Τα «καυτά» ορόσημα για την οικονομία

Συνεδριάσεις Eurogroup, ροές κονδυλίων ανάκαμψης, αξιολογήσεις, ύφεση γ' τριμήνου και προϋπολογισμός

Δύο καθοριστικούς μήνες, τόσο για τον φετινό προϋπολογισμό όσο και γι’ αυτόν του 2021, αλλά και εννέα ημερομηνίες « κλειδιά » έχει μπροστά του το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Μέσα στο δίμηνο Οκτωβρίου-Νοεμβρίου θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί και η κατάρτιση του κρατικού προϋπολογισμού αλλά και η σύνταξη του ελληνικού σχεδίου για την αξιοποίηση των κονδυλίων που προσφέρονται μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης.

Από την κρίση των Ευρωπαίων θα πρέπει να περάσει μέσα στον Νοέμβριο και ο κρατικός προϋπολογισμός στο πλαίσιο των διαδικασιών του ευρωπαϊκού εξαμήνου, αλλά και συνολικά η πορεία της ελληνικής οικονομίας εν μέσω πανδημίας, καθώς στο πλαίσιο της 8ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης που θα γίνει μέσα στον Οκτώβριο θα συνταχθεί έκθεση η οποία θα κατατεθεί μέσα στον Νοέμβριο για να συζητηθεί πιθανότατα στο τελευταίο Eurogroup του έτους τον Δεκέμβριο. Μεσοπρόθεσμο σχέδιο δημοσιονομικής σταθερότητας δεν θα υπάρξει τελικώς ούτε φέτος λόγω Covid-19, καθώς σε αυτή τη φάση οποιαδήποτε πρόβλεψη για την επόμενη 4ετία μόνο ως παρακινδυνευμένη μπορεί να χαρακτηριστεί. Ωστόσο, η ελληνική οικονομία θα βρεθεί μέσα στις επόμενες εβδομάδες στο μικροσκόπιο τριών ελεγκτικών οίκων: της Standard and Poor’s, της Moody’s και της DBRS. H πιο κρίσιμη ανακοίνωση όμως

δεν θα είναι άλλη από τη «μέτρηση » της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής για την πορεία της ελληνικής οικονομίας κατά το τρίτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς. Η ανακοίνωση θα γίνει στις 4 Δεκεμβρίου την περίοδο που στο ελληνικό Κοινοβούλιο θα προετοιμάζονται για τη συζήτηση και την ψήφιση του κρατικού προϋπολογισμού της επόμενης χρονιάς, ενός προϋπολογισμού ο οποίος -όλοι ελπίζουν- θα προβλέπει σημαντική ανάκαμψη σε ποσοστό τουλάχιστον 5%.

Κρίσιμες ημερομηνίες

Οι 9 ημερομηνίες-«κλειδιά» του επόμενου διαστήματος θα είναι οι εξής:

5 Οκτωβρίου: Ύστερα από αρκετό καιρό η Ελλάδα ξαναμπαίνει στην επίσημη ατζέντα του Eurogroup, καθώς θα συζητηθεί από τους υπουργούς Οικονομικών η έκθεση της 7ης μεταμνημονιακής αξιολόγησης. Εκπλήξεις δεν αναμένονται, καθώς αφενός η 7η αξιολόγηση δεν συνοδεύεται από απόφαση για εκταμίευση δόσης, αφετέρου το περιεχόμενο της έκθε

σης έχει ήδη γίνει γνωστό από την περασμένη εβδομάδα και ήταν θετικό. Η συζήτηση αναμένεται να επικεντρωθεί στις εκκρεμότητες (προώθηση κτηματολογίου, μείωση αποθεματικού συντάξεων σε εκκρεμότητα και μείωση ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου κ.λπ.), αλλά και στην προετοιμασία της επόμενης μεταμνημονιακής αξιολόγησης η οποία έχει και «έπαθλο» την εκταμίευση των 800 εκατ. ευρώ. Η συνεδρίαση θα γίνει μέσω τηλεδιάσκεψης, καθώς η πανδημία «φουντώνει» σε όλη την Ευρώπη.

5 Οκτωβρίου: Κατατίθεται στη Βουλή το προσχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού για το 2021. Βάσει Συντάγματος, το προσχέδιο πρέπει να κατατεθεί την πρώτη Δευτέρα του Οκτωβρίου γι’ αυτό και η κατάθεση προγραμματίζεται για την επόμενη Δευτέρα. Στο προσχέδιο είναι πιθανό να υπάρχουν περισσότερα από ένα σενάρια για το 2021, δεδομένου ότι η αβεβαιότητα εξακολουθεί να κυριαρχεί όσον αφορά την εξέλιξη της υγειονομικής κρίσης. Πάντως, το βασικό σενάριο θα προβλέπει ύφεση στην περιοχή του 8% και ανάπτυξη τουλάχιστον 5% για του χρόνου. Επίσης, στο προσχέδιο θα εγγραφεί μια πρώτη εκτίμηση για τις εκταμιεύσεις που θα γίνουν μέσα στην επόμενη χρονιά από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Ανάκαμψης, ενώ θα καταγραφεί και εκτίμηση για σημαντική μείωση των φορολογικών εσόδων κατά τη διάρκεια του 2021, λόγω της σημαντικής μείωσης των εισοδημάτων που θα καταγραφεί μέσα στο 2020. Θα είναι η πρώτη χρονιά που το προσχέ

διο του προϋπολογισμού θα συνταχθεί εν μέσω τόσο μεγάλης αβεβαιότητας και η πρώτη φορά που υπάρχουν σοβαρές πιθανότητες πλήρους ανατροπής του σκηνικού, ακόμη και στο σύντομο χρονικό διάστημα που μεσολαβεί μέχρι την κατάθεση του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού στη Βουλή.

15 Οκτωβρίου: Κατατίθεται στην Κομισιόν το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης για την αξιοποίηση των κονδυλίων ύψους 32 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στη χώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης. Θα πρόκειται περί προσχεδίου, ενώ η διαδικασία της έγκρισής του αναμένεται να διαρκέσει αρκετά. Πάντως, το ελληνικό σχέδιο για την αξιοποίηση των χρημάτων του Ταμείου Ανάκαμψης είναι το μεγάλο «στοίχημα» της επόμενης χρονιάς. Μένει να φανεί με ποιο τρόπο θα επιδιώξει η κυβέρνηση να ξεπεράσει τον σκόπελο της ελληνικής γραφειοκρατίας και να παρουσιάσει ένα ολοκληρωμένο πλάνο άντλησης του πακτωλού των δισεκατομμυρίων, το οποίο μάλιστα θα πρέπει να « τρέχει » ταυτόχρονα με το καινούργιο ΕΣΠΑ από το οποίο η Ελλάδα έχει λαμβάνει ακόμη 38 δισ. ευρώ.

23 Οκτωβρίου: Η Standard and Poor’s, αλλά και η καναδική DBRS ανακοινώνουν τις αξιολογήσεις τους για την ελληνική οικονομία. Λόγω πανδημίας, οι οίκοι δεν αναμένεται να προχωρήσουν σε αναβαθμίσεις. Ούτως ή άλλως έχει προεξοφληθεί ότι η ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας θα καθυστερήσει τουλάχιστον έναν χρόνο και θα επιτευχθεί μέχρι τα μέσα του 2022. Το ζητούμενο σε αυτή τη φάση είναι να αποτυπωθούν οι θετικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας παρά τα προβλήματα που έχει δημιουργήσει η πανδημία (πιθανή νέα γενιά κόκκινων δανείων, αύξηση χρέους, επιστροφή στα πρωτογενή ελλείμματα κ.λπ.).

6 Νοεμβρίου: Η σειρά της Moody’s να δημοσιεύσει τη δική της έκθεση για την πορεία της ελληνικής οικονομίας.

20 Νοεμβρίου: Κατατίθεται στη Βουλή το τελικό σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού. Είναι πολύ πιθανό να εμφανίζει πολλές διαφοροποιήσεις συγκριτικά με το προσχέδιο, κάτι που εν πολλοίς θα κριθεί από την ένταση των μέτρων καταπολέμησης της πανδημίας που θα ληφθούν το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα.

Νοέμβριος: Αξιολόγηση προσχεδίων προϋπολογισμών όλων των ευρωπαϊκών χωρών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Ανεξαρτήτως πανδημίας ο έλεγχος των προϋπολογισμών του 2021 στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού εξαμήνου, θα γίνει κανονικά. Όλες οι χώρες-μέλη θα στηρίξουν τους προϋπολογισμούς στη λεγόμε

νη «ρήτρα διαφυγής» που θα επιτρέψει την εμφάνιση δημοσιονομικών ελλειμμάτων. Η Ελλάδα θα εκμεταλλευτεί τη ρήτρα διαφυγής για να μην εμφανίσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, αλλά θα επιδιώξει να δείξει έστω και μικρό πρωτογενές πλεόνασμα του χρόνου προκειμένου να κερδίσει το παιχνίδι των εντυπώσεων απέναντι στις αγορές αλλά και τους ευρωπαϊκούς θεσμούς.

Νοέμβριος: Δημοσιεύεται η έκθεση της Κομισιόν για την 8η μεταμνημονιακή αξιολόγηση (η οποία αναμένεται να πραγματοποιηθεί μέσα στον Οκτώβριο, πιθανότατα εξ αποστάσεως λόγω πανδημίας). Η συγκεκριμένη έκθεση έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς από το περιεχόμενό της θα εξαρτηθεί η εκταμίευση μιας ακόμη δόσης ποσού της τάξεως των 620 εκατ. ευρώ. Υπό ιδανικές συνθήκες (έγκρισης της έκθεσης στο τελευταίο Eurogroup της φετινής χρονιάς) η εκταμίευση θα γίνει μέχρι το τέλος του έτους, αλλιώς στις αρχές του 2021.

4 Δεκεμβρίου: Η Ελληνική Στατιστική Αρχή θα ανακοινώσει την πορεία του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος για το 3ο και καθοριστικό τρίμηνο της φετινής χρονιάς. Επί της ουσίας, τότε θα «κλειδώσει» (αργότερα από κάθε άλλη χρονιά) η εκτίμηση για την έκταση της ύφεσης κατά τη διάρκεια του 2021. Η ύφεση και στο τρίτο τρίμηνο αναμένεται ότι θα είναι διψήφια. Το θέμα είναι να μην υπάρξει κατακόρυφη μείωση, η οποία θα ανατρέψει την πρόβλεψη για συγκράτηση της ύφεσης φέτος στο επίπεδο του 8%.

Στις 15 Οκτωβρίου κατατίθεται στην Κομισιόν το σχέδιο της ελληνικής κυβέρνησης για την αξιοποίηση των κονδυλίων ύψους 32 δισ. ευρώ που αντιστοιχούν στη χώρα από το Ταμείο Ανάκαμψης.

Στις 20 Νοεμβρίου κατατίθεται στη Βουλή το τελικό σχέδιο του κρατικού προϋπολογισμού 2021, το οποίο είναι πολύ πιθανό να εμφανίζει πολλές διαφοροποιήσεις συγκριτικά με το προσχέδιο.