Η δεύτερη ευκαιρία για τα χρέη προβληματίζει τις τράπεζες
Επεσήμαναν στην ΤτΕ πως δεν υπάρχει στη χώρα μας κουλτούρα πληρωμών
Τις αιτιάσεις τους εκφράζουν οι τράπεζες στην κυβέρνηση αλλά και στον Επόπτη (ΤτΕ) σε ό,τι αφορά τον εξωδικαστικό συμβιβασμό όπως αυτός προωθείται μέσα από την καινούργια πτωχευτική διαδικασία.
Όπως υποστήριξαν οι τράπεζες σε teleconference που πραγματοποιήθηκε με την Τράπεζα της Ελλάδος, δεν υπάρχει στη χώρα μας κουλτούρα πληρωμών και έτσι το νέο θεσμικό πλαίσιο δίνει τη δυνατότητα σε οφειλέτες που μέχρι στιγμής ικανοποιούσαν τις οφειλές τους προς τις τράπεζες να μην το πράττουν, καταφεύγοντας είτε στον εξωδικαστικό συμβιβασμό είτε στην πτώχευση.
Με την άποψη αυτή διαφωνεί πλήρως η κυβέρνηση, η οποία εκτιμά πως τα φίλτρα ασφαλείας του νέου πτωχευτικού κώδικα για την ανάδειξη των κακοπληρωτών είναι πολλά και τέτοιο θέμα δεν συντρέχει.
Η κυβέρνηση σημειώνει πως αυτό προβλέπει η κοινοτική οδηγία με την οποία εναρμονίζεται το ελληνικό δίκαιο και σημειώνει πως το δίλημμα είναι απολύτως πλασματικό. Εάν κάποιος δεν αποπληρώνει τα χρέη προς το Δημόσιο και τα αποπληρώνει προς τις τράπεζες, το Δημόσιο θα κινήσει διαδικασίες κατάσχεσης λογαριασμών και άλλων περιουσιακών στοιχείων και τότε αυτός θα αναγκαστεί να σταματήσει να πληρώνει και προς τους λοιπούς πιστωτές. Χθες, πάντως, οι τράπεζες συνομίλησαν με τον Επόπτη για το θέμα αυτό και ζήτησαν μια περαιτέρω επεξεργασία των δεδομένων, σημειώνοντας πως ενώ οι ίδιες δίνουν όλα τα στοιχεία προς το Ελληνικό Δημόσιο, δεν γνωρίζουν τα αντίστοιχα δεδομένα, επισημαίνοντας πως είναι εκείνες τελικώς που χρηματοδοτούν τη διαδικασία. Εκτιμούν πως ο εξωδικαστικός συμβιβασμός μέσα από τη 2η ευκαιρία μπορεί να οδηγήσει τα πιστωτικά ιδρύματα σε σημαντικές νέες προβλέψεις και τότε άνθρωποι που έχουν πραγματική ανάγκη ρύθμισης δεν θα απολαμβάνουν τη ρύθμιση αυτή, διότι οι τράπεζες δεν θα έχουν την ευχέρεια να την πραγματοποιήσουν.
Οι τράπεζες έχουν ζητήσει από την Deloitte να υπολογίσει το σχετικό κόστος, κάτι το οποίο θα στηρίξει περαιτέρω τις αιτιάσεις τους.
Πάντως τραπεζικά στελέχη θέτουν το θέμα να δημιουργηθούν κεφαλαιακά κενά στις τράπεζες, οι οποίες ενδέχεται να μη διευκολύνουν τις διαδικασίες.
Τι προβλέπει ο νέος πτωχευτικός κώδικας
Τρία στάδια για την αντιμετώπιση κόκκινων χρεών, που ξεπερνούν σήμερα τα 234 δισ. ευρώ, προβλέπει το νομοσχέδιο για τον νέο Πτωχευτικό Κώδικα, που προωθεί μια νέα διαδικασία εξωδικαστικού συμβιβασμού μεταξύ οφειλετών και πιστωτών, δίνοντας - υπό προϋποθέσεις- σε όσους αδυνατούν να καλύψουν τα χρέη τους μια δεύτερη ευκαιρία να «επιστρέψουν» στην αγορά.
Ο υπό κατάρτιση νόμος θα «υιοθετήσει» την 1023/2019 κοινοτική οδηγία και θα ορίζει:
Την πρόληψη χρεών, προβλέποντας την ειδοποίηση όποιου αποκτά πρόβλημα με τα χρέη του ώστε να προβαίνει εγκαίρως στη ρύθμιση ή να κάνει χρήση της πρόνοιας του θεσμικού πλαισίου.
Τη ρύθμιση οφειλών, ώστε να υπάρχει η δυνατότητα o οφειλέτης να ρυθμίζει όλα τα χρέη του με μια ενιαία διαδικασία.
Την πτωχευτική διαδικασία για όσους δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν καμία ρύθμιση, με τον πτωχεύσαντα να χάνει τα περιουσιακά του στοιχεία, αλλά και να διαγράφονται τα χρέη του, ώστε να μπορέσει να αποκτήσει μια δεύτερη ευκαιρία χωρίς την ομηρία που δημιουργούν παρόμοιες καταστάσεις.
Όλα τα παραπάνω, όπως τονίζει η κυβέρνηση, περνούν από πολλά φίλτρα, ώστε να ελεγχθούν όσοι προσφεύγουν αναγκαστικά ή μη στη διαδικασία και να αποκλειστούν οι στρατηγικοί κακοπληρωτές. Παράλληλα το θεσμικό πλαίσιο φροντίζει για την προστασία των αδυνάμων ώστε αυτοί να μη μείνουν χωρίς στέγη και να επιδοτηθεί η κατοικία τους.
Ο νέος κώδικας φιλοδοξεί να ρυθμίσει χρέη ύψους 234 δισ. ευρώ, τα οποία αφορούν οφειλές προς Δημόσιο και τράπεζες και τα οποία είναι υπολογισμένα προ πανδημίας. Αυτό σημαίνει πως όταν τα χρέη καταμετρηθούν μπορεί να ξεπερνούν και τα 300 δισ. ευρώ.
Αύριο ολοκληρώνεται η διαβούλευση
Η διαβούλευση του Κώδικα Ρύθμισης Οφειλών και Παροχής 2ης Ευκαιρίας ολοκληρώνεται αύριο και το νομοσχέδιο οδεύει στη Βουλή προς ψήφιση εντός του τρέχοντος μηνός.Σε επίπεδο χρονοδιαγράμματος, μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου θα εκδοθεί η ΚΥΑ με την οποία θα λειτουργήσει ο ιδιωτικός φορέας που θα αποκτά τα ακίνητα των ευάλωτων οφειλετών που θα πτωχεύουν και θα ακολουθήσει ο ανοιχτός διεθνής διαγωνισμός για την επιλογή του επενδυτή που θα τον αναλάβει. Τα πάντα θα είναι έτοιμα ώστε ο νέος νόμος να τεθεί σε ισχύ την 1η.1.2021.
Οι διαφορές με την προηγούμενη κατάσταση
Η δεύτερη ευκαιρία θα επιτρέπει στον οφειλέτη να επιστρέφει στην οικονομική δραστηριότητα ένα έτος μετά την έκδοση δικαστικής απόφασης εφόσον χάνει περιουσιακά στοιχεία και τρία έτη μετά εφόσον δεν έχει περιουσία για να χάσει. Η μεγάλη διαφορά του νέου νόμου από το προηγούμενο καθεστώς πτώχευσης είναι ότι σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει μέχρι σήμερα, που ο οφειλέτης πτωχεύει, του παίρνουν όλα τα υπάρ
χοντα και αναμένει το πότε θα ρευστοποιηθούν για να σβήσει το χρέος, τώρα η απαλλαγή από το χρέος θα έρχεται με την αίτηση της πτώχευσης και εφόσον το δικαστήριο κρίνει ότι ο οφειλέτης δεν έχει δόλο.
Ανάμεσα στις σημαντικές διαφορές με την προηγούμενη κατάσταση είναι πως στις περιπτώσεις εταιρειών η πτωχευτική περιουσία περιορίζεται πάντα, αν ο οφειλέτης δεν έχει δόλο, στην περιουσία της εταιρείας εφόσον δεν έχουν δοθεί προσωπικές εγγυήσεις.
Έτσι εκτελεστικά μέλη των Δ.Σ. απαλλάσσονται από τα χρέη των εταιρειών που πτωχεύουν.
Στην περίπτωση π.χ. του στεγαστικού δανείου των 15.000 ευρώ και της οφειλής στην εφορία των 3.000 ευρώ, η ηλεκτρονική πλατφόρμα θα καθορίσει πόσα πρέπει να πληρώνει σε κάθε πιστωτή ο οφειλέτης. Έστω ότι αυτός έχει εισόδημα 1.000 ευρώ και εύλογες δαπάνες 600 ευρώ, τα 400 ευρώ που απομένουν θα καλύπτουν κατά το 1/5 την οφειλή στην εφορία (80 ευρώ μηνιαίως) και τα υπόλοιπα 4/5 την οφειλή στο δάνειο (320 ευρώ).
Σύμφωνα με τα πιστωτικά ιδρύματα ο εξωδικαστικός συμβιβασμός μέσα από τη 2η ευκαιρία μπορεί να οδηγήσει τα πιστωτικά ιδρύματα σε σημαντικές νέες προβλέψεις.
Και οι απορριφθέντες του νόμου Κατσέλη
Στον νέο νόμο θα μπορούν να καταθέσουν αίτημα ένταξής τους και όσοι δανειολήπτες έχουν ενταχθεί στον νόμο Κατσέλη, γίνει η δίκη τους και απορριφθεί από το δικαστήριο το αίτημά τους. Αυτό που σημειώνει μετ’ επιτάσεως το υπουργείο Οικονομικών είναιπως κάποιος δεν μπορεί να βρίσκεται σε δύο διαδικασίες ταυτόχρονα.
Ο φορέας που θα αποκτά τα ακίνητα
Σε ό,τι αφορά τον φορέα για τα ακίνητα, αυτός θα αποκτά τίτλους που έχουν οδεύσει προς πλειστηριασμό και θα επαναμισθώνει τα ακίνητα για 12 χρόνια σε ό,τι αφορά τους αδύναμους οφειλέτες. Θα υπάρχει δικαίωμα προτίμησης στον οφειλέτη μετά τα 12 χρόνια ώστε να επαναποκτήσει το ακίνητό του και όλα αυτά σε τιμές αγοράς. Ας σημειωθεί πως το υπουργείο Οικονομικών σημειώνει πως υπάρχει σημαντικό ιδιωτικό ενδιαφέρον από funds για συμμετοχή στον διαγωνισμό που θα πραγματοποιηθεί για την απόκτηση άδειας και τη σύσταση του φορέα.