Πρόσθετη «θωράκιση» αποκτά το ελληνικό τραπεζικό σύστημα

Ευρεία συναίνεση στο ν/σχ για ενσωμάτωση κοινοτικών οδηγιών στο θεσμικό πλαίσιο

Με ευρεία διακομματική πλειοψηφία εγκρίθηκε χθες στη Βουλή το νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών με το οποίο ενσωματώνονται στο εθνικό δίκαιο κοινοτικές οδηγίες που αφορούν: α) τις εξαιρούμενες οντότητες, τις χρηματοδοτικές εταιρείες συμμετοχών, τις μικτές χρηματοοικονομικές εταιρείες συμμετοχών, τις αποδοχές, τα μέτρα και τις εξουσίες εποπτείας και τα μέτρα διατήρησης κεφαλαίου και β) την ικανότητα απορρόφησης των ζημιών και ανακεφαλαιοποίησης των πιστωτικών ιδρυμάτων και επιχειρήσεων επενδύσεων.

Αναλυτικά, η οδηγία για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις των τραπεζών (Capital Requirements Directive V 2019/878) όπως και η οδηγία για την ανάκαμψη και την εξυγίανση των πιστωτικών ιδρυμάτων αποτελούν πια θεσμικό πλαίσιο.

Στην περαιτέρω θωράκιση των ελληνικών τραπεζών έναντι κρίσεων και στη διασφάλιση της απρόσκοπτης διενέργειας του έργου τους για τη χρηματοδότηση της οικονομίας, αποσκοπεί το συγκεκριμένο θεσμικό πλαίσιο.

Πρόκειται για ένα εξαιρετικά τεχνικό νομοσχέδιο, το οποίο όμως είναι κρίσιμης σημασίας για την ενίσχυση της σταθερότητας και της ανθεκτικότητας του χρηματοπιστωτικού μας συστήματος.

«Η κυβέρνηση, συνδιαμορφώνοντας τις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες για τον χρηματοπιστωτικό τομέα, προσαρμόζει την ελληνική νομοθεσία στα νέα δεδομένα. Στόχος μας είναι ένα ισχυρό τραπεζικό σύστημα, ικανό να υπηρετεί τον ρόλο του ως βασική υποδομή της σύγχρονης κοινωνίας, με τη χρηματοδότηση και στήριξη της πραγματικής οικονομίας», ανέφερε ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομικών Γιώργος Ζαββός.

Το νέο θεσμικό πλαίσιο επικαιροποιεί τους κανόνες αφενός μεν για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις των τραπεζών, αφετέρου για τα κεφάλαια που απαιτούνται στην περίπτωση εξυγίανσης μιας τράπεζας, έτσι ώστε να μην επιβαρυνθεί ο φορολογούμενος.

Και οι δύο Οδηγίες εντάσσονται στο Ευρωπαϊκό Ενιαίο Εγχειρίδιο Κανόνων (Single Rulebook), το οποίο περιλαμβάνει όλους τους εναρμονισμένους κανόνες, όπως είναι τα θέματα της τραπεζικής επάρκειας, που αποτελούν την ελάχιστη προϋπόθεση για τη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων, αλλά και τους όρους με τους οποίους επιτρέπεται η διασυνοριακή εγκατάσταση και παροχή υπηρεσιών.

Με την αποκαλούμενη 5η Οδηγία ορίζεται η διαδικασία με την οποία τα εποπτικά κεφάλαια, που οφείλει να διαθέτει κάθε τράπεζα, πρέπει να είναι επαρκή για να αντιμετωπίζει κινδύνους που μπορεί να προκύψουν από τις δικές της επενδυτικές επιλογές. Η τράπεζα οφείλει να έχει αυτά τα κεφάλαια ώστε να μπορεί να ανταποκρίνεται κυρίως σε περιόδους σημαντικών συστημικών κρίσεων.

Η Δεύτερη Οδηγία για την Ανάκαμψη και Εξυγίανση Πιστωτικών Ιδρυμάτων 2019/879 συμπληρώνει και αναθεωρεί

την Οδηγία BRRD και τον Κανονισμό για τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (SRMR).

Κεφαλαιακή βάση

Με τις διατάξεις που εισάγονται από την κυβέρνηση για την ενσωμάτωση της 2ης Οδηγίας, επαυξάνεται η ανάγκη των τραπεζών να ενισχύσουν τα κεφάλαιά τους για την απευκταία περίπτωση που υπάρξει κρίση ή ανάγκη απορρόφησης ζημιών και ανακεφαλαιοποίησης, έτσι ώστε να μην υπάρξει λόγος προσφυγής σε κεφάλαια του Δημοσίου.

Γι’ αυτόν τον λόγο εισάγονται: Οι έννοιες των οντοτήτων εξυγίανσης (άρθρο 53 σ/ν) και ομίλων εξυγίανσης. Οι οντότητες εξυγίανσης είναι οι οντότητες ενός ομίλου στις οποίες εφαρμόζονται τα σχέδια και οι δράσεις εξυγίανσης, και προσδιορίζονται από το σχέδιο εξυγίανσης σύμφωνα με τα άρθρα 54 και εξής του θεσμικού πλαισίου. Μέγιστο διανεμητέο ποσό που συνδέεται με την ελάχιστη απαίτηση για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις. Σύμφωνα με το άρθρο 58 του σ/ν, εισάγεται μέγιστο επιτρεπόμενο διανεμητέο ποσό που υπολογίζεται με καθορισμένο τρόπο, το οποίο συνδέεται με την ελάχιστη απαίτηση για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις (MREL-related maximum distributable amount (M-MDA). Υπολογισμός MREL. Σύμφωνα με τα άρθρα 67 και 72 του σ/ν, τα MREL εκφράζονται και

υπολογίζονται ως ποσοστό των σταθμισμένων βάσει κινδύνου στοιχείων ενεργητικού (Risk weighted assets) και της έκθεσης μόχλευσης (leverage exposure), αντί του συνολικού παθητικού που ίσχυε για τον υπολογισμό τους έως τώρα. Πώληση επιλέξιμων υποχρεώσεων μειωμένης εξασφάλισης σε ιδιώτες πελάτες (άρθρο 68 σ/ν). Νέοι κανόνες για ελάχιστη απαίτηση για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις (άρθρα 69 - 71 σ/ν). Top tier banks. Το άρθρο 72 του σ/ν αφορά την εξυγίανση οντοτήτων με περιουσιακά στοιχεία άνω των 100 δισ. ευρώ, που ωστόσο δεν έχουν ενταχθεί στην κατηγορία των παγκοσμίως συστημικά σημαντικών ιδρυμάτων. Σε αυτές επεκτείνεται η υποχρέωση που ισχύει για τα παγκοσμίως συστημικά σημαντικά ιδρύματα να έχουν απαίτηση για ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις σύμφωνα με τον Πυλώνα Ι. Παραβιάσεις της ελάχιστης απαίτησης ιδίων κεφαλαίων και επιλέξιμων υποχρεώσεων (άρθρο 80). Θεσμοθετούνται οι συνέπειες που επιβάλλονται από τις αρμόδιες αρχές σε περίπτωση παραβίασης της ελάχιστης απαίτησης ιδίων κεφαλαίων, μεταξύ των οποίων μέτρα έγκαιρης παρέμβασης, πρόστιμα, αλλά και απαγόρευση διανομής μερισμάτων. Τα εσωτερικά ίδια κεφάλαια κι επιλέξιμες υποχρεώσεις (internal MREL). Σύμφωνα με το άρθρο 89 του σ/ν, κάθε θυγα

τρική οντότητα μέσα στους ομίλους εξυγίανσης πρέπει πλέον να έχει εσωτερικά MREL, τα οποία εκδίδει προς τη μητρική εταιρεία/οντότητα εξυγίανσης και συνυπολογίζονται στα συνολικά ίδια κεφάλαια και επιλέξιμες υποχρεώσεις του ομίλου.

Νέοι κανόνες της BRRD II

1. Εξουσία αναστολής ορισμένων υποχρεώσεων (Moratorium tool - άρθρο 68 σ/ν): Προστίθεται ρύθμιση με βάση την οποία η αρχή εξυγίανσης αναστέλλει, για περιορισμένο χρονικό διάστημα (έως δύο εργάσιμες ημέρες), ορισμένες συμβατικές υποχρεώσεις των ιδρυμάτων και οντοτήτων, υπό την προϋπόθεση ότι αυτό είναι αναγκαίο για να αποφευχθεί η περαιτέρω επιδείνωση της χρηματοοικονομικής κατάστασης του ιδρύματος ή της οντότητας. Η αρχή εξυγίανσης ασκεί την εξουσία αυτή με βάση την αρχή της αναλογικότητας.

2. Εποπτικές αναφορές και δημοσιοποίηση της απαίτησης (άρθρο 78): Στο πλαίσιο αντιμετώπισης εμποδίων στη δυνατότητα εξυγίανσης σε επίπεδο ομίλων, η δυνατότητα εξυγίανσης επικεντρώνεται στην τήρηση του κατάλληλου επιπέδου MREL και οι αναφορές γίνονται πλέον στις οντότητες εξυγίανσης του ομίλου, δηλαδή σε επίπεδο ευρύτερο του μεμονωμένου ιδρύματος.

3. Συμβατική αναγνώριση της αναδιάρθρωσης παθητικού (Contractual recognition of bailin - άρθρο 86): Εισάγονται τροποποιήσεις, προκειμένου η συμβατική αναγνώριση του bail-in να καταστεί πιο αποτελεσματική (εισήχθη ιδίως λόγω του Brexit).

4. Συμβατική αναγνώριση εξουσιών αναστολής της εξυγίανσης (Contractual recognition of resolution stay powers - άρθρο 99 σ/ν): Εισάγονται τροποποιήσεις προκειμένου να διασφαλιστεί η συμβατική αναγνώριση των εξουσιών αναστολής της αρχής εξυγίανσης. Το άρθρο αυτό συμπληρώνει την αντίστοιχη διάταξη για τη συμβατική αναγνώριση του bail-in. Και οι δύο διατάξεις ως στόχο έχουν να διασφαλίζεται η επέλευση των αποτελεσμάτων της εξυγίανσης.

[SID:14334773]

Το νέο θεσμικό πλαίσιο επικαιροποιεί τους κανόνες αφενός για τις κεφαλαιακές απαιτήσεις των τραπεζών, αφετέρου για τα κεφάλαια που απαιτούνται στην περίπτωση εξυγίανσης μιας τράπεζας, έτσι ώστε να μην επιβαρυνθεί ο φορολογούμενος.