Απειλητικός παραμένει ο δείκτης φτώχειας

Στο κατώφλι της ένδειας 826.639 νοικοκυριά Κίνδυνος κοινωνικού αποκλεισμού για τα παιδιά

«Σκληρός» αποδεικνύεται και ο δείκτης που μετράει τον κίνδυνο της φτώχειας, καθώς η μείωση που σημειώθηκε το 2023 ήταν οριακή, φέρνοντας το ποσοστό στο 26,1%, κάτι που σημαίνει ότι τουλάχιστον ο ένας στους τέσσερις βρίσκεται με εισόδημα χαμηλότερο των 12.663 ευρώ (αν είναι μέλος τετραμελούς οικογένειας) ή των 6.030 ευρώ (αν ζει μόνος του). ΜΕ ΒΑΣΗ τα στοιχεία της Έρευνας Εισοδήματος και Συνθηκών Διαβίωσης των Νοικοκυριών 2023, 2.658.400 άτομα βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού. Στο πλαίσιο του προγράμματος «Ευρώπη 2030», αναφορικά με την καταπολέμηση της φτώχειας, έχει τεθεί ως στόχος «να μειωθούν κατά 15 εκατομμύρια τα άτομα που βρίσκονται ή που κινδυνεύουν να βρεθούν σε κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικό αποκλεισμό, εκ των οποίων τα 5 εκατομμύρια είναι παιδιά».

Ο δείκτης του κινδύνου φτώχειας συντίθεται από τους ακόλουθους τρεις επιμέρους δείκτες: Τον δείκτη κινδύνου φτώχειας, ο οποίος αυξήθηκε το 2023 στο 18,9% από 18,8% το 2022. Το 18,9% είναι το υψηλότερο ποσοστό από το 2017, όταν ο δείκτης είχε σκαρφαλώσει στο 20,2%. Τον δείκτη υλικής και κοινωνικής στέρησης. Εκεί, παρουσιάστηκε βελτίωση με το ποσοστό να διαμορφώνεται στο 13,5% που είναι και το χαμηλότερο ποσοστό των τελευταίων τουλάχιστον 10 ετών (το 2022 έκλεισε στο 13,9%). Ο τρίτος δείκτης είναι αυτός της χαμηλής έντασης εργασίας, που συνέβαλε ουσιαστικά στο να μειωθεί και ο γενικός δείκτης. Έπεσε στο 8,3% από 9,5% το 2022 και επίσης αποτελεί χαμηλό των τελευταίων 10 ετών.

Ο κίνδυνος φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού είναι υψηλότερος στην περίπτωση των παιδιών ηλικίας 17 ετών και κάτω (28,1%),

παραμένοντας σταθερός σε σχέση με το 2022. Το ποσοστό πληθυσμού ηλικίας 18-64 ετών που διαβιοί σε νοικοκυριά με χαμηλή ένταση εργασίας υπολογίζεται σε 9,5% επί του συνόλου του πληθυσμού αυτής της ομάδας ηλικιών, εμφανίζοντας μείωση κατά 1,4 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το έτος 2022. Το ποσοστό για τους άνδρες ανέρχεται σε 8,5% και για τις γυναίκες σε 10,6%.

Το κατώφλι της φτώχειας ανέρχεται στο ποσό των 6.030 ευρώ ετησίως για μονοπρόσωπο νοικοκυριό και σε 12.663 ευρώ για νοικοκυριά με δύο ενήλικες και δύο εξαρτώμενα παιδιά ηλικίας κάτω των 14 ετών και ορίζεται στο 60% του διάμεσου συνολικού ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών, το οποίο εκτιμήθηκε σε 10.050 ευρώ, ενώ το μέσο ετήσιο διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών της χώρας εκτιμήθηκε σε 18.755 ευρώ.

Τα παιδιά

Τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας εκτιμώνται σε 826.639 σε σύνολο 4.304.193 νοικοκυριών και τα μέλη τους σε 1.929.761 στο σύνολο των 10.202.862 ατόμων του εκτιμώμενου πληθυσμού της χώρας που διαβιοί σε ιδιωτικά νοικοκυριά.

Ο κίνδυνος φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις για παιδιά ηλικίας 0-17 ετών (παιδική φτώχεια) ανέρχεται σε 21,8%, σημειώνοντας μείωση κατά 0,6 ποσοστιαία μονάδα σε σχέση με το 2022 (22,4%), ενώ για τις ομάδες ηλικιών 18-64 ετών και 65 ετών και άνω ανέρχεται σε 18,6% (18,9% το 2022) και 17,6% (15,8% το 2022), αντίστοιχα.

Ο κίνδυνος φτώχειας, υπολογιζόμενος με κατώφλια διαφορετικά του 60% του διάμεσου συνολικού διαθέσιμου ισοδύναμου εισοδήματος, ανέρχεται σε:

6,5%, αν το κατώφλι οριστεί στο 40% του διάμεσου συνολικού διαθέσιμου ισοδύναμου εισοδήματος,

11,6%, αν το κατώφλι οριστεί στο 50% του διάμεσου συνολικού

διαθέσιμου ισοδύναμου εισοδήματος, και

25,1%, αν το κατώφλι οριστεί στο 70% του διάμεσου συνολικού διαθέσιμου ισοδύναμου εισοδήματος, αντίστοιχα.

Οι κοινωνικές μεταβιβάσεις

Το ποσοστό κινδύνου φτώχειας πριν από όλες τις κοινωνικές μεταβιβάσεις (δηλαδή μη συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών επιδομάτων και των συντάξεων

στο συνολικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών) ανέρχεται σε 45,1%, ενώ όταν περιλαμβάνονται μόνο οι συντάξεις και όχι τα κοινωνικά επιδόματα, μειώνεται στο 23,1%.

Αναφορικά με τα κοινωνικά επιδόματα, επισημαίνεται ότι αυτά περιλαμβάνουν παροχές κοινωνικής βοήθειας (όπως το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα, το επίδομα στέγασης, το επίδομα θέρμανσης κ.λπ.), οικογενειακά επιδόματα (όπως επιδόματα τέκνων), καθώς και επιδόματα ή βοηθήματα ανεργίας, ασθένειας, αναπηρίας ή ανικανότητας, ή και εκπαιδευτικές παροχές. Το ποσοστό κινδύνου φτώχειας μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις ανέρχεται σε 18,9%, ως εκ τούτου

διαπιστώνεται ότι τα κοινωνικά επιδόματα συμβάλλουν στη μείωση του ποσοστού του κινδύνου φτώχειας κατά 4,2 ποσοστιαίες μονάδες, ενώ, εν συνεχεία, οι συντάξεις κατά 22,0 ποσοστιαίες μονάδες.

Το σύνολο των κοινωνικών μεταβιβάσεων μειώνει το ποσοστό του κινδύνου φτώχειας κατά 26,2 ποσοστιαίες μονάδες

21,8% το ποσοστό της παιδικής φτώχειας. Το κατώφλι της φτώχειας ανέρχεται στο ποσό των 6.030 ευρώ ετησίως για μονοπρόσωπο νοικοκυριό.

Η οικονομική ανισότητα

Το 20% των πλουσιότερων ανθρώπων της χώρας έχει εισόδημα 5,28 φορές υψηλότερο σε σχέση με το εισόδημα του 20% των φτωχότερων πολιτών. Ο δείκτης «τσίμπησε» σε σχέση με το 2022 (ήταν στο 5,25), αλλά το 2015 ήταν στο 6,51.