«Όχι» στην εμπορία ρύπων η ναυτιλία
Κατά της ελληνικής συμμετοχής στο ευρωπαϊκό σύστημα EU ETS τάσσονται κυβέρνηση και ΕΕΕ Ανταγωνιστικός ο ευρωπαϊκός στόλος
Κατά της επέκτασης του ευρωπαϊκού συστήματος εμπορίας ρύπων και στον ναυτιλιακό κλάδο τάχθηκε ο Έλληνας υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης μιλώντας στην Υπουργική Σύνοδο με θέμα «Triggering greening and international competitiveness of shipping and ports», η οποία πραγματοποιήθηκε στο Αμβούργο χθες, στο πλαίσιο της Γερμανικής Προεδρίας του Συμβουλίου της Ε.Ε.
Ο υπουργός Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής επεσήμανε ότι η θέσπιση τυχόν περιφερειακών μέτρων, όπως η εισαγωγή της ναυτιλίας στο ευρωπαϊκό σύστημα εμπορίας δικαιωμάτων εκπομπών (EU ETS), δεν αποτελούν κατάλληλη λύση για μια παγκόσμια βιομηχανία, όπως η ναυτιλία, καθόσον δεν αναμένεται να συνδράμει ουσιαστικά στις διεθνείς προσπάθειες για την κλιματική αλλαγή λόγω πιθανής διαρροής άνθρακα, ενώ εκτιμάται ότι θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία και απασχόληση και ότι θα εγείρει σοβαρές ενστάσεις από σημαντικούς εμπορικούς εταίρους.
Επισημαίνεται ότι από την πλευρά μιας μερίδας του ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προωθείται η ιδέα συμμετοχής της ναυτιλίας στο EU ETS, θέση που βρίσκει αντίθετη τόσο τη διεθνή όσο και την ευρωπαϊκή ναυτιλία.
Για το θέμα αυτό ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θεόδωρος Βενιάμης επε
σήμανε στον πρόλογο της ετήσιας έκθεσης τους ΕΕΕ ότι «ως υπεύθυνοι πολίτες, υποστηρίζουμε το “Green Deal” και το όραμα της νέας Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προστασία του περιβάλλοντος και της ζωής στον πλανήτη μας. Σε καμία περίπτωση όμως δεν πρέπει, επ’ ονόματι του σκοπού αυτού, να αναπτυχθούν περιφερειακές πολιτικές εισπρακτικού χαρακτήρα με καθαρά και μόνο οικονομική στόχευση, όπως είναι η περίπτωση των προτάσεων αναθεώρησης και επέκτασης του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών ( EU ETS)».
Στην έκθεση αναφέρεται ακόμη ότι η ναυτιλία είναι από τη φύση της παγκόσμια βιομηχανία, τα μέτρα παγκόσμιας εφαρμογής από τον UN IMO είναι αυτά που συνιστούν τον αποτελεσματικότερο τρόπο επίλυσης του θέματος.
Μέτρα περιφερειακής φύσεως, όπως αυτά που σχεδιάζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στο πλαί
σιο της πρόσφατα ανακοινωθείσας Πράσινης Συμφωνίας (Green Deal), περιλαμβανομένης και της πρότασης για υπαγωγή της ναυτιλίας στο Σύστημα Εμπορίας Δικαιωμάτων Εκπομπών της Ε.Ε. (EU Emissions Trading System - ETS), θα υπονομεύσουν τον παγκόσμιο χαρακτήρα του κανονιστικού πλαισίου που διέπει τη ναυτιλία, όπως και τις προσπάθειες του UN IMO για την καθιέρωση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο. Το ETS, τονίζεται, δεν είναι κατάλληλο για τη ναυτιλία και θα οδηγούσε σε πλήθος συνεπειών, συμπεριλαμβανομένης και της στρέβλωσης της αγοράς, της «διαρροής άνθρακα» και της μετατόπισης μεταφορικού έργου από τη θάλασσα προς το χερσαίο δίκτυο.
Για να πραγματοποιηθεί μακροπρόθεσμα η απεξάρτηση της ναυτιλίας από τον ορυκτό άνθρακα, πρέπει να γεφυρωθεί το σημαντικό τεχνολογικό κενό μεταξύ των επιδιώξεων του UN IMO για το 2050 και της παρούσας κατάστασης.
Η ναυτιλία θα πρέπει να οδηγηθεί σε μία μεγάλης κλίμακας αλλαγή, παρόμοια με την αλλαγή από τα ιστία στον ατμό στα τέλη του 19ου αιώνα.
Χωρίς καινοτομία σε εναλλακτικά καύσιμα, η ναυτιλία θα μείνει δέσμια των ορυκτών καυ
σίμων. Για τον λόγο αυτό, το Διεθνές Ταμείο Έρευνας για τη Ναυτιλία (International Maritime Research Fund - IMRF) που προτείνεται από τη ναυτιλιακή βιομηχανία και περιλαμβάνει βασική χρηματοδότηση από ναυτιλιακές εταιρείες σε όλο τον κόσμο, ύψους περίπου 5 δισ. δολαρίων ΗΠΑ στο διάστημα μίας δεκαετίας, είναι πιο επίκαιρο από ποτέ.
Όταν βρεθεί η σωστή μακροπρόθεσμη τεχνολογική λύση, τότε ένα κατάλληλο και αποτελεσματικό παγκόσμιο μέτρο που βασίζεται στη λειτουργία της αγοράς (Αγορακεντρικό /MarketBased Measure - ΜΒΜ), θα μπορούσε να βοηθήσει μεσοπρόθεσμα στη μετάβαση προς ένα μέλλον χωρίς εκπομπές άνθρακα από ορυκτά καύσιμα. Ωστόσο, για την υλοποίηση αλλαγής αυτής της κλίμακας δεν μπορεί να θεωρηθούν υπεύθυνοι μόνο οι πλοιοκτήτες. Οι πλοιοκτήτες παραγγέλλουν πλοία με τον ίδιο τρόπο που οι ιδιώτες αγοράζουν αυτοκίνητα.
Ο κατασκευαστής του οχήματος (σε αυτήν την περίπτωση το ναυπηγείο) είναι υπεύθυνος για τα περιβαλλοντικά χαρακτηριστικά του πλοίου, αλλά όχι και για τα καύσιμα που αυτό θα χρησιμοποιήσει. Συνεπώς, όλοι οι παράγοντες της ναυτιλιακής αλυσίδας, από τους κατασκευαστές μηχανών και τα ναυπηγεία έως τα λιμάνια και τους προμηθευτές καυσίμων, πρέπει να συμμετέχουν ενεργά εξαρχής, ώστε να διασφαλιστεί η συμβατότητα των λύσεων και η αποδοτικότητά τους σε όλα τα επίπεδα.
Ενάντια στην ανάπτυξη περιφερειακών πολιτικών στον τομέα της ναυτιλίας τόσο ο υπουργός Ναυτιλίας Γιάννης Πλακιωτάκης (αριστερά) όσο και ο πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών Θεόδωρος Βενιάμης.
Στην ομιλία του στην Υπουργική Συνοδό ο κ. Πλακιωτάκης αναφέρθηκε ακόμη στην αναγκαιότητα διατήρησης της ανταγωνιστικότητας όλων των τομέων του ευρωπαϊκού στόλου και ειδικά της bulk / tramp ναυτιλίας, η οποία λειτουργεί σε συνθήκες έντονου ανταγωνισμού από τρίτες χώρες, στο πλαίσιο διαμόρφωσης πολιτικών για την υλοποίηση της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας. Στο πλαίσιο αυτό κάλεσε την Ε.Ε. να διαμορφώσει πολιτικές που θα σέβονται πλήρως τον κρίσιμο ρυθμιστικό ρόλο του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού ( ΙΜΟ), ενώ αναφέρθηκε και στις προκλήσεις που συνεπάγονται για τη ναυτιλία οι νέες απαιτήσεις προστασίας του θαλασσίου περιβάλλοντος και μείωσης των αερίων εκπομπών από τα πλοία. Τέλος, ο κ. Πλακιωτάκης, που παρακολούθησε τις εργασίες της Συνόδου μέσω τηλεδιάσκεψης και συμμετείχε σε πάνελ συζήτησης με αντικείμενο τις προκλήσεις στον τομέα της ναυτιλίας από την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας (European Green Deal), αναφέρθηκε στην ανάγκη υποστήριξης της ευρωπαϊκής ναυτιλίας στην εποχή της πανδημίας, ως βασικό μέσο για τη γρήγορη επαναφορά της παγκόσμιας οικονομίας στον δρόμο της ανάκαμψης.