Φθινοπωρινή τρικυμία στη διάθεση των επενδυτών

Ο ανοδικός Αύγουστος δημιουργεί υψηλές προσδοκίες, αλλά και έντονες επιφυλάξεις

Ηπρώτη εβδομάδα του Σεπτεμβρίου, ενός «παραδοσιακά» πτωτικού μήνα, περιλάμβανε την τελευταία σύνοδο του ανοδικότατου Αυγούστου και το ανοδικό ξεκίνημα του τρέχοντος μηνός. Στη διάρκεια του οποίου ένα ράλι στις μετοχές των ΗΠΑ ανέβασε την Τετάρτη τον Dow Jones Industrial Average πάνω από τις 29.000 μονάδες, για πρώτη φορά από τον Φεβρουάριο και έστειλε τους S&P 500 και Nasdaq σε νέα ρεκόρ υψηλών βίου.

Ο S&P 500 σημείωσε άνοδο 54,19 μονάδων, ή +1,5%, φθάνοντας στις 3.580,84, εμφανίζοντας το 22ο ρεκόρ του στο 2020. Οι βιομηχανικοί κλάδοι που φιλοξενεί ο Dow προκάλεσαν άνοδο 454,84 μονάδων, ή +1,6%, στις 29.100,50 μονάδες, το υψηλότερο κλείσιμό τους από τις 20 Φεβρουαρίου και μόλις 1,5% κάτω από το ρεκόρ του. Ο Nasdaq Composite, όπου οι εταιρείες τεχνολογίας έχουν τη μεγαλύτερη βαρύτητα, αυξήθηκε 116,78 μονάδες, ή +1%, έως τις 12.056,44, καταγράφοντας το 43ο ρεκόρ του στη διάρκεια της χρονιάς.

Παρ’ όλα αυτά, η κάθοδος στις δύο τελευταίες συνεδριάσεις της εβδομάδας είχε τέτοιες διαστάσεις ώστε να υπάρξουν μόνο δύο χρηματιστηριακοί δείκτες, οι Νikkei και Kospi, από τους 18 που παρακολουθούμε ως αντιπροσώπους της παγκόσμιας αγοράς μετοχώνμε εβδομαδιαία κέρδη. Επίσης τη μεγαλύτερη κάθοδο κατέγραψαν οι δείκτες των αγορών μετοχών της Wall Street, που αναντίρρητα αποτελεί τον φάρο των υπόλοιπων χρηματιστηρίων και απέδειξε την ισχύ παγκόσμιου επηρεασμού την τρέχουσα περίοδο.

Σκέψεις και αποφάσεις

Δικαιολογημένα λοιπόν σε αρκετούς επενδυτές εμφανίστηκε μια τρικυμία στις σκέψεις που αφορούν τις επενδυτικές τους αποφάσεις. Οι επιφυλάξεις προϋπήρχαν και είχαμε αναφερθεί σε αυτές σε προηγούμενα σχόλια. Τώρα όμως δυνάμωσαν οι φωνές από ισχυρές επενδυτικές τράπεζες, που τόνιζαν την παραδοξότητα των κινήσεων που πραγματοποιήθηκαν τον Ιούλιο και τον Αύγουστο: Με βάση πρόσφατη ανάλυση της Goldman Sachs, το ράλι μετά τον Μάρτιο του 2020 συνεχίζεται, καθώς 5 μετοχές και πιο συγκεκριμένα οι Facebook, Apple, Amazon, Microsoft και Google, ή γνωστές και ως FAAMGs, σημειώνουν αλλεπάλληλα χρηματιστηριακά ρεκόρ και κατ’ επέκταση και οι δείκτες S&P 500 και Nasdaq. Παράλληλα, μια μελέτη της Bank of America υπογράμμιζε ότι η κεφαλαιοποίηση της αγοράς των μετοχών που ανήκουν στις αμερικανικές εταιρείες τεχνολογίας έχει φτάσει στα 9,1 τρισ. δολάρια, ξεπερνώντας όλη την ευρωπαϊκή αγορά μετοχών, της οποίας η κεφαλαιοποίηση

Το άμεσο μέλλον

Με τις αποτιμήσεις ήδη σε υψηλά επίπεδα όλων των εποχών, η αγορά φαίνεται τεντωμένη και οι τεντωμένες αποτιμήσεις ιστορικά ήταν ευάλωτες σε ένα πισωγύρισμα. Ο Σεπτέμβριος είναι επίσης ιστορικά ένας από τους πιο αδύναμους μήνες για την αγορά, αυξάνοντας τους κινδύνους σε ημερολογιακή βάση, ακόμη και πριν εξετάσουμε την πραγματική πιθανότητα οι ιατρικοί και οικονομικοί κίνδυνοι θα επαναβεβαιωθούν. Υπάρχουν επίσης άλλοι κίνδυνοι, τους οποίους η αγορά αγνοεί. Από την κοινωνική πλευρά, υπάρχει η αναταραχή σε πολλές πόλεις των ΗΠΑ, καθώς και τα κοινωνικά αποτελέσματα των εκκρεμών εκλογών. Από την πλευρά της πολιτικής, υπάρχει ο κίνδυνος να μην υπάρξει περαιτέρω ομοσπονδιακή στήριξη. Και, φυσικά, υπάρχουν κίνδυνοι εκτός των ΗΠΑ, όπως το εμπόριο, η Κίνα και η Ευρώπη. Τι γίνεται αν αυτοί οι κίνδυνοι αρχίσουν να «αναδιοργανώνονται» ξανά;

είναι στα 8,9 τρισ., συμπεριλαμβανομένων του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ελβετίας.

Οι επενδυτές που τοποθετήθηκαν στις μετοχικές αξίες από το τέλος Μαρτίου έως το τέλος Σεπτεμβρίου, πιθανά προβληματίζονται γύρω από τον χαρακτηρισμό της κατάστασης που βρίσκεται η χρηματιστηριακή αγορά των ΗΠΑ. Αν έχει τελειώσει τον Φεβρουάριο το πιο μακροχρόνιο bull market, τότε βρισκόμαστε τώρα στην ανάπτυξη ενός νέου, που επιτρέπει στους αισιόδοξους της αγοράς να πιστεύουν πως έχουν πιάσει τον ταύρο από τα κέρατα. Αν όμως η τρέχουσα άνοδος από τα χαμηλά του Μαρτίου αποτελεί συνέχεια του bull market που ξεκίνησε τον Μάρτιο του 2009, μπορεί οι αισιόδοξοι να κρατούν… μια τίγρη από την ουρά.

Θολή μεγάλη εικόνα

Τεχνικά ξεκίνησε ένα νέο bull market στις 24 Μαρτίου, δεδομένου ότι το προηγούμενο πολυετές ακολούθησε πτώση 33,9% στον S&P 500, από τις 19 Φεβρουαρίου έως τις 23 Μαρτίου. Αυτή η πτώση ξεπέρασε το 20%, που είναι το κατώφλι του bear market. Ωστόσο, διήρκεσε μόνο 33 ημερολογιακές ημέρες και 23 ημέρες διαπραγμάτευσης από την κορυφή έως το κατώτατο σημείο, με την αγορά να πέφτει περισσότερο από 20% από την κορυφή της για μόλις 18 από αυτές τις ημέρες. Αυτό είναι το μικρότερο σε διάρκεια bear market που έχει καταγραφεί. Κατά τον dr Ed Yardeni μοιάζει περισσότερο με διόρθωση. Παραδέχεται ωστόσο ότι τα bear market προκαλούνται από ύφεση, και σίγουρα υπήρξε μια σκληρή και απότομη που προέκυψε από τα lockdown στην προσπάθεια κάθε κυβέρνησης να επιβάλει κοινωνικές αποστάσεις για να επιβραδύνει την εξάπλωση της πανδημίας. Η πρόσφατη ύφεση ωστόσο διήρκεσε μόλις δύο μήνες, δηλαδή τον Μάρτιο και τον Απρίλιο. Η μαζική νομισματική χαλάρωση απέτρεψε την πιστωτική κρίση. Η άρση των περιορισμών σε συνδυασμό με την τεράστια δημοσιονομική ώθηση οδήγησαν σε ριμπάουντ σε σχήμα V σε βασικούς οικονομικούς δείκτες κατά τον Μάιο, τον Ιούνιο και τον Ιούλιο.

Από την άλλη πλευρά, τον Αύγουστο η ανάπτυξη των νέων θέσεων εργασίας επιβραδύνθηκε, καθώς βαίνει προς το τέλος της η δημοσιονομική στήριξη. Οι μόνιμες απώλειες θέσεων εργασίας αυξήθηκαν, καθώς τα χρήματα από την κυβέρνηση άρχισαν να εξαντλούνται, δημιουργώντας αμφιβολίες σχετικά με τη βιωσιμότητα της ανάκαμψης της οικονομίας από τη βαθιά ύφεση Covid-19. Σχεδόν το ένα πέμπτο των κερδών στις θέσεις εργασίας που ανέφερε το υπουργείο Εργασίας την Παρασκευή προήλθε από προσωρινές προσλήψεις της κυβέρνησης για την απογραφή του 2020. Ενώ το ποσοστό ανεργίας έπεσε κάτω από το 10% από τη μορφή των υπολογιστικών συστημάτων. Η επιβράδυνση πιέζει τον Λευκό Οίκο και το Κογκρέσο να ξαναρχίσουν τις καθυστερημένες διαπραγματεύσεις για ένα άλλο φορολογικό πακέτο. Μόνο που είναι πιθανό να μεταμορφωθεί σε πυρομαχικά για πολιτική αντιπαράθεση τόσο για τους Δημοκρατικούς όσο και για τους Ρεπουμπλικάνους, μόλις δύο μήνες πριν από τις προεδρικές εκλογές.

Το πριν και το μετά

Έπειτα από έναν υπέροχο Αύγουστο, οι προσδοκίες είναι υψηλές. Ωστόσο, από μια λεπτομερή ματιά στα αποτελέσματα του περασμένου μήνα, αποκαλύπτονται ορισμένες αιτίες για επιφύλαξη. Κοιτάζοντας πίσω διαπιστώνεται η ώθη

ση από τις βελτιώσεις που υπήρξαν από τα ιατρικά νέα. Ενώ το πλήθος των κρουσμάτων και οι ρυθμοί αύξησής τους μειώθηκαν αρχικά σημαντικά, διαπιστώθηκε μείωση στον ρυθμό βελτίωσης. Επομένως, δεν ενδέχεται να φαίνονται τα πράγματα πολύ καλύτερα τον Σεπτέμβριο. Η κατάσταση αυτή εγκαταστάθηκε ακριβώς όταν οι άνθρωποι στην πραγματικότητα χαλάρωσαν και άφησαν τις προφυλάξεις τους. Τότε ο ιός επέστρεψε. Αυτόν τον μήνα, αντιμετωπίζουμε κινδύνους γύρω από το άνοιγμα των σχολείων και των ΑΕΙ, καθώς οι μαθητές είναι απίθανο να είναι τόσο προσεκτικοί όσο χρειάζεται. Οι αγορές αντέδρασαν στις βελτιώσεις και πιθανότατα θα αντιδράσουν αν οι βελτιώσεις επιβραδυνθούν ή σταματήσουν.

Ο Αύγουστος ξεκίνησε με μια ισχυρή έκθεση για τις θέσεις εργασίας. Οι αγορές πανηγύριζαν μια μαζική επιστροφή στη δουλειά και πιθανότατα θα ανησυχήσουν εάν επιβραδυνθεί η τάση για επαναπροσλήψεις. Ομοίως, έπειτα από μια επιβράδυνση του εισοδήματος των καταναλωτών και της αύξησης των δαπανών τον Ιούλιο, τα στοιχεία δείχνουν ότι ο Αύγουστος ήταν πολύ καλύτερος. Συνολικά, πολλά από τα καλά νέα έχουν ήδη συμβεί και οι αγορές θα είναι ευάλωτες σε λιγότερο καλά (ή και κακά) οικονομικά νέα. Οι επενδυτές τοποθετούνται επειδή ο φόβος της απώλειας κερδών αντικαθιστά τον φόβο απώλειας χρημάτων. Αλλά όσο υψηλότερα ανεβαίνουν οι δείκτες, τόσο πιο δύσκολο είναι να συνεχίζεται η άνοδος από την άποψη της δίκαιης αποτίμησης.

Tη μεγαλύτερη κάθοδο κατέγραψαν οι δείκτες των αγορών μετοχών της Wall Street, που αναντίρρητα αποτελεί τον φάρο των υπόλοιπων χρηματιστηρίων και απέδειξε την ισχύ παγκόσμιου επηρεασμού την τρέχουσα περίοδο.