پارسیان در دامان دماوند

برگزاریآیینگهنبارمیدیوزر مگاه

میگویند از ایــران که به آن ســوی آبها ســفر کنی، کمکم ایــران را از یاد میبری و در روزمرگیها و کارهای دشــوار آنجا غرق میشــوی. شــاید تنها به لطف تکنولوژی با خویشــان خود در ایران در پیوند باشــی و گهگاه نیــز کوچهباغهای محــل زندگیات و یادگویههای(:خاطــرات) آن روزهــا را در پستوی ذهنت ورق بزنی و نمایههایی کمرنگ را از آنها به یاد بیــاوری. ولی یادگویههایی در آن سوی این نمایههای سیاهوسپید آلبوم هست که هیچگاه از رنگورو نمیافتد و شاید در گــذر روزگاران رنگ و لعاب بیشتری هم بیابد. یادگویههایی که ریشــههایی اســتوار در جان نیاکان ما داشــتهاند و اکنون پس از گذراندن سالها و نســلها به ما رسیدهاند؛ آیینها و آدابورسوم دینی. گهنبارهایکیازاینآیی نهایدینیهستندکه پی شبینیم یشــودکهباکوچیدنودورشدن اززادگاهآنآیین،فراموششوند.ولیپارسیان هندسا لهااستکهنخستینچهرهازگهنبار سالرادردلدماوندسترگبرگزارم یکنندو برجاودانگیاینآیینکهنم یافزایند. کوهدماونــدجایگاهدالور یهــایفریدون، خیزشکاو هیآهنگروبهبندکشــیدهشدن ضحاکدراردیبهشــتماه،میزبانشــماری اززرتشــتیانم یشــودکهدرسدههایپس ازآمدنتازیانبهایرانبهشــوندفشارهای آنروزگاروبرایپاسداشــتآیینوفرهنگ نیاکانخودازســرزمینمــادریخودرخت بستندوبههندوستانکوچیدند. هرسالهشماریازپارسیانهنددرسفرخود بهایراندردامن هیکوهدماوندسفر هیآیینی گهنباررابرپام یکنندوآوایاوستارابهزبان گجراتی-هندیبرزبانمیآورند.

نخســتینپرتوهایبامدادیکــهدامن ههای ســبزدماوندرادرخشانساخت،پارسیانگرد همم یآینــد.ه مپیمانوهمــازورباموبدان پارســیاوســتام یخوانندوآییــنچندهزار ســال هینیاکانیخودراپاسم یدارند.نسیم بامدادیاردیبهشــ تماهبابــویخوشعود وصنــدلهمراهم یشــودوآ نهاراازجانو دلبهسرزمینمادریخودنزدی کترم یکن .د شــاخ ههایسبزمورتکهنشــانازامردادو جاودانگــیاهورامزدادارندوآت شدانکهنماد اردیبهشتامشاسپندیابهترینراستیوپاکی استسفرهیگهنبارپارسیانهندرام یسازد. نمادهاییازامشاسپندان،فروزههایاهورامزدا، درگوش هگوش هیاینسفرهبهچشمم یخورد. ظر فهایمسیورویینبهنشان هیشهریاری وتوا نمندیاهورامزدا،ظرفیازآببهنشان هی هئوروتاتورساییامشاسپندسپنت هآرمیتیبه چم(:معنی)مهروفروتنینیزبررویسفرهی گهنباردیدهم یشــوند.زآ نجاکهامشاسپند ســپندارمزدنگهبانزمیننیزاست،اینسفره نیــزبهماننددیگرســفرههایآیینیبهروی زمینگستردهم یشودورویآنشیر،تخ ممرغ ومیوهبهنشــانازنخستینویژگیسپندینه پروردگاریعنیاندیشهنیکجایم یگیرد.

پسازبرپاســاختنسفر هیگهنبار21موبد پارسیبهگرداینسفرهم ینشینندودستان خودرابرفرازآسمانبلندم یکنندوباشندگان رابههمازوریدرخواندناوستافرام یخوانند. لرک(آجیلیازهفتمیو هیخشک)وودرین (میو ههایبریدهشــدهدرهنگاماوستاخوانی) نیــزپــسازپایــاناوســتاخوانیدرمیان باشــندگانپخشم یشود.پارسیانهندپس ازپایانآییناوســتاخوانیونیایشبهدرگاه اهورامزداخاکسترهایآتشوصند لهارادر دلدماوندبهخاکمیسپارند.آ نهاهمچنین بهپاسسپندینهدانستنکوهدماونداندکیاز خاکدماوندراتوشــ هیراهبازگشتخودبه هندوستانم یکنند.

ســالهااســتکهپارســیانهنــدگهنبار میدیــوزرمگاه؛نخســتینچهــرهازگهنبار ســال،رادردماوندکوه،جایگاهبهزیرآمدن بدیوچیرگیســپنتامینو(فروزهینیکی) برانگرهمینو(فروزهیبدی)برگزارمیکنند. پیشــینهیبرگزاریگهنبار،کــهازگاهانبار کردنمیآیدوبهدورههاییازکشــاورزی اشــارهمیکنــد،نشــانازدیرینگــیاین جشــنکهنوریشــهداربودنآندرمیا ن ایرانیاندارد. زرتشــتیاندرتهرانوبسیاریازشهرهای زرتشتینشــینایرانکوشیدهاندتابابرپایی ایــنآیینبنیادهایآیینیخودرااســتوارتر ســازندوپارســیانهندنیزکــههموارهبه عنوانزرتشــتیانریشــهدارونکتهسنجدر برپایــیآیینهایدینیشــناختهشــدهاند نیزدرایــنکاروانهمــراهوهمگامدیگر زرتشتیان بودهاند. باشــدکهنســ لهایآیندهبیشازپیشدر برپاییآیی نهاوآدا بورســومدینزرتشتی بکوشــندوازپیشــین هیارزشــمندآ نهــا بهرهجویند.

گستردن سفرهی نخستین گهنبار سال آیین گهنبارخوانی در دامنهی کوه دماوند ایرانیانوپارسیان،پاسدارانآیینهایدینی