«Καμπανάκι» S&P για την έκθεση στα κρατικά ομόλογα
Έπειτα από μεγάλο διάστημα, επανέρχεται στο προσκήνιο ο φόβος του λεγόμενου «doom loop» μεταξύ τραπεζών και κυβερνήσεων, δηλαδή της επικίνδυνης διασύνδεσης μεταξύ τραπεζών και υπερχρεωμένων χωρών. Και η αιτία είναι η πανδημία του κορονοϊού, καθώς οι κυβερνήσεις, για να αντιμετωπίσουν την κρίση που έχει προκληθεί, έχουν αυξήσει τα μέγιστα τις εκδόσεις χρέους για να χρηματοδοτήσουν τα μέτρα στήριξης των οικονομιών τους. Είναι γεγονός ότι οι ευρωπαϊκές τράπεζες έχουν επενδύσει περίπου 210 δισ. ευρώ σε κρα
τικά ομόλογα από την ώρα που ξέσπασε η πανδημία, μία κατάσταση που, ενώ αυτήν τη στιγμή είναι διαχειρίσιμη, θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα νέο « doom loop » , όπως προειδοποίησε πρόσφατα ο οίκος S&P. Αν και αυτήν τη στιγμή το σενάριο αυτό στην Ευρώπη είναι αρκετά απίθανο, σε περίπτωση που υπάρξουν ακόμη μεγαλύτερα δημοσιονομικά προβλήματα και αυξηθούν τα spreads και οι αποδόσεις των κρατικών ομολόγων, οι τράπεζες θα κληθούν να υποτιμήσουν το ενεργητικό τους σε κρατικό χρέος, με συνεπακόλουθες απώλειες
ενεργητικού και εξασθένηση της κεφαλαιακής τους επάρκειας.
Μέτρα στήριξης
Το διάστημα Φεβρουαρίου - Ιουνίου 2020, οι ευρωπαϊκές τράπεζες αύξησαν το ενεργητικό τους σε κρατικά ομόλογα κατά 15%, αύξηση επτά φορές μεγαλύτερη από την αντίστοιχη αύξηση που είχε καταγραφεί την ίδια περίοδο του 2019, σύμφωνα με τον οίκο. Αυτό συνέβη μέσα στο γενικότερο περιβάλλον στροφής προς το ασφαλέστερο ενεργητικό, τα άνευ προηγουμένου μέτρα στήριξης
από την ΕΚΤ και την υπερβάλλουσα ρευστότητα.
Για τον λόγο αυτό, ο οίκος προειδοποιεί τις ρυθμιστικές αρχές να επιδείξουν μεγάλη προσοχή στην αυξανόμενη έκθεση των ευρωπαϊκών τραπεζών σε κρατικά ομόλογα, ειδικά στις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, καθότι τα επίπεδα έκθεσής τους ήταν ήδη αυξημένα πριν ακόμη αρχίσει η πανδημία. Σε οικονομίες όπως της Ισπανίας και της Πορτογαλίας, η αναλογία του κρατικού χρέους που διακρατούν οι εγχώριες τράπεζες κυμαίνεται κοντά στο 20%, ενώ σε ορισμένες χώρες μπορεί να φθάνει κοντά στο 50%. Συγκριτικά, η αναλογία των τραπεζών σε Γερμανία και Γαλλία κυμαίνεται από 5% έως 10%. Ο οίκος επισημαίνει ότι συνολικά τα τραπεζικά συστήματα στην Ευρώπη εξακολουθούν να έχουν μία σημαντικά υψηλή αναλογία σε εγχώριο κρατικό χρέος που φθάνει το 1,6 τρισ. ευρώ με βάση στοιχεία στα τέλη Ιουνίου του 2020, ποσό που αντιστοιχεί στο 10% του ΑΕΠ των χωρών-μελών της Ε.Ε. συν της Βρετανίας. Το ξένο κρατικό χρέος που διακρατούν είναι κατά πολύ μικρότερο, γύρω στα 600 δισ. ευρώ.