Αυτόματοι έλεγχοι δηλώσεων «πόθεν έσχες»
Τον δρόμο για μαζικές διασταυρώσεις ανοίγει η προσυμπλήρωση των πεδίων με τα περιουσιακά δεδομένα
Προσυμπληρωμένα στα πεδία των ηλεκτρονικών δηλώσεων «πόθεν έσχες» θα είναι στο εξής τα δεδομένα για τα εισοδήματα, τα περιουσιακά στοιχεία, τις καταθέσεις, τις επενδύσεις και τις θυρίδες των υπόχρεων, γεγονός που διευκολύνει τη διενέργεια διασταυρώσεων.
ΜΕ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ του υπουργείου Δικαιοσύνης, το οποίο αναρτήθηκε σε δημόσια διαβούλευση, επέρχονται σημαντικές αλλαγές στις διατάξεις για την ηλεκτρονική υποβολή και τον έλεγχο των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης (των δηλώσεων «πόθεν έσχες»), με στόχο την επιτάχυνση και διευκόλυνση των ελέγχων για τον εντοπισμό περιπτώσεων παράνομου πλουτισμού και ξεπλύματος «μαύρου» ή «βρόμικου» χρήματος.
Συγχρόνως, καθιερώνονται ηλεκτρονικοί έλεγχοι στα δεδομένα των δηλώσεων «πόθεν έσχες» με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου ή στοιχεία από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές πληροφόρησης (καταγγελίες) ή, εξαιρετικά, με βάση άλλα κριτήρια.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τις διατάξεις του νομοσχεδίου, οι δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης θα είναι στη διάθεση των υπόχρεων υποβολής τους προσυμπληρωμένες και με τα στοιχεία για τα υπόλοιπα των τραπεζικών λογαριασμών, των λογαριασμών εξυπηρέτησης δανείων και των πιστωτικών καρτών τους, καθώς οι τράπεζες θα είναι υποχρεωμένες να έχουν αποστείλει τα σχετικά στοιχεία απευθείας στη Γενική Γραμματεία Πληροφοριακών Συστημάτων Δημόσιας Διοίκησης (ΓΓΠΣΔΔ), που είναι αρμόδια για τη διαχείριση της ηλεκτρονικής εφαρμογής υποβολής δηλώσεων «πόθεν έσχες».
Ουσιαστικά, η ΓΓΠΣΔΔ και εν συνεχεία οι δημόσιες αρχές, οι οποίες θα αναλαμβάνουν τον έλεγχο των δηλώσεων «πόθεν έσχες», θα γνωρίζουν επακριβώς τα υπόλοιπα των τραπεζικών λογαριασμών και των πιστωτικών καρτών των ελεγχόμενων υπόχρεων. Έτσι, οι ελεγκτικές αυτές υπηρεσίες έχοντας στη διάθεσή τους τα στοιχεία αυτά και αξιοποιώντας και όλες τις άλλες πληροφορίες τις οποίες μπορούν εύκολα να λαμβάνουν για τις κινήσεις των τραπεζικών λογαριασμών των υπόχρεων σε βάθος δεκαετίας, θα διενεργούν πιο γρήγορα και με αυτοματοποιημένες διαδικασίες τους ελέγχους τους.
Οκτώ αλλαγές
Οι νέες αυτές δυνατότητες θα συμβάλουν στην αύξηση του αριθμού των κατ' έτος ελεγχομένων δηλώσεων, μέσω της εισαγωγής κριτηρίων που θα θέτει η Επιτροπή Ελέγχου και μέσω της καθιέρωσης ελάχιστου ποσοστού (πλαφόν) ελεγχομένων υποθέσεων. Επίσης το νομοσχέδιο προβλέπει:
Ψηφιοποιείται πλήρως η διαδικασία υποβολής των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης (ΔΠΚ) και δηλώσεων οικονομικών συμφερόντων (ΔΟΣ), καθώς και των σχετιζόμενων με αυτές στοιχείων από υπόχρεους και συμβολαιογράφους. Συγκεκριμένα, καθιερώνεται η δυνατότητα άντλησης όλων των δεδομένων της δήλωσης περιουσιακής κατάστασης με αυτόματο τρόπο και η κατάργηση της υποχρέωσης ηλεκτρονικής επισύναψής τους. Σε περίπτωση απόκτησης νέου περιουσιακού στοιχείου ή επαύξησης αυτού κατά τη χρήση που αφορά η δήλωση, θα πρέπει να δηλώνονται υποχρεωτικώς ο τρόπος απόκτησης, το ύψος της σχετικής δαπάνης, δηλαδή το τίμημα που καταβλήθηκε, καθώς και η πηγή προέλευσης των σχετικών πόρων. Σε περίπτωση εκποίησης περιουσιακού στοιχείου, που είχε δηλωθεί σε προηγούμενη δήλωση του υπόχρεου, θα πρέπει να δηλώνεται το τίμημα που έχει εισπραχθεί. Όλα τα δεδομένα των ανωτέρω δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, όπως θα έχουν διαμορφωθεί κατά την ημερομηνία οριστικής υποβολής της ΔΠΚ, τα στοιχεία της περιουσιακής κατάστασης του υπόχρεου και τα δεδομένα που θα έχουν διαβιβάσει τα πιστωτικά ιδρύματα και οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα επισυνάπτονται αυτόματα ηλεκτρονικά στην υποβαλλόμενη ΔΠΚ. Ειδικώς για πιστωτικά ιδρύματα και χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς της αλλοδαπής τα στοιχεία θα πρέπει δηλώνονται με κάθε πρόσφορο τρόπο. Μόνο στις δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης, οι οποίες ελέγχονται υποχρεωτικά και κατά προτεραιότητα, όπως π.χ. των πολιτικών προσώπων, θα πρέπει να επισυνάπτονται ηλεκτρονικά τα αναγκαία έγγραφα, εφόσον αυτά δεν έχουν επισυναφθεί αυτόματα. Η επισύναψη θα πρέπει γίνεται άπαξ κατά την υποβολή της αρχικής δήλωσης και όποτε υπάρχουν μεταβολές κατά την υποβολή κάθε ετήσιας δήλωσης, από τα οποία προκύπτει η δηλούμενη περιουσιακή κατάσταση.
Καθιερώνεται αυτοτελής υποχρέωση των συζύγων των υπόχρεων ή των συναψάντων σύμφωνα συμβίωσης με τους υπόχρεους, να υποβάλλουν κι αυτοί δηλώσεις περιουσιακής κατάστασης και οικονομικών συμφερόντων.
Αυξάνεται ο αριθμός των δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης που θα ελέγχονται ετησίως, ώστε να φθάσει σε ποσοστό 7% κατ' ελάχιστον, σε βάθος τριετίας. Το πρώτο έτος εφαρμογής των διατάξεων του σχεδίου νόμου, το ελάχιστο ποσοστό δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης που πρέπει να ελεγχθεί καθορίζεται στο 5% του συνόλου των δηλώσεων που θα έχουν υποβληθεί, ενώ στο δεύτερο έτος εφαρμογής το ελάχιστο αυτό ποσοστό ανεβαίνει στο 6%, για να φθάσει στο 7% στο τρίτο έτος εφαρμογής και σε όλα τα επόμενα έτη. Οι δηλώσεις που θα ελέγχονται κατ' έτος θα επιλέγονται με απόφαση της Επιτροπής Ελέγχου, με βάση κριτήρια ανάλυσης κινδύνου, στοιχεία από εσωτερικές και εξωτερικές πηγές πληροφόρησης ή, εξαιρετικά, με βάση άλλα κριτήρια, τα οποία θα καθορίζονται από την Επιτροπή Ελέγχου κατ' έτος και πριν από την έναρξη της προθεσμίας υποβολής των ΔΠΚ και δεν θα δημοσιοποιούνται.
Κάθε μέλος της κυβέρνησης θα μπορεί να ζητά από την Επιτροπή Ελέγχου να διενεργεί έλεγχο συγκεκριμένων υπόχρεων σε υποβολή ΔΠΚ, όταν υπάρχει επώνυμη καταγγελία σε βάρος τους, η οποία υποβάλλεται απευθείας στο μέλος της κυβέρνησης από οποιοδήποτε φυσικό ή νομικό πρόσωπο ή από ανεξάρτητες αρχές ή από ελεγκτικά σώματα της δημόσιας διοίκησης ή όταν με οποιονδήποτε τρόπο δημοσιοποιούνται στοιχεία σε βάρος τους. Όταν η διεξαγωγή του ελέγχου στηρίζεται σε προηγούμενη καταγγελία θα τηρείται η ανωνυμία του καταγγέλλοντος.
Καθιερώνεται αυτοτελής υποχρέωση των συζύγων των υπόχρεων να υποβάλλουν κι αυτοί δηλώσεις «πόθεν έσχες».