Σήμερα «καρυδότσουφλο στη θάλασσα»
«ΜΕΧΡΙ ΧΘΕΣ», λέει ο διάσημος Γάλλος ιστορικός και οικονομολόγος Νικολά Μπεβερέ, «η Γερμανία ήταν ένας παράδεισος σταθερότητας. Σήμερα, μοιάζει με ένα καρυδότσουφλο στη θάλασσα, που συνδυάζει αποβιομηχάνιση, υποβάθμιση του εξωτερικού εμπορίου, αγροτική οργή, φόβο υποβάθμισης, άνοδο της ακροδεξιάς και διπλωματική απαξίωση».
Από πρωταθλήτρια και κινητήρια δύναμη της Ευρώπης, η Γερμανία έχει γίνει ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της Ε.Ε. Η γερμανική οικονομία, η οποία έχει γίνει η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο λόγω της παρακμής της Ιαπωνίας, έχει δει την οικονομική της ανάπτυξη να περιορίζεται από το 2019 μόλις στο 0,7%, σε σύγκριση με 4% για την Ευρωζώνη, 7,5% για τις Ηνωμένες Πολιτείες και 20% για την Κίνα.
«Η παρακμή της Γερμανίας είναι δομική», λέει ο Πατρίκ Αρτούς, ένας από τους σημαντικότερους οικονομολόγους της Γαλλίας και ανώτατο στέλεχος της NATIXIS. «Η παρακμή οφείλεται στην κατάρρευση του μερκαντιλιστικού μοντέλου, που βασίζεται στο φθηνό εργατικό δυναμικό από την Ανατολική Ευρώπη και την εξάρτηση από το ρωσικό φθηνό φυσικό αέριο», προσθέτει. «Αυτή η επιλογή οδήγησε σε περιοριστικές οικονομικές πολιτικές (φρένο χρέους, περιορισμός του δημοσίου ελλείμματος στο 0,35% του ΑΕΠ, χαμηλούς μισθούς στις υπηρεσίες, απορρύθμιση της αγοράς εργασίας), με έναν μόνο στόχο: τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και τη συνεχή ισχυρή ανάπτυξη στις εξαγωγές».
Αναποτελεσματικό
Αλλά αυτό το μερκαντιλιστικό μοντέλο έχει καταστεί αναποτελεσματικό σήμερα. Από τη μία πλευρά, η γεωπολιτική κρίση και οι οικονομικές δυσκολίες της Κίνας οδήγησαν σε μείωση των κινεζικών εισαγωγών και εξαγωγών από τη Γερμανία προς την
Κίνα (μειώθηκαν κατά 15% το 2023). Από την άλλη πλευρά, ο κύκλος εργασιών που πραγματοποιούν στην Κίνα οι γερμανικές βιομηχανικές εταιρείες είναι σημαντικός (συνολικά, η κινεζική αγορά αντιπροσωπεύει το 20% των παγκόσμιων πωλήσεων των Γερμανών κατασκευαστών), αλλά οι γερμανικές εταιρείες αντιμετωπίζουν ισχυρό ανταγωνισμό από κινεζικές εταιρείες, για παράδειγμα, όσον αφορά τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα.
Μεγάλες γερμανικές βιομηχανικές εταιρείες άρχισαν να μεταναστεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, καθώς δελεάζονται από τις επιδοτήσεις εκατοντάδων δισεκατομμυρίων, τα φορολογικά πλεονεκτήματα του Νόμου Μπάιντεν για τη μείωση του πληθωρισμού, αλλά και από το γεγονός ότι η τιμή του φυσικού αερίου είναι τέσσερις φορές χαμηλότερη στην Αμερική από ό,τι στην Ευρώπη. Συνολικά, οι γερμανικές εταιρείες έχουν κάνει επενδύσεις ύψους 125 δισ. ευρώ στο εξωτερικό.