Τρίπτυχο μέτρων για ενεργειακή ασφάλεια
Θα ανακοινωθούν εντός της εβδομάδας εν όψει της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Νέα μέτρα σε τρεις άξονες προκειμένου να αντιμετωπισθεί η ενεργειακή κρίση σκοπεύει να εισηγηθεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Της ΠΙΟ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ, βραχυπρόθεσμες παρεμβάσεις στις αγορές ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου -με ορίζοντα την 1η Μαΐου 2023-, μακροπρόθεσμες βελτιώσεις στις χονδρεμπορικές αγορές ηλεκτρισμού της Ε.Ε. (που δεν αλλάζουν την αρχιτεκτονική του συστήματος) και μέτρα εκτάκτου ανάγκης σε περίπτωση πλήρους διακοπής των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία περιλαμβάνουν οι προτάσεις της Κομισιόν για την ενεργειακή κρίση. Στόχος των Βρυξελλών είναι να αντιμετωπίσουν αφενός το πρόβλημα των υψηλών τιμών ενέργειας και αφετέρου τους κινδύνους στον εφοδιασμό. Τα μέτρα αυτά θα ανακοινωθούν εντός της εβδομάδας μαζί με την επικαιροποιημένη εκδοχή του σχεδίου Repower EU για την απεξάρτηση από τα ρωσικά ορυκτά καύσιμα, εν όψει της Συνόδου Κορυφής των ηγετών της Ε.Ε. στα τέλη του μήνα
Σύμφωνα με προσχέδιο της εισήγησης της Επιτροπής, παρά την παραδοχή ότι οι τιμές της ενέργειας θα παραμείνουν υψηλές έως τα τέλη του έτους και η ακρίβεια -αν και σε μικρότερο βαθμό- θα συνεχιστεί και την επόμενη διετία, σε συνδυασμό με υψηλή μεταβλητότητα στις τιμές, εντούτοις οι προτεινόμενες παρεμβάσεις δεν προχωράνε πολύ παραπέρα σε σχέση με τα μέτρα που έχει ήδη εισηγηθεί η Επιτροπή τους προηγούμενους μήνες.
Οι Βρυξέλλες επιμένουν στη γνωστή «εργαλειοθήκη» -την οποία διευρύνουν ελαφρώς- και σε σημειακές αλλαγές στις ευρωπαϊκές αγορές ηλεκτρισμού, οι οποίες κατά την άποψή τους λειτουργούν αποδοτικά με το υφιστάμενο μοντέλο και στέλνουν τα σωστά σήματα τιμών. Είναι ενδεικτική η αναφορά στον υπολογισμό του ACER (Σύνδεσμος Ευρωπαίων Ρυθμιστών Ενέργειας) ότι το μέσο ετήσιο όφελος για τους Ευρωπαίους καταναλωτές από την ενιαία αγορά ενέργειας της Ε.Ε. ανέρχεται σε 34 δισ. ευρώ. Με αυτά τα δεδομένα, δεν προκαλεί έκπληξη που η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε
το δικό της σχέδιο για τις τιμές ενέργειας χωρίς να περιμένει τις αποφάσεις της Ευρώπης.
Στην αγορά φυσικού αερίου
Σύμφωνα με το προσχέδιο της Κομισιόν, οι προτεινόμενες παρεμβάσεις στην αγορά φυσικού αερίου της Ε.Ε. με στόχο τη μείωση των υψηλών τιμών, που ευθύνονται για την κρίση και στις αγορές ηλεκτρισμού, είναι:
Η δημιουργία Ευρωπαϊκής Ενεργειακής Πλατφόρμας (EU Energy Platform) με στόχο τη «συγκέντρωση» της ζήτησης για φυσικό αέριο (και LNG και υδρογόνο) και την προσέλκυση αξιόπιστων προμηθειών σε ελκυστικές τιμές.
Η δυνατότητα των κρατών-μελών να εφαρμόσουν ρυθμιζόμενες τιμές στη λιανική αγορά αερίου για περιορισμένο χρονικό διάστημα και για περιορισμένες ποσότητες.
Η χορήγηση έκτακτων μέτρων ενίσχυσης της ρευστότητας των traders εμπορευμάτων, κατά τρόπο ώστε να μην υπονομεύουν τη νομοθεσία περί κρατικών ενισχύσεων και τις κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας.
Η αναθεώρηση των ορίων διαπραγμάτευσης για περιορισμένο χρονικό διάστημα στα Ευρωπαϊκά Χρηματιστήρια Φυσικού Αερίου (όπως το TTF) για να αποφευχθούν φαινόμενα ακραίας μεταβλητότητας και να αντιμετωπιστούν πιθανές στρεβλώσεις στη διαμόρφωση των τιμών.
Σε έκτακτη ανάγκη
Πέραν των εθνικών σχεδίων έκτακτης ανάγκης που προβλέπονται από τον Κανονισμό περί Ασφάλειας Προμήθειας και τον μηχανισμό συμφωνιών αλληλεγγύης μεταξύ κρατών-μελών που προβλέπεται στην εργαλειοθήκη της Κομισιόν (με τον εφοδιασμό της Βουλγαρίας μέσω Ρεβυθούσας μετά το κλείσιμο της στρόφιγγας στη Σόφια από τη Gazprom να αποτελεί παράδειγμα τέτοιας συμφωνίας), η Κομισιόν πιθανολογεί και την ανάγκη λήψης πρόσθετων μέτρων σε περίπτωση εκτάκτου ανάγκης. Αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο ανακατανομής των ποσοτήτων αερίου μεταξύ των κρατών-μελών, με μείωση στις χώρες που επηρεάζονται λιγότερο προς όφελος εκείνων που πλήττονται περισσότερο. Σε μια τέτοια περίπτωση, εκτιμάται πως ίσως προκύψει η ανάγκη για μια διοικητικά οριζόμενη τιμή φυσικού αερίου.