شهریاری نوذر، فرمانروایی پردردسر

هشتمین شهریار پیشدادی (بخش یکم)

نوذر (نئوَتَر در اوستا)، برپاگر نامدارترین دودمان کهن ایران با نام نوذریان (نئوتریه در اوستا) از شهریاران دردسرساز پیشدادی است. در اوستا هــم از او و هم از نوادگان او، یاد شــده و او را یکی از شــهریاران آریایی گزارش کرده است. در همان ســرآغاز کار، کارهای کمخردانهی نوذر، صدای مردم را درآورد. کشــاورزان بهپا خاستند و پهلوانان سودای شهریاری سردادند. نوذر، هراسان به پهلوان نخست خود، سامنامه زد که به یاری او بشــتابد. ســام که در خاک توران و یا هند بود، به کشــور ایران پیشدادی بازگشــت و با مردم سخن گفت. پیشنهاد شاه شدن خود از سوی آنان را نپذیرفت و با میانجی شدن میان مردم خشمگین و دربار، آریاییان را آرام ســاخت و دربار را نیز پند داد و این گونه آشــوب خوابید. تورانیان در این روزها، از برای بهرهگیــری از فرصت تازهکار بودن شــهریار نوین، سپاهی بزرگ را راهی ایران کردند. نوذر به همراه سپهساالرش، کارن، سوی سرزمین دهســتان (داهــه در خاور دریــای مازندران) رفت. مــرگ نابههنگام ســام در این زمان و ســرگرم دخمهســازی زال برای او، شوند آن شــد تا افراسیاب، 300 هزار سپاهی را روانهی زابلستان کند و خود با 400 هزار سرباز، سوی دهستان رود. ســپاه 140 هزار تنی ایران در ســه نبرد، از تورانیان شکســت خورد. «کواد» برادر کارن کشته شد. نوذر به پسرانش، توس و گستهم دستور داد تا شبســتان را از سرزمین پارس بــه زاوه کوه و البرز کوه ببرنــد. زنده بودن ســام، زال، افراسیاب و پشنگ پدر افراسیاب (شــهریار آن زمان تــوران) در روزگار نوذر، همگی نشــان میدهد که روزگار شهریاری منوچهر، همان 20 سال بوده است که در یک گزارش آمده بود و پس از منوچهر، شهریاری به دور از میانجی، به نوذر رسیده است. بههرروی، نوذر در دهستان پایگاه ساخت و خندقی به دور آن کشید که سپاه افراسیاب را زمینگیر کرد. افراسیاب، شاهزادهی آریایی توران، بر آن شــد تا ســپاهی را به سوی انباشــتگاه آذوقهی ایرانیان بفرستد، ولی کارن این نیرنگ را دریافت و در نوبندگان، سپاه فرستاده شــدهی تورانیان را تار و مار کرد. این پیروزی شــوند آن شــد تا نوذر، بهناگاه جایگاه ایستادگی را رها کند و همراه ســپاهیانش، به ســوی جنوب و نزد کارن پسنشــینی کند. برآمد این کار نادرســت، برای ایرانیان بسیار شوم و تاریک شد. (شناسه: )36465