ΑΠΑ: «Κλειδί» για την επανεκκίνηση των εγχώριων αερομεταφορών
Ιδρύεται η Αρχή Πολιτικής Αεροπορίας, που θα επιτελεί διακριτό ρόλο από την ΥΠΑ
Την επανεκκίνηση των εγχώριων αερομεταφορών από το επόμενο καλοκαίρι, μετά τις χαμηλές λόγω της πανδημίας πτήσεις φέτος, προετοιμάζει το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών (ΥΥΜ), με τομή στον κλάδο, εφαρμόζοντας σύγχρονους κανόνες και βελτιωμένο επίπεδο υπηρεσιών, εναρμονισμένο με τα ευρωπαϊκά δεδομένα.
Το νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τη σύσταση της Αρχής Πολιτικής Αεροπορίας (ΑΠΑ), που αναμένεται στη Βουλή τις επόμενες ημέρες, στοχεύει στον εκσυγχρονισμό των αερομεταφορών, ενσωματώνοντας τις απαιτήσεις του ενωσιακού δικαίου. Εκτιμάται ότι με το νομοσχέδιο που θα ακολουθήσει στις αρχές του 2021 για την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ), το επόμενο καλοκαίρι θα βρει τον κλάδο αναβαθμισμένο.
Σύμφωνα με ανώτατο στέλεχος της υπηρεσίας, κύριος σκοπός ίδρυσης της Αρχής είναι ο διαχωρισμός της εποπτείας από τη λειτουργία που συνάδει με τον ρυθμιστικό και κανονιστικό της ρόλο. Παράλληλα θα επιχειρηθεί άμεση συνεργασία με την EASA και τον ICAO, ούτως ώστε να αναβαθμιστεί η εικόνα των υπηρεσιών πολιτικής αεροπορίας στην Ελλάδα.
Πρόθεση της διοίκησης της Αρχής είναι η ΑΠΑ να εκμεταλλευθεί τις δυνατότητες που παρέχει το ΕΣΠΑ για την αναβάθμιση του επιπέδου στελεχών μέσω της εκπαίδευσης. Σημειώνεται ότι όλα τα μη ιδιωτικοποιημένα αεροδρόμια στην Ελλάδα δεν έχουν πιστοποιηθεί, αφού δεν είχε γίνει ο διαχωρισμός εποπτείας και λειτουργίας εξαιτίας του καθεστώτος λειτουργίας της ΥΠΑ. Πλέον τις πιστοποιήσεις θα διενεργεί η ΑΠΑ, η οποία θα έχει την έδρα της στον Διεθνή
Αερολιμένα Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος».
Υπενθυμίζεται ότι ο νόμος για τον διαχωρισμό ΥΠΑ και ΑΠΑ ψηφίστηκε μεν το 2016, υπό μνημονιακή πίεση, όμως έμεινε στα χαρτιά λόγω απροθυμίας της προηγούμενης κυβέρνησης να εκδώσει τα εφαρμοστικά Προεδρικά Διατάγματα.
Με το συγκεκριμένο νομοσχέδιο η ΑΠΑ συστήνεται ως ανεξάρτητη αρχή, με λειτουργική ανεξαρτησία, διοικητική και οικονομική αυτοτέλεια, με 172 εργαζόμενους αντί των 487 που είχε προβλέψει η προηγούμενη κυβέρνηση. Διαχωρίζεται δε ξεκάθαρα από την ΥΠΑ, που συνιστά πάροχο υπηρεσιών αεροναυτιλίας, διαχειριστή των 23 μικρών περιφερειακών αερολιμένων και υδατοδρομίων και μετατρέπεται σε ΝΠΔΔ.
Έσοδα
Η ΑΠΑ θα είναι όχι μόνο ρυθμιστής και επόπτης των αερομεταφορών, της αεροναυτιλίας και των αερολιμένων, αλλά και ρυθμιστής της οικονομικής δραστηριότητας του κλάδου. Τα δε έσοδά της θα προέρχονται, μεταξύ άλλων, από τα τέλη αεροδρομίων, που εισπράττονται από τους χρήστες του εναέριου χώρου και αποδίδονται μέσω του Eurocontrol. Το ποσοστό θα είναι όμως σημαντικά μικρότερο αυτού που προέβλεπε ο νόμος του 2016.
Το θέμα αυτό έχει δημιουργήσει προστριβές, καθώς από τα έσοδα του Eurocontrol προέρχονται τα μηνιαία επιδόματα όλων των κατηγοριών των εργαζομένων της ΥΠΑ. Έως τώρα τα επιδόματα αυτά δίδονται με μια ιεράρχηση ανάλογα με την ειδικότητα, με τους ελεγκτές στην κορυφή. Μάλιστα, τον περασμένο Ιανουάριο, καθιερώθηκε και μπόνους για «την καλύτερη διαχείριση της εναέριας κυκλοφορίας», το οποίο προήλθε από το ταμείο των τελών αεροδρομίων.
Η νέα διαδικασία με εποπτεία στην αξιοποίηση αυτών των εσόδων έχει προκαλέσει αντιδράσεις που φτάνουν ως τις απεργιακές κινητοποιήσεις. Εδώ μπαίνει και μια ακόμη παράμετρος που έχει να κάνει με τον Covid19, καθώς οι εισπράξεις από τα τέλη αεροδρομίων συνδέονται ευθέως με την κίνηση, η οποία εν μέσω πανδημίας ήταν ακόμα και οριακή.
Αίτημα των εκπροσώπων των εργαζομένων είναι λοιπόν, πέρα από το να εισπράττει και να διαχειρίζεται η ΥΠΑ το σύνολο των χρημάτων του Eurocontrol, να καλύπτονται από τον ειδικό αποθεματικό λογαριασμό οι απώλειες των εσόδων της υπηρεσίας σε περιόδους τυχόν αιφνίδιας μείωσης της αεροπορικής κίνησης, όπως η πανδημία. Ουσιαστικά, δηλαδή, να καλυφθεί το «άνοιγμα», καθώς από τα έσοδα του 2019 με την κίνηση ρεκόρ των 538.956 πτήσεων στα ελληνικά αεροδρόμια φτάσαμε στην κατάρρευση του 2020, καλύπτοντας τη μισθολογική απώλεια.
Πηγές του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών διευκρινίζουν, πάντως, πως τα επιδόματα των κλάδων δεν επηρεάζονται από το νομοσχέδιο, δεν διαχωρίζονται τα ταμεία τους, ούτε πρόκειται οι εργαζόμενοι που θα μεταφερθούν στην Αρχή, μεταξύ των οποίων και ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, να χάσουν τον κλάδο τους.
Η δε μετατροπή της σε ΝΠΔΔ, που επίσης έχει προκαλέσει αντιδράσεις, αποδίδεται στη βελτίωση της αποδοτικότητας.