نوروز 96 ؛ همنشینی تفاوتهای آیینی
نوروز زیبای 96 را هم با شــکوه بســیار، در جایجای سرزمینمان، پشتســر گذاشتیم. نــوروزی که در میان فرهنگ پربار ایرانزمین همچــون نگینی ارزشــمند میدرخشــد. اما این نوروز که هزارههاســت شادیبخش این سرزمین اســت در کنار آیینهای ماندگارش که ریشهی پایداری آن است، شاخ و برگهای رنگارنگی نیــز در درازای زمان به خود گرفته اســت. نوروز جشــن رنگ و نوزایی و سپاس از دادههای اهورایی اســت. از همینرو در هر جای ایران، نوروز، زیبایی ویژهی خود را دارد. در این گزارش کوشش شده است تا آیینهای گوناگونی که در بخشــی از ســرزمینمان به خجستگی نوروز برپا میشود را بشناسانیم. بلوچها نیز همچون دیگــر گروههای ایرانی، بهار طبیعت و شکوفایی غنچههای بهاری را با تفاوتهایی جشن میگیرند و آداب و آیینهای ویژهی خــود را در این روزهــا دارند. یکی از بومیان روستای «وشــنام» مکران بلوچستان میگوید: «مردم روســتا به نشانهی آغاز بهار، پیش از نو شدن سال، سردر همهی خانههای روســتا را با شاخههای دارای برگ سبز درخت خرما آذین میبندند.» وی میافزاید: یکی دیگر از آیینهــای نوروز در وشــنام، نهالکاری در نخستین روز بهار است. در این آیین پاجوشها و نهالهــای درخت خرما را که با اجرای آواهای بومی کاشتهایم، با بهرهگیری از ابزارهای سنتی از بدنهی اصلی درخت خرما جدا میکنیم و زیر ریشهی آنها را با گونی پوشانده و در کنار جوی آب میگذاریم تا برای کاشــتن آماده باشــند. ســپس در هنگام نو شدن سال، این نهالها از ســوی بزرگترها به کوچکترها به عنوان جشنی(:عیدی) نوروز پیشکش میشوند و کوچکترهــا را راهنمایــی میکنند تا در زمین کشــاورزی خانواده این نهال خرما را بکارند. به این نهال خرما که با دســت خود شخص کاشته میشود، «دست نهال» میگویند و از همان زمان کاشتن از آن کسی میشود که آن را کاشته است و هنگام بخش کــردن مردهریگ(:ارث) پدر، به فرزندان دیگر خانواده نمیرسد. گردهمایــی باشــکوه «بلــوط بلند» در پاسداشــت نــوروز با باشندگی پرشکوه 10 هزار تن از دوســتداران فرهنگ زاگرس و هنرمندان برجستهی استانهای بختیارینشین در پارک زاگرس شهر ِده ِدز برگزار شد. همزمان با برگزاری جشنهای شــاهنامهخوانی و نوروزی در شــهرهای بختیارینشین شــمال خوزستان، شهر دهدز سرسبد زیباترین شکوفههای بهاری سرزمین بختیاری، میزبان گردشگران نوروزی از سراسر کشور بود که برای دیدن جنگلهای سبز بلوط و جشن «بلوط بلند» آمده بودند.
آغاز سال با برپایی آتش در کردستان
جشنهای آغاز سال نو در بسیاری از بخشهای کردستان با نوروز آغاز میشود. شب واپسین روز سال، مردم بر پایهی سنتهای دیرین با برپایی آتش در درون شــهرها و بر بلندیها، نوروز را جشــن میگیرند. این آییــن در بخشهایی از کردستان به شــیوهای گوناگون و در برنامهها یا جشنوارههایی با باشندگی صدها هزار تن در خیابانها و میدانهای عمومی برگزار میشود. کردها امسال در بسیاری از شهرها مانند سنندج، سقز، مریوان، کامیاران، سردشت، نقده و به ویژه در بخشهای روستایی به گونهی گروهی نوروز را در واپســین روز سال جشن گرفتند. رقص و شادی و پایکوبی پای ثابت این جشنها هستند.
«دســت نهال» عیدی مردم بومی منطقه مکرانبلوچستان نوروزی متفاوت در جنگل بلوط کشتیپهلوانیبخشیازآییننوروزافغانستان
انجام بازیها و ســرگرمیهای ویژه و باستانی در روزهای نوروز که بیشــتر از ســوی جوانان انجام میشــود، بــه گیراییهای این جشــن باســتانی در میان افغانها میافزاید.کشتی از جمله ورزشهای باســتانی و پرهوادار در میان مردم افغانســتان اســت که در روزهای نوروز، بیشتر در بیرون شهر با شرکت کشتیگیران و در میان تماشاگران دوستدار، برگزار میشود. کشــتیگیران بومی در جاهایی که پوششی از سبزه و یا خاک نرم دارد، گردهم میآیند و با یک داور، پیکار میان دو کشتیگیر برگزار میشود. (شناسه: )36123