Νομική αντίδραση από την Κομισιόν κατά του Λονδίνου
«Επί ξυρού ακμής» η συμφωνία για το Brexit
Την ενεργοποίηση προδικαστικής διαδικασίας εναντίον του Ηνωμένου Βασίλειου ανακοίνωσε χθες η Κομισιόν, προσάπτοντας στο Λονδίνο ότι υπαναχωρεί από την τήρηση διατάξεων της συμφωνίας του Brexit και ειδικότερα εκείνες που αφορούν το ειδικό καθεστώς της Βόρειας Ιρλανδίας (βρετανική επικράτεια). Η χθεσινή απόφαση επιβεβαιώνει την άποψη που επικρατούσε τον τελευταίο καιρό στις Βρυξέλλες και στις μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, ότι δηλαδή η Ε.Ε. δεν πρέπει να υποχωρήσει στις μονομερείς ενέργειες των Βρετανών.
Η προειδοποιητική επιστολή στο Λονδίνο σηματοδοτεί τη διαδικασία παράβασης κατά του Ηνωμένου Βασιλείου, το οποίο έχει προθεσμία ενός μηνός για να απαντήσει στην επιστολή.
Το άρθρο 5 της συμφωνίας αποχώρησης ορίζει ότι η Ε.Ε. και το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να λάβουν όλα τα κατάλληλα μέτρα για να εξασφαλίσουν την εκπλήρωση των υποχρεώσεων που απορρέουν από τη συμφωνία του Brexit, και να απόσχουν από τη λήψη κάθε μέτρου ικανού να διακυβεύσει την επίτευξη των εν λόγω στόχων. Και τα δύο μέρη δε
σμεύονται από την υποχρέωση καλόπιστης συνεργασίας για την εκτέλεση των καθηκόντων που απορρέουν από τη συμφωνία αποχώρησης.
Όπως τονίζει η Κομισιόν, στις 9 Σεπτεμβρίου, η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου υπέβαλε σχέδιο νόμου, το οποίο, εάν εγκριθεί, παραβιάζει κατάφωρα το πρωτόκολλο για το καθεστώς που θα διέπει την Ιρλανδία και τη Βόρεια Ιρλανδία. Επισημαίνει επίσης ότι εκπρόσωποι της βρετανικής κυβέρνησης αναγνώρισαν την εν λόγω παραβίαση, δηλώνοντας ότι σκοπός της ήταν να παρεκκλίνουν μονίμως από τις υποχρεώσεις που απορρέουν από το πρωτόκολλο. Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου δεν απέσυρε τα επίμαχα μέρη του νομοσχεδίου, παρά τα αιτήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναφέρει η Επιτροπή.
Οι Βρυξέλλες θεωρούν ότι το Λονδίνο αθέτησε την υποχρέωσή του να ενεργεί καλόπιστα, όπως ορίζεται στο άρθρο 5 της συμφωνίας αποχώρησης.
Αναφορικά με τα επόμενα βήματα, η Κομισιόν θα περιμένει τώρα την απάντηση μέχρι το τέλος του μήνα και εάν δεν κριθεί ικανοποιητική, κάτι που με τα σημερινά δεδομένα είναι το πιθανότερο σενάριο, τότε οι Βρυξέλλες θα προχωρήσουν στο δεύτερο και τελευταίο στάδιο της προδικαστικής διαδικασίας (επιστολή αιτιολογημένης γνώμης) πριν από την προσφυγή στο Δικαστήριο. Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία αποχώρησης κυρώθηκε τόσο από την Ε.Ε. όσο και από το Ηνωμένο Βασίλειο, ενώ άρχισε να ισχύει την 1η Φεβρουαρίου 2020 και παράγει έννομα αποτελέσματα βάσει του διεθνούς δικαίου.
Στη συμφωνία αυτή προβλέπεται ότι κατά τη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου το Δικαστήριο της Ε.Ε. έχει δικαιοδοσία και ότι η Επιτροπή έχει τις εξουσίες που της ανατίθενται από το κοινοτικό δίκαιο σε σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο, μεταξύ άλλων όσον αφορά την ερμηνεία και την εφαρμογή της συμφωνίας αποχώρησης.
Η Επιτροπή αναφέρει στην ανακοίνωση ότι στη συνάντηση που είχε ο αρμόδιος αντιπρόεδρος Μάρος Σέφτσοβιτς με τη βρετανική κυβέρνηση στις 28 Σεπτεμβρίου, το Λονδίνο τού επιβεβαίωσε την πρόθεσή του να προχωρήσει με το σχέδιο νόμου που αμφισβητεί η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η χθεσινή εξέλιξη επιβεβαιώνει την άποψη σύμφωνα με την οποία το πιθανότερο σενάριο είναι πως η λήξη της μεταβατικής περιόδου, στις 31 Δεκεμβρίου, θα βρει τις δύο πλευρές χωρίς
συμφωνία για τις σχέσεις της επόμενης μέρας, που σημαίνει ότι από την 1η Ιανουαρίου 2021 θα ισχύουν οι κανόνες του ΠΟΕ στις εμπορικές σχέσεις μεταξύ των δύο πλευρών, με τελωνειακούς δασμούς και περιορισμούς στην ελεύθερη διακίνηση. Το Ηνωμένο Βασίλειο θα βρεθεί εκτός ενιαίας αγοράς και στον τομέα των υπηρεσιών.
Ωστόσο, δεν είναι μόνο το ιρλανδικό ζήτημα που οδηγεί τις διαπραγματεύσεις για εμπορική συμφωνία σε αδιέξοδο, αλλά οι απαιτήσεις του Λονδίνου, το οποίο στην ουσία ζητάει να επωφελείται διατάξεων της ενιαίας αγοράς χωρίς να δεσμεύεται, όπως ζητείται ρητώς από την Ε.Ε. ότι δεν θα προχωρήσει σε αθέμιτο ανταγωνισμό σε σχέση με την αγορά εργασίας και τις κρατικές ενισχύσεις.
Μετά την ανακοίνωση της Κομισιόν, κυβερνητικός εκπρόσωπος στο Λονδίνο ανέφερε ότι η χώρα του έχει με σαφήνεια εκθέσει τους λόγους για τη μεταβολή των ρυθμίσεων της συμφωνίας του Brexit ως προς το ευαίσθητο θέμα των ιρλανδικών συνόρων. «Πρέπει να δημιουργήσουμε ένα νομικό δίκτυ προστασίας της ακεραιότητας της εσωτερικής αγοράς του Ηνωμένου Βασιλείου, να διασφαλίσουμε ότι οι υπουργοί θα εξακολουθήσουν να έχουν τη δυνατότητα να τηρούν τις υποχρεώσεις τους προς τη Βόρεια Ιρλανδία για την προστασία των κεκτημένων της ειρηνευτικής διαδικασίας», πρόσθεσε ο εκπρόσωπος.