Προειδοποιήσεις για δημοσιονομικά ελλείμματα
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βάζει στο μικροσκόπιο τα κράτη με υπερβολικές κρατικές δαπάνες
Η Κομισιόν θα αποφασίσει τον Ιούνιο εάν θα ξεκινήσει τις λεγόμενες Διαδικασίες Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ) για καθεμία χώρα ξεχωριστά.
Στο στόχαστρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναμένεται να μπουν 11 χώρες της Ε.Ε. για υπερβολικές κρατικές δαπάνες όταν θα τεθούν σε ισχύ οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες.
ΚΑΙ ΑΥΤΟ επειδή οι χώρες αυτές παρουσίασαν πέρυσι ελλείμματα προϋπολογισμού υψηλότερα του 3% του ΑΕΠ, με βάση τους κανόνες του Συμφώνου Σταθερότητας. Αυτό με τη σειρά του σημαίνει πιο συγκρατημένη δημοσιονομική πολιτική, σε μία περίοδο που οι οικονομίες επιβραδύνονται και ελλοχεύει ο κίνδυνος ύφεσης, γι’ αυτό και η ανάγκη μείωσης των επιτοκίων από την ΕΚΤ είναι περισσότερο από επιτακτική. Οι νέοι δημοσιονομικοί κανόνες εγκρίθηκαν από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και οι χώρες-μέλη θα πρέπει να υποβάλουν στην Κομισιόν τα πρώτα εθνικά τους σχέδια έως τις 20 Σεπτεμβρίου, όπου θα περιγράφουν τους στόχους των δαπανών τους και πώς θα πραγματοποιήσουν τις μεταρρυθμίσεις και τις επενδύσεις τους.
Η Κομισιόν θα αποφασίσει τον Ιούνιο εάν θα ξεκινήσει τις λεγόμενες Διαδικασίες Υπερβολικού Ελλείμματος (ΔΥΕ) για καθεμία χώρα ξεχωριστά, σύμφωνα με τους FT. Αυτό σημαίνει ότι κάποιες χώρες της Ευρωζώνης μπορεί να υποστούν πρόστιμα εάν δεν ακολουθήσουν μία διορθωτική πορεία, ενώ οι χώρες εκτός του ευρώ θα αντιμετωπίσουν πιέσεις από τις αγορές.
Σημειώνεται ότι στις 11 χώρες δεν περιλαμβάνεται η Ελλάδα, η οποία έχει χαμηλότερο έλλειμμα, αλλά έχει πρόβλημα με υψηλό χρέος.
Γαλλία, Ιταλία και Βέλγιο, των οποίων τα ελλείμματα ξεπέρασαν το 3% και δεν έχουν σχέδιο συμμόρφωσης τα επόμενα χρόνια, είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα υποστούν κυρώσεις. Οι δημοσιονομικοί κανόνες ανεστάλησαν στη διάρκεια της πανδημίας και τώρα επανέρχονται μετά από μία ευρεία μεταρρύθμιση, συμπεριλαμβανομένης της ρήτρας που δίνει μεγαλύτερα περιθώρια για επενδύσεις στην άμυνα. Μάλιστα, οι νέοι κανόνες ενισχύονται ακόμη περισσότερο από την ΕΚΤ, η οποία έχει προειδοποιήσει ότι θα αποκλείσει χώρες από το νέο, αλλά ακόμη ανεφάρμοστο, πρόγραμμα αγοράς ομολόγων, εάν δεν ενεργήσουν σύμφωνα με τις συστάσεις της ΔΥΕ.
Κάποιες χώρες, μεταξύ των οποίων η Ισπανία και η Τσεχία, υποστηρίζουν ότι τα ελλείμματά τους θα επιστρέψουν στο 3% ή κάτω από αυτό φέτος και κατά συνέπεια δεν θα πρέπει να τιμωρηθούν γι’ αυτή την προσωρινή παραβίαση.
Σε αυτό συμφωνεί και ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν, αρμόδιος για τις Οικονομικές Υποθέσεις, Βάλντις Ντομπρόβσκις. «Εάν μία χώρα της Ε.Ε. ξεπέρασε το όριο του 3% για το έλλειμμά της, αλλά βρίσκεται κοντά σε αυτό και η παραβίαση είναι προσωρινή,
ενδεχομένως να αποφασίσουμε να μην εκκινήσουμε τη Διαδικασία Υπερβολικού Ελλείμματος» είπε σε δηλώσεις του στους FT. Αυτή τη στιγμή, το μοναδικό μέλος, εκτός του ευρώ, που βρίσκεται σε ΔΥΕ είναι η Ρουμανία. Ωστόσο, Ρουμανία, Πολωνία και Σλοβακία (που είναι μέλος της Ευρωζώνης) ζητούν εξαίρεση, λόγω των μεγάλων αμυντικών δαπανών μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, που ώθησαν το έλλειμμα πάνω από το όριο. Αυτό είναι μία κατάσταση που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στην απόφαση για τη ΔΥΕ, ανέφερε ο Πολωνός υπουργός Οικονομικών, του οποίου η χώρα παρουσίασε έλλειμμα άνω του 5% πέρυσι και δαπάνησε το 3,9% του ΑΕΠ της στην άμυνα.
Και ο Ντομπρόβσκις ανέφερε ότι οι αμυντικές δαπάνες είναι ένας από τους παράγοντες που καθορίζουν εάν θα πρέπει ή όχι να ανοίξει η ΔΥΕ, χωρίς ωστόσο να τυγχάνουν όλες οι αμυντικές δαπάνες επιεικής μεταχείρισης.
Σύμφωνα με τους μεταρρυθμισμένους δημοσιονομικούς κανόνες της Ε.Ε., η αύξηση των κρατικών επενδύσεων στην Άμυνα μπορεί να αφαιρεθεί από τον υπολογισμό, δεν ισχύει όμως το ίδιο για επαναλαμβανόμενες αμυντικές δαπάνες.
Μια πιθανή εξέλιξη είναι ότι κάποιες χώρες μπορεί να τεθούν σε ΔΥΕ, ωστόσο η δημοσιονομική προσαρμογή που θα ορίσει η Επιτροπή το φθινόπωρο να είναι μικρότερη της αναμενόμενης. Ο Ντομπρόβσκις, πάντως, ξεκαθάρισε ότι οι κύριες παράμετροι δεν έχουν αλλάξει με το 3% του ΑΕΠ να παραμένει το όριο για την έναρξη μιας ΔΥΕ. Είναι γεγονός, ωστόσο, ότι ορισμένες κυβερνήσεις θα κληθούν να λάβουν δύσκολες αποφάσεις εν όψει εκλογών: είτε θα πρέπει να μειώσουν τις δαπάνες και να αυξήσουν τους φόρους, είτε θα βρεθούν στο στόχαστρο των επενδυτών. Ήδη ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εγκατέλειψε την προσπάθεια να περάσει βαθύτερες περικοπές δαπανών, καθώς μια αναθεώρηση του προϋπολογισμού πιθανότατα θα πυροδοτούσε ψήφο δυσπιστίας, που θα μπορούσε να ρίξει την κυβέρνησή του. Σε ολόκληρη την Ε.Ε. η προοπτική μιας σημαντικής ενίσχυσης για τα ακροδεξιά κόμματα στις ευρωεκλογές του Ιουνίου αυξάνει τις πιέσεις να καθυστερήσουν οι περικοπές δαπανών.