεί στο νήμα».

Σήμα κινδύνου από το μοτίβο

Αξιοσημείωτο είναι δε το γεγονός ότι τον τελευταίο καιρό, οι δείκτες VIX και S&P 500 «έσπα

σαν» το παραδοσιακό μοτίβο βάσει του οποίου συνήθιζαν να κινούνται σε διαφορετικές κατευθύνσεις, με αποτέλεσμα να ακολουθούν την ίδια πορεία, στέλνοντας σήμα κινδύνου στους επενδυτές. Πριν από την απότομη πτώση της προηγούμενης Πέμπτης, οι επενδυτές συνέχιζαν να αγοράζουν στοιχηματίζοντας ότι η αγορά θα συνεχίσει να καταρρίπτει νέα υψηλά, κάτι ιδιαίτερα ασυνήθιστο, καθώς έγινε σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, όπως αναφέρει ο Ρικ Ρίντερ, που διαχειρίζεται το Global Allocation Fund της BlackRock με ενεργητικό αξίας 23,2 δισ. δολαρίων.

Ο ρόλος των πολιτικών εξελίξεων

Η πρόσφατη ιστορία έχει δείξει ότι το εκλογικό αποτέλεσμα μπορεί να έχει εξαιρετικά μεγάλο αντίκτυπο στις τιμές ενεργητικού. Η απρόσμενη νίκη του Ντόναλντ Τραμπ το βράδυ των εκλογών του 2016 προκάλεσε βίαιες αντιδράσεις στις αγορές, με τον χρυσό, το πέσο Μεξικού και τα προθεσμιακά συμβόλαια μετοχών να συγκαταλέγονται στο ενεργητικό που γνώρισε υπερβολικά έντονες διακυμάνσεις. Στις αρχές του ιδίου έτους, η βρετανική στερλίνα βούλιαξε στο χαμηλότερο επίπεδο πολλών δεκαετιών έναντι του δολαρίου, από τη στιγμή που το Ηνωμένο Βασίλειο ψήφισε υπέρ του Brexit. Στην επικείμενη φετινή εκλογική αναμέτρηση, ο τρόπος καταμέτρησης των ψήφων μέσω ταχυδρομείου θα αποτελέσει τον βασικότερο καταλύτη για την αστάθεια, επισημαίνουν αναλυτές. Οι ίδιοι εξηγούν ότι η νευρικότητα δεν έχει να κάνει με το ποιο πρόσωπο θα κερδίσει τις εκλογές αλλά με τη διαδικασία της εκλογικής αναμέτρησης.

Όλο αυτό το σκηνικό θα μπορούσε να ωθήσει τον δείκτη μεταβλητότητας VIX στα ύψη τις εβδομάδες λίγο πριν από τις εκλογές, όπως συνέβη και το 2016, προβλέπουν κάποιοι αναλυτές. Όμως, για τον Ράντι Φρέντερικ, στέλεχος της Charles Schwab, η άνοδος του VIX δεν προμηνύει κάποιο μεγάλο χρηματιστηριακό κραχ. Επισημαίνει ότι ο δείκτης θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά τους επόμενους δύο μήνες, ανεξαρτήτως από το πώς θα κινηθεί η αγορά μετοχών και εξηγεί ότι ένα μεγάλο μέρος της ανόδου έχει να κάνει με τις λήξεις προθεσμιακών συμβολαίων. Δη

λαδή, με τις εκλογές να πλησιάζουν, υπάρχει μεγάλο χάσμα ανάμεσα στο VIX, που καλύπτει μόνο μία περίοδο 30 ημερών στα μακροπρόθεσμα συμβόλαια παραγώγων τα οποία καλύπτουν και τις εκλογές.

Η επιστροφή από τις διακοπές

Aκόμη ένας παράγοντας που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη είναι ότι η Wall Street έχει εισέλθει σε μία περίοδο που, ιστορικά, θεωρείται από τις πιο δύσκολες του έτους. Οι επενδυτές επιστρέφουν από διακοπές και επαναπροσδιορίζουν τις θέσεις τους εξετάζοντας τα στατιστικά που δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικά. Παραδοσιακά, άλλωστε, ο δείκτης S&P 500 υποχωρεί κατά μέσο όρο 0,5% τον μήνα Σεπτέμβριο από το 1944, ενώ υποχωρεί κατά μέσο όρο στη διάρκεια κάθε εκλογικού έτους την περίοδο από τον Σεπτέμβριο έως την ημερομηνία των εκλογών αρχές Νοεμβρίου, σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών CFRA. Οι μεγαλύτερες απώλειες καταγράφονται στις λεγόμενες κυκλικές μετοχές, συμπεριλαμβανομένων αυτοκινήτων, χάλυβα και ημιαγωγών. Οι κα

λύτεροι σε επιδόσεις μήνες για τις μετοχές είθισται να είναι ο Απρίλιος και ο Δεκέμβριος.

Ο Οκτώβριος καταγράφει ιστορικά τις μεγαλύτερες απώλειες από κάθε άλλο μήνα, κάτι που ισχύει τόσο για τον δείκτη S&P 500 όσο και για τον δείκτη μικρής κεφαλαιοποίησης Russell 2000, με τον πρώτο να βουλιάζει 21,8% και τον δεύτερο 30,8% το 1987, σύμφωνα πάντα με τη CFRA. Αυτό που θα παρακολουθήσουν με ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι επενδυτές είναι η συνεδρίαση της Φέντεραλ Ριζέρβ στις 16 Σεπτεμβρίου, η τελευταία πριν από τις εκλογές του Νοεμβρίου, προκειμένου να διαπιστώσουν εάν είναι διατεθειμένη να λάβει νέα μέτρα στήριξης της αμερικανικής οικονομίας. Επίσης, το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Δημοκρατικών και Λευκού Οίκου για νέο πακέτο μέτρων στήριξης ενδεχομένως να ενισχύσει τη μεταβλητότητα και τη νευρικότητα σε μία περίοδο που ο S&P 500 κινείται κοντά στις υψηλότερες αποτιμήσεις που έχει καταγράψει από τα τέλη της δεκαετίας του 1990, στη φούσκα του dot.com. Μετά δε τον θάνατο περισσότερων από 184.000 ατόμων στις ΗΠΑ από τον κορονοϊό, επικρατεί αυξημένος φόβος για νέο κύμα έξαρσης. Το σύστημα σχολείων της Ν. Υόρκης, το μεγαλύτερο της χώρας, ανέβαλε την ημερομηνία έναρξης προκειμένου να ληφθούν και νέα μέτρα πρόληψης.

Η συσσώρευση της τεχνολογίας

Φυσικά, ακόμη μεγαλύτερη ανησυχία στη Wall Street προκαλεί το γεγονός ότι τα κέρδη έχουν συγκεντρωθεί σε λίγες μόνο μετοχές από τον χώρο τεχνολογίας, στα ηχηρά ονόματα του κλάδου, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο έντονων ρευστοποιήσεων, τη στιγμή που ο τεχνολογικός πόλεμος μεταξύ ΗΠΑ και Κίνας καλά κρατεί και δεν έχει λυθεί ακόμη το ζήτημα του ψηφιακού φόρου, μεταξύ άλλων θεμάτων. Ο Πάολο Τζεντιλόνι, ο επίτροπος της Ε.Ε. για την Οικονομία και τη Φορολογία, προειδοποίησε ότι οι μεγάλοι κολοσσοί της τεχνολογίας θα πρέπει να πληρώσουν ένα «δίκαιο μερίδιο» φόρων την Ευρώπη, ειδικά καθώς αναδείχθηκαν οι «πραγματικοί κερδισμένοι» από την κρίση του κορονοϊού. «Αυτό είναι ένα σοβαρό πρόβλημα», είπε ο επίτροπος παραδεχόμενος τη δυσκολία να υπερκεραστούν οι διαφορές με τις ΗΠΑ.