Παγκόσμιο debate για τις πατέντες

Διχασμένη η Ε.Ε. στην πρόταση Μπάιντεν

Ζήτημα ηθικής ή ζήτημα πολιτικών σκοπιμοτήτων και σύγκρουσης συμφερόντων; Ό,τι από τα δύο κι εάν ισχύει, η προωθημένη πρόταση Μπάιντεν για άρση της πατέντας στα εμβόλια κατά του κορονοϊού ανοίγει δύσκολο παγκόσμιο debate, φέρνει την αμερικανική κυβέρνηση αντιμέτωπη με τους φαρμακευτικούς κολοσσούς και με τις αγορές και διχάζει την Ευρώπη. Το θέμα της πατέντας έχει μπει από χθες και στο τραπέζι της συνόδου κορυφής της Ε.Ε. που συνεχίζεται και σήμερα στο Πόρτο, με όλα τα μηνύματα όμως να δείχνουν ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες πολύ δύσκολα θα καταλήξουν σε ενιαία θέση.

Στηρίζουν Γαλλία - Ισπανία

Χθες, μία ημέρα μετά το «όχι» της Γερμανίας στην πρόταση Μπάιντεν, η Ισπανία ήρθε να πάρει θέση στο απέναντι «στρατόπεδο», με τον πρωθυπουργό της χώρας Πέδρο Σάντσεθ να στηρίζει την αμερικανική θέση και να καταθέτει στη σύνοδο του Πόρτο σχέδιο υπό τον τίτλο «Εμβόλια για όλους».

«Τα πνευματικά δικαιώματα δεν μπορεί να συνιστούν εμπόδιο στον τερματισμό της Covid-19 και στην ίση και παγκόσμια πρόσβαση στα εμβόλια», αναφέρεται στην ανακοίνωση της ισπανικής κυβέρνησης.

Υπέρ της άρσης της πατέντας έχει ταχθεί και ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν, σε αντίθεση με το Βερολίνο, όπου χθες μάλιστα ο Γερμανός υπουργός Υγείας Γενς Σπαν άφησε αιχμές κατά των ΗΠΑ για υποκριτική στάση, που στην πραγματικότητα υποκρύπτει εμβολιαστικό

εθνικισμό: «Θα ήμουν ευχαριστημένος αν οι Ηνωμένες Πολιτείες επιδείκνυαν την ίδια προθυμία να εξάγουν εμβόλια με αυτήν που δείχνουμε στη Γερμανία», αναφερόμενος στους περιορισμούς που εφαρμόζει η Ουάσιγκτον στις εξαγωγές εμβολίων.

Η γερμανική στάση

Η γερμανική στάση δείχνει και το πόσο δύσκολο είναι να επέλθει διεθνής συμφωνία στο θέμα της πατέντας που, αυτή τη στιγμή, βρίσκεται στο επίκεντρο των διαβουλεύσεων και στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου (ΠΟΕ). Η γενική διευθύντρια του ΠΟΕ Νγκόζι Οκόντζο-Ιγουεάλα είπε χθες ότι υπάρχουν επιχειρήματα υπέρ και κατά της άρσης της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων των εμβολίων - εκτίμησε ωστόσο ότι η πρόταση Μπάιντεν «σίγουρα θα δώσει ώθηση» στις διαπραγματεύσεις.

Ο τρίτος δρόμος

Η πρόεδρος του ΠΟΕ προωθεί τον λεγόμενο «τρίτο δρόμο» για την ευκολότερη και φθηνότερη διάθεση των εμβολίων στον αναπτυσσόμενο κόσμο - δηλαδή, την εθελοντική μεταφορά τεχνολογίας και τεχνογνωσίας μέσω της COVID-19 Technology Access Pool του ΠΟΥ.

Υπέρ του «τρίτου δρόμου» τάχθηκε και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ, παρότι η επικεφαλής της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε προχθές ότι «η ΕΕ είναι είναι έτοιμη να συζητήσει την άρση των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί των εμβολίων κατά της Covid-19».

Τα συμφέροντα ωστόσο που διακυβεύονται είναι πολύ μεγά

λα και, εδώ, ενδεικτικές είναι και οι επισημάνσεις του Spiegel σε σχέση με την κάθετη, αρνητική στάση της Γερμανίας στην απελευθέρωση των πατεντών: «Η τεχνολογία mRNA», γράφει το γερμανικό περιοδικό, «στην οποία βασίζουν τα εμβόλιά τους, εκτός από την αμερικανική Moderna, δύο γερμανικές εταιρείες, η Biontech και η CureVac, αποτελεί μια “τεράστια αγορά”, που δεν περιορίζεται μόνο στα εμβόλια κατά της Covid-19», γράφει το Spiegel και τονίζει: «Μετά από δεκαετίες που η εγχώρια φαρμακευτική και βιοτεχνολογική βιομηχανία δεν έπαιξε κανένα ρόλο στην παγκόσμια αγορά, οι γερμανικές εταιρείες όχι μόνο έχουν μεγάλες ελπίδες για έλεγχο της πανδημίας παγκοσμίως, αλλά και υψηλές προσδοκίες βιομηχανικής πολιτικής στο Βερολίνο και στις Βρυξέλλες».

Οι φαρμακευτικές

Η ιδέα της άρσης της πατέντας στα εμβόλια κατά της Covid απορρίπτεται συνολικά και από τις φαρμακευτικές εταιρείες που, παρότι τα κέρδη τους δεν απειλούνται άμεσα, φοβούνται ότι η πρόταση δημιουργεί προηγούμενο που φρενάρει την καινοτομία. Οι φαρμακευτικοί όμιλοι, δε, υποστηρίζουν ότι δεν είναι η προστασία της πατέντας εκείνη που εμποδίζει την παραγωγή εμβολίων.

« Δίνοντας στις χώρες που έχουν ανάγκη ένα βιβλίο συνταγών χωρίς τα συστατικά, τις εγγυήσεις και το ειδικευμένο προσωπικό, δεν θα βοηθήσουμε τους ανθρώπους που περιμένουν ένα εμβόλιο», λέει χαρακτηριστικά η Μισέλ ΜακΜάρι-Χιθ, επικεφαλής του λόμπι των εταιρειών βιοτεχνολογίας BIO.

[SID:14317430]