Την πανδημία Covid;
«Οι αναπτυσσόμενες χώρες έχουν προηγμένες επιστημονικές και τεχνικές ικανότητες… η έλλειψη παραγωγής και προμήθειας (των εμβολίων) προκαλείται από τους ίδιους τους ιδιοκτήτες των δικαιωμάτων που συνάπτουν περιοριστικές συμφωνίες, οι οποίες εξυπηρετούν τους δικούς τους στενούς μονοπωλιακούς σκοπούς, θέτοντας τα κέρδη πάνω από τη ζωή».
Αν και μπορεί να είναι δύσκολο και δαπανηρό να αναπτυχθεί η τεχνολογία του εμβολίου mRNA, αυτό δεν σημαίνει ότι η παραγωγή των πραγματικών δόσεων δεν είναι προσιτή για τις άλλες εταιρείες σε όλο τον κόσμο. Ο πρώην διευθυντής του τμήματος χημείας της Moderna, Σουχάιντ Σιντίκι, υποστήριξε ότι με ανταλλαγή τεχνολογίας και τεχνογνωσίας, πολλά σύγχρονα εργοστάσια θα μπορούν να ξεκινήσουν την παραγωγή εμβολίων mRNA εντός τριών ή τεσσάρων μηνών. Η εναλλακτική θέση των φαρμακευτικών εταιρειών είναι ότι δεν απαιτείται η άρση εν μέσω των υφιστάμενων «ευελιξιών» του ΠΟΕ. Επισημαίνουν ότι οι εταιρείες στις αναπτυσσόμενες χώρες δεν έχουν ζητήσει αδειοδοτήσεις έκτακτης ανάγκης. Όμως αυτή η φαινομενική έλλειψη ενδιαφέροντος αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι οι φαρμακευτικές εταιρείες της Δύσης έχουν κάνει ό,τι μπορούν για να δημιουργήσουν νόμιμα πατέντες, πνευματικά δικαιώματα, ιδιόκτητο βιομηχανικό σχεδιασμό και εμπορικά μυστικά, «αποκλειστικότητες» που οι υπάρχουσες «ευελιξίες» δεν μπορούν να παρακάμψουν. Επειδή τα εμβόλια mRNA έχουν περισσότερα από 100 συστατικά παγκοσμίως, πολλά με κάποια μορφή πατέντας, ο συντονισμός των αδειοδοτήσεων έκτακτης ανάγκης μεταξύ των χωρών για αυτήν την αλυσίδα εφοδιασμού, είναι σχεδόν αδύνατος.
Επιπλέον, σύμφωνα με τους κανόνες του ΠΟΕ, η υποχρεωτική αδειοδότηση για την εξαγωγή είναι ακόμη πιο περίπλοκη, παρότι αυτό το εμπόριο είναι απολύτως απαραίτητο για την αύξηση της παγκόσμιας προσφοράς των εμβολίων. Για παράδειγμα, στην καναδική κατασκευάστρια φαρμάκων Biolyse, δεν επιτρέπεται να παράγει και να εξάγει γενικές εκδόσεις του εμβολίου της Johnson & Johnson στις αναπτυσσόμενες χώρες, αφού η J&J απέρριψε το αίτημά της για εθελοντική άδεια.
Ένας άλλος παράγοντας στην έλλειψη του εφοδιασμού των εμβολίων είναι ο φόβος, τόσο σε εταιρικό όσο και σε εθνικό επίπεδο. Πολλές χώρες ανησυχούν ότι οι ΗΠΑ και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα διακόψουν τη βοήθεια ή θα επιβάλουν κυρώσεις εάν εκδώσουν υποχρεωτικές άδειες. Με την άρση από τον ΠΟΕ, ωστόσο, αυτές οι κυβερνήσεις και οι εταιρείες θα ήταν προφυλαγμένες από τις εταιρικές αγωγές και άλλες προκλήσεις.
Τα Εμβόλια του Λαού
Ένα άλλο επιχείρημα που αντιπαραβάλλουν οι μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες είναι ότι η άρση της πατέντας θα μειώσει τα κέρδη τους και θα αποθαρρύνει τη μελλοντική έρευνα και την ανάπτυξη. Όπως και τα άλλα επιχειρήματα, και αυτό στερείται σοβαρής υπόστασης. Η άρση της ΙΡ δεν καταργεί τους κανόνες σε εθνικό επίπεδο, σύμφωνα με τους οποίους στους ιδιοκτήτες της πατέντας καταβάλλονται δικαιώματα ή άλλες μορφές αποζημίωσης. Εντούτοις με την άρση της πατέντας και καταργώντας τη μονοπωλιακή λογική, η οποία δεν ενθαρρύνει τη διεύρυνση της παραγωγής, θα ενισχύονταν τα κίνητρα των φαρμακευτικών εταιρειών για να συνάψουν εθελοντικά νομικές συμφωνίες. Ως εκ τούτου, ακόμη και με την παραίτηση από τον ΠΟΕ, οι φαρμακοβιομηχανίες παραγωγής εμβολίων έχουν τη δυνατότητα να κερδίζουν πολλά χρήματα.
Τα έσοδα από το εμβόλιο του κορονοϊού για την Pfizer και τη Moderna το 2021 αναμένεται να φθάσουν στα 15 δισ. δολάρια και τα 18,4 δισ. δολάρια αντίστοιχα, παρότι οι κυβερνήσεις χρηματοδότησαν μεγάλο μέρος της βασικής έρευνας και παρείχαν στην αρχή σημαντικά κεφάλαια για τη διάθεση των εμβολίων στην αγορά.
Για να είμαστε σαφείς: Το πρόβλημα για τη φαρμακευτική βιομηχανία δεν είναι ότι οι κατασκευαστές φαρμάκων θα στερηθούν τις υψηλές αποδόσεις των επενδύσεών τους. Είναι ότι θα χάσουν τα μονοπωλιακά κέρδη, συμπεριλαμβανομένων εκείνων από τις μελλοντικές ετήσιες «αναμνηστικές δόσεις» που αναμφίβολα θα πωλούνται σε υψηλές τιμές στις πλούσιες χώρες.
Τέλος, όταν καταρριφθούν όλοι οι άλλοι ισχυρισμοί, η τελευταία λύση των βιομηχανιών είναι να υποστηρίξει ότι η άρση θα βοηθούσε την Κίνα και τη Ρωσία να αποκτήσουν πρόσβαση στην αμερικανική τεχνολογία. Όμως αυτό δεν ισχύει, επειδή τα εμβόλια δεν είναι δημιούργημα των ΗΠΑ. Η διακρατική συνεργατική έρευνα για το mRNA και τις ιατρικές εφαρμογές του βρίσκεται σε εξέλιξη εδώ και δεκαετίες. Ο Ούγγρος επιστήμονας Καταλίν Καρικό έκανε την αρχική ανακάλυψη το 1978 και το έργο συνεχίζεται από τότε στην Τουρκία, την Ταϊλάνδη, τη Νότια Αφρική, την Ινδία, τη Βραζιλία, την Αργεντινή, τη Μαλαισία, το Μπαγκλαντές και άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Εθνικών Ινστιτούτων Υγείας των ΗΠΑ.
Επιπλέον, το τζίνι έχει βγει ήδη από το μπουκάλι. Η τεχνολογία mRNA στο εμβόλιο που παράγεται από την Pfizer ανήκει στην BioNTech (μια γερμανική εταιρεία που ιδρύθηκε από Τούρκο μετανάστη και τη σύζυγό του), η οποία έχει ήδη χορηγήσει στην κινεζική Fosun Pharma άδεια για την παρασκευή του εμβολίου της. Παρότι υπάρχουν γνήσια παραδείγματα κινεζικών εταιρειών που κλέβουν πολύτιμη ΠΙ, η περίπτωση αυτή δεν είναι τέτοια. Εξάλλου, η Κίνα βρίσκεται στον δρόμο της ανάπτυξης και της παραγωγής των δικών της εμβολίων mRNA. Το ένα βρίσκεται στην τρίτη φάση των κλινικών δοκιμών. Το άλλο μπορεί να αποθηκευτεί σε θερμοκρασία ψυγείου, εξαλείφοντας την ανάγκη διαχείρισης της ψύξης από την αλυσίδα εφοδιασμού. [SID:14316685]