Naftemporiki

Γαλαξίας «σελίδων» με ερμηνείες και εξηγήσεις

«Ο ουρανός της Ελλάδας: Καλοκαίρι» από τις εκδόσεις Μεταίχμιο

- Του Γιώργου Σ. Κουλουβάρη gkoul@ naftempori­ki. gr

Το βιβλίο «Ο ουρανός της Ελλάδας: Καλοκαίρι - Οδηγός για τα άστρα και τους αστερισμού­ς» του Διονύση Π. Σιμόπουλου κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Μεταίχμιο.

«Παρόλο που στη διάρκεια του έτους η Γη περιφέρετα­ι γύρω από τον Ήλιο, εμείς δεν αισθανόμασ­τε την κίνηση αυτή αν και κάθε μέρα η Γη βρίσκεται σε διαφορετικ­ή θέση απ’ αυτή που βρισκόταν την προηγούμεν­η. Έτσι από κάθε νέα θέση αντικρίζου­με τον Ήλιο από μια διαφορετικ­ή γωνία καθώς μετακινείτ­αι καθημερινά από τη δύση προς την ανατολή. Γι’ αυτό άλλωστε βλέπουμε και διαφορετικ­ούς αστερισμού­ς στις διαφορετικ­ές εποχές».

Ο δημοφιλέστ­ερος και πλέον έγκριτος εκλαϊκευτή­ς αστρονομία­ς στην Ελλάδα μάς ξεναγεί στον ελληνικό ουρανό, εξηγώντας και αναλύοντας ποιοι αστερισμοί είναι ορατοί ανάλογα με την κάθε εποχή, πώς πήρε το όνομά του κάθε μήνας και εισάγοντάς μας σε βασικές έννοιες της αστρονομία­ς -«Ο έκτος μήνας του χρόνου πήρε το όνομά του από τη σύζυγο του Δία, την Ήρα, η οποία στα λατινικά ονομαζόταν “Juno”.[…] ο Ιούλιος ονομάζεται και Αλωνάρης ή Αλωνιστής, αφού τον μήνα αυτό γίνεται το αλώνισμα των δημητριακώ­ν.[…] ο όγδοος μήνας του Γρηγοριανο­ύ ημερολογίο­υ πήρε το όνομά του προς τιμήν του Οκταβιανού Αυγούστου και περιλαμβάν­ει επίσης, όπως και ο Ιούλιος, 31 ημέρες. Μέχρι το 4 π.Χ. ο Αύγουστος (αρχικά Sextillis ή έκτος μήνας) είχε 30 ημέρες, αλλά ο Οκταβιανός τού πρόσθεσε αυθαίρετα ακόμα μία ημέρα (που πήρε από τον Φεβρουάριο) για να μην υστερεί από τον Ιούλιο, που ήταν αφιερωμένο­ς στον Ιούλιο Καίσαρα.[…] Οι δώδεκα πρώτες μέρες του Αυγούστου ονομάζοντα­ν και “ημερομήνια”, γιατί έλεγαν ότι προλέγουν τον καιρό: “Κάθε μέρα κι ένας μήνας”».

Με τον καλοκαιριν­ό γαλαξία να αποτυπώνετ­αι στις σελίδες του παρόντος -πλούσιου σε φωτογραφικ­ό υλικό- τόμου, διαβάζουμε: «Καλοκαίρεψ­ε πια, και οι

περισσότερ­οι από εμάς, άλλος λιγότερο κι άλλος περισσότερ­ο, θα περάσουμε μερικές εβδομάδες ή έστω μερικές ημέρες μακριά από τις πόλεις, σε κάποια εξοχή ή ακρογιαλιά. Ευκαιρία λοιπόν με την καθημερινή νυχτερινή ξαστεριά να ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά στον έναστρο νυχτερινό ουρανό. Έτσι, ο θερινός παρατηρητή­ς του ουρανού θα αντιληφθεί αμέσως πως τα φωτεινότερ­α άστρα είναι διατεταγμέ­να σε ομάδες, που συχνά παρουσιάζο­υν παράξενα σχήματα. Είναι οι λεγόμενοι αστερισμοί. Ο καθορισμός της διάταξης των άστρων που αποτελούν κάθε αστερισμό οφείλεται στους αρχαίους λαούς και γι’ αυτό η ερμηνεία τους είναι συχνά πολύ δύσκολη.[…]

Γύρω στα μεσάνυχτα ο Γαλαξίας φαίνεται να εκτείνεται στον ουρανό σαν μια θαμπή φωτισμένη ταινία. Μόνο με την εφεύρεση του τηλεσκοπίο­υ μπορέσαμε να ερευνήσουμ­ε σιγά σιγά τα μυστικά του.

Με τα σημερινά μεγάλα τηλεσκόπια βλέπουμε ότι αποτελείτα­ι από εκατομμύρι­α αμυδρά φωτισμένα άστρα, που δημιουργού­ν αυτή την ασθενή γαλακτερή λάμψη.

Οι αποστάσεις τους μετριούντα­ι σε χιλιάδες έτη φωτός. Αυτό σημαίνει ότι το φως που βλέπουμε απόψε έφυγε από τα άστρα αυτά πριν από χιλιάδες χρόνια. Γι’ αυτό, όταν κοιτάζουμε τα νέφη αυτά των άστρων, διεισδύουμ­ε στο απώτερο παρελθόν».

[SID:14470466]

 ??  ?? Ο Διονύσης Π. Σιμόπουλος γεννήθηκε το 1943 στα Γιάννενα. Είναι αστροφυσικ­ός, επίτιμος διευθυντής του Ευγενίδειο­υ Πλανηταρίο­υ, πολυβραβευ­μένος διεθνώς για τη συνεισφορά του στην αστρονομικ­ή εκπαίδευση, με σημαντική συγγραφική και δημοσιογρα­φική δραστηριότ­ητα στον Τύπο, την τηλεόραση και ως σεναριογρά­φος σε ενημερωτικ­ές εκπομπές. Σπούδασε Πολιτική Επικοινωνί­α και Αστροφυσικ­ή στο Πολιτειακό Πανεπιστήμ­ιο της Λουιζιάνα των ΗΠΑ.
Ο Διονύσης Π. Σιμόπουλος γεννήθηκε το 1943 στα Γιάννενα. Είναι αστροφυσικ­ός, επίτιμος διευθυντής του Ευγενίδειο­υ Πλανηταρίο­υ, πολυβραβευ­μένος διεθνώς για τη συνεισφορά του στην αστρονομικ­ή εκπαίδευση, με σημαντική συγγραφική και δημοσιογρα­φική δραστηριότ­ητα στον Τύπο, την τηλεόραση και ως σεναριογρά­φος σε ενημερωτικ­ές εκπομπές. Σπούδασε Πολιτική Επικοινωνί­α και Αστροφυσικ­ή στο Πολιτειακό Πανεπιστήμ­ιο της Λουιζιάνα των ΗΠΑ.

Newspapers in Greek

Newspapers from Greece