Αισιοδοξία με τρεις... αβέβαιες προϋποθέσεις

Ιδιωτική κατανάλωση, αύξηση των επενδύσεων και τουριστικά έσοδα θα κρίνουν την πορεία της οικονομίας

Την αισιοδοξία του οικονομικού επιτελείου ότι η ελληνική οικονομία θα παραμείνει «αλώβητη» από την παρατεταμένη πληθωριστική και ενεργειακή κρίση, διατηρώντας ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης, αποπνέει το προσχέδιο του προϋπολογισμού που κατατέθηκε χθες στη Βουλή.

ΩΣΤΟΣΟ, ο προϋπολογισμός του 2023 θα υλοποιηθεί σε περιβάλλον απόλυτης αβεβαιότητας, λόγω των συνεπειών στις τιμές των ενεργειακών αγαθών που επιφέρουν οι γεωπολιτικές εξελίξεις. Περιέχει επίσης και τρία «στοιχήματα», που είναι:

1. Η διατήρηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, παρά τον υψηλό πληθωρισμό και την άνοδο των επιτοκίων.

2. Η μεγάλη αύξηση των επενδύσεων κατά 16%.

3. Η διατήρηση των τουριστικών εσόδων στα ύψη παρά τον δύσκολο χειμώνα στην Ευρώπη, λόγω της ενεργειακής κρίσης.

Με τον εκρηκτικό πληθωρισμό να ανεβάζει τις τιμές στα ύψη -αλλά και με το ίδιο το οικονομικό επιτελείο να παραδέχεται ότι και οι επόμενοι μήνες θα κυλήσουν με πολύ υψηλά ποσοστά ανατιμήσεων-, ο προϋπολογισμός αποπνέει την αισιοδοξία ότι η ιδιωτική κατανάλωση θα συνεχίσει να αυξάνεται έστω και με περιορισμένο ποσοστό 1,3%. Και αυτό παρά την επικείμενη σημαντική αύξηση των επιτοκίων, η οποία προφανώς αποσκοπεί στο να περιορίσει τη ζήτηση και να συμβάλει στη συγκράτηση των τιμών. Εκτός από τη διατήρηση σε ανοδική τροχιά της κατανάλωσης, το μεγάλο «στοίχημα» είναι η αύξηση

των επενδύσεων και μάλιστα με μεγαλύτερο ποσοστό συγκριτικά με φέτος, προφανώς λόγω της αξιοποίησης των πόρων του Ταμείου Ανάκαμψης. Ο ρυθμός αύξησης των επενδύσεων προβλέπεται ότι θα φτάσει στο 16% από 10% το 2022. Για το 2023 προβλέπεται η διάθεση πόρων ύψους 8,3 δισ. ευρώ από το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων και 5,6 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, εκ των οποίων 3,5 δισ. ευρώ από το σκέλος των επιχορηγήσεων, στο οποίο έως σήμερα έχουν ενταχθεί 372 έργα και εμβληματικές επενδύσεις ύψους 13,5 δισ. ευρώ. Υπάρχει και ένα τρίτο «στοίχημα»: ότι δεν θα επηρεαστεί ο τουρισμός από την κρίση που ήδη πλήττει ολόκληρο τον πλανήτη. Μόνο με τον τουρισμό «αλώβητο» θα καταστεί εφικτό οι εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών να συνεχίσουν την ανοδική τους πορεία το 2023, έστω και με το «ισχνό» ποσοστό του 1,8% (έναντι 9% που εκτιμάται ότι θα είναι το αντίστοιχο ποσοστό για φέτος).

Με τα τρία αυτά «στοιχήματα» (διατήρηση της ιδιωτικής κατανάλωσης παρά τον πληθωρισμό, μεγάλη αύξηση των επενδύσεων και διατήρηση των τουριστικών εσόδων στα ύψη παρά τον «δύσκολο χειμώνα» στην Ευρώπη) το οικονομικό επιτελείο ανεβάζει τον πήχη της ανάπτυξης στο 2,1% για το 2023 (από 5,3% το 2022) και το ονομαστικό ΑΕΠ στα 221 δισ. ευρώ (ως αποτέλεσμα του πραγματικού ρυθμού ανάπτυξης αλλά και του πληθωρισμού). Με την ενσωμάτωση μέτρων στήριξης 3,49 δισ. ευρώ, αλλά και ένα ειδικό αποθεματικό ύψους 1 δισ. ευρώ για να καλυφθεί η στήριξη του ενεργειακού κόστους εφόσον χρειαστεί, εκτιμάται ότι σε δημοσιονομικό επίπεδο θα καταστεί εφικτό να επιστρέψει η χώρα στα πρωτογενή πλεονάσματα ύστερα από 3 χρόνια σημαντικών ελλειμμάτων, τα οποία προκλήθηκαν κυρίως από την πανδημία αλλά και από την ενεργειακή κρίση.

Για φέτος, λόγω του υψηλότερου ρυθμού ανάπτυξης, το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι θα καταφέρει να συγκρατήσει το πρωτογενές έλλειμμα στο 1,7% του ΑΕΠ, ήτοι στα 3,579 δισ. ευρώ. Μέχρι του χρόνου, η δημοσιονομική προσαρμογή εκτιμάται ότι θα ξεπεράσει τα 5 δισ. ευρώ, καθώς το πρωτογενές αποτέλεσμα το 2023 θα πρέπει να φτάσει σε 1,624 δισ. ευρώ ή στο 0,7% του ΑΕΠ. Για να συμβεί αυτό, θα πρέπει να αποδώσουν και πάλι τα φορολογικά έσοδα φτάνοντας στα 56,19 δισ. ευρώ από 54,6 δισ. ευρώ φέτος, αλλά και να καταγραφεί μείωση των κρατικών δαπανών από 72,46 δισ. ευρώ φέτος στα 69,4 δισ. ευρώ το 2023.

Και εδώ υπάρχει το μεγάλο δημοσιονομικό στοίχημα: η αύξηση των φορολογικών εσόδων τροφοδοτείται από τον πληθωρισμό, αλλά θα πρέπει να επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη για αύξηση της κατανάλωσης.

^Όσο για τη συγκράτηση των δαπανών, προϋποθέτει ότι θα αποσυρθούν τα μέτρα στήριξης που ελήφθησαν για την αντιμετώπιση της πανδημίας και ότι η ενεργειακή κρίση δεν θα απαιτήσει να μπει πιο βαθιά το χέρι στα κρατικά ταμεία προκειμένου να στηριχθούν οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος, του φυσικού αερίου και του πετρελαίου θέρμανσης.