تپش دوبارهی قلب گردشگری ایران

مثل ققنوس ز ما باز شرر خواهد خاست بم همینطور نمیماند و برخواهد خاست*

ارگبمبهپایانبازسازیخودنزدیکم یشود

ساعت 5 و 28 دقیقهی بامداد آدینه پنجم دیماه ،1382 قلب گردشگری ایران از حرکت باز ایستاد. 2500 سال تاریخ، فرهنگ، مهرازی(:معماری) و هنر به یکباره با خاک یکسان شد. ارگی که در درازای تاریخ، تازش دشــمنان را تــاب آورد، این بار بــای طبیعی، آوار جانش شد و زمینلرزهی 6/3 ریشتری را تاب نیاورد. شهر تاریخی بم، شهر قنات، خشت و درختان خرما که در هزار کیلومتری جنوب شرق تهران، پایتخت ایران جای دارد، ویران شد. ارگ بم که تا پیش از این در سیاههی(:فهرســت) میراث جهانی یونســکو به ثبت رسیده بود، اکنون در ســیاههی آثار در خطر نابودی یونسکو جای گرفــت. زمینلــرزهی ویرانگر بــم بیش از 08درصد ارگ را ویران کرده بود.

پیشینهی ارگ بم

ارگ بــم که در راه جادهی ابریشــم جای دارد، سدهی پنجم پیش از میاد ساخته شدهاست و تا نزدیک به 170 سال پیش نیز همچنان از آن بهره برده میشــد. گستردگی این ارگ نزدیک به 180 هزار متر مربع است که با دیوارهایی به بلندی 6 تا 7 متر و درازای 1815 متر دربرگرفته شدهاست. ارگ دارای دو بخش سوا از هم است که هر کــدام ویژگیهای خود را دارد. این ارگ تاریخی از مهرازیهای گوناگونی همچون دیوار حصار، برج و بارو و دروازههای گوناگون، مسجد، بازار، تکیه، کاروانسرا، مدرسه، حمام، زورخانه و محلههای مسکونی با خانههای اعیاننشین یا عامهنشین، بخش حاکمنشین دارای سربازخانه، اصطبل، آســیاب، خانهی فرماندهی قشــون و بخش اقامت حاکــم دربرگیرندهی خانه حاکم، ســاختمان چهارفصل و برج دیدبانــی را دربر دارد. بنای ســاختمان از خشت، آجر و گل است و بزرگترین مجموعهی خشتی جهان و یکی از زیباترین بناهای روزگار اشکانیان به شمار میآید. مردم درون ارگ بم از راه کشاورزی و قالیبافی روزگار میگذراندند. آب آشــامیدنی مردمان و چارپایــان و باغهــای ارگ، از چاههای آب در حیاط خانهها فراهم میشده است.

ارگ بم پس از زمینلرزه

زمینلرزهی سال 1382 خورشیدی در بم، بیشتر از 80 درصــد ارگ را ویران کرد. اما از آنجایی که ارگ بــم به عنوان یک میــراث فرهنگ جهانی بســیار باارزش بود، بسیاری از کشورها برای بازســازی آن پیشگام شدند. ژاپن، ایتالیا و فرانسه جزو کشــورهایی بودند که از آغاز در پروژهی بازسازی این بنا همکاری کردند. ژاپن نزدیک یک میلیــون و 003هزار دالر به ایران برای بازسازی کمک کرد و با فرستادن تجهیزات و ساخت طرح سهبعدی از ارگ بم برای افزایش دقت نوســازی، این پروژه را پشــتیبانی کرد. وزارت میراث و فعالیتهای فرهنگی ایتالیا نیز با اجرای پــروژهای با بودجهای نزدیک به 500 هزار یورو برای بازسازی بخشی از ارگ تاریخی همکاری کرد. این پروژه که با همکاری گروهی از کارشناســان ایتالیایی و ایرانی انجام شد در تابســتان 13۹0 به پایان رســید. فرانسه نیز با تهیه نقشــهی ارگ بم به ایران در این راه یاری رساند. بانک جهانی هم مبلغ بسیاری پول به این پروژه یاری رساند. ارگ بم که پس از زمینلرزه و ویرانی در سیاههی آثار در خطر یونسکو جای گرفته بود، در تیرماه 13۹2 پس از بازسازیهای انجام گرفته از این سیاهه بیرون آمد.

حال و هوای این روزهای ارگ بم

هر چند ارگ تاریخی بم در زمینلرزهی ســال 82 ویران شد و خسارت وارد شده تا اندازهای بود کــه 80 درصد بناهای ایــن مجموعهی بزرگ با خاک یکســان شــد، اما در 13 سال گذشته با کوشش شــبانهروزی صدها کارگر، کارشــناس، باستانشناس و پژوهشگر ایرانی، اکنون این ارگ بیشــتر از همیشــه به پایان بازسازی نزدیک شده است. چندی پیش افشــین ابراهیمــی، مدیر پایگاه ثبت جهانی ارگ بم از آغاز بازســازی بخش حاکمنشین ارگ سخن گفته بود امیدواری داده بود که گردشگران میتوانند در نوروز سال 6۹ جشن ســال نو را در این بخش از دژ تاریخی برگزار کنند اما گویا با وقفههای پیدرپی که در روند بازسازی بنا انجام میشود این کار در زمان گفته شده به سرانجام نخواهد رسید. گفته میشــود به شــوند کمبــود بودجهی بســیاری که ســازمان میراث فرهنگی با آن روبهرو است، اعتبار بیشتر بناهای ثبت جهانی کشور بیشینه تا 15 درصد پرداخت شده است و این پایگاهها به ویــژه در زمینهی پرداخت دستمزد با چالشهای بسیاری روبهرو هستند. ارگ بم ارزشــمندترین حلقــه در زنجیرهی گردشگری در اســتان کرمان بهشمار میآید و بازســازی کامل این بنا و پشتیبانی از روند بازســازی ارگ میتواند صنعت گردشــگری در شهرســتان بــم را که پــس از زمینلرزه آســیب دیده اســت، زنده کند. امید داریم با توجه به پیگیریهای انجام شــده و پرداخت بودجه در روزهای آینده، بازســازی ارگ بم بــه رونــد عــادی خــود بــاز گــردد و همچون نگینی درخشــان بر پیشانی استان پهناور و تاریخی کرمان بدرخشد. * سراینده: حامد عسکری

ارگ بم که در راه جادهی ابریشــم جای دارد، سدهی پنجم پیش از میالد ساخته شدهاست و تا نزدیك به 170 ســال پیش نیز همچنان از آن بهره برده میشد. گستردگی این ارگ نزدیك به 180 هزار متر مربع است که با دیوارهایی به بلندی ۶ تا 7 متر و درازای 1815 متر دربرگرفته شدهاســت. بنای ساختمان از خشت، آجر و گل است و بزرگترین مجموعهی خشتی جهان و یکی از زیباترین بناهای روزگار اشکانیان به شمار میآید.

(شناسه: )35532