بشقاب ساسانی شکار قوچ

گنجخانــهی (:مــوزه) متروپولیتــن (گنجینهی کالنشــهری هنر) در کانون شهر نیویورک که ســالیانه پیرامون چهار میلیون بازدیدکننده دارد، همانند دیگر گنجینههای جهان دســتاوردهای ارزنــدهای را از هنر ایران باســتان در خود جای داده است. در میان آن همه ارمغان فرهنگی ایران میتوان یکی از رهآوردهای دورهی ساسانی (پایان سده پنجم و آغاز سدهی ششم پس از مسیح) را پیشدستی سیمین با نگارهی شاه ساسانی سرگرم شــکار قوچ دانســت که بر روی آن میناکاری و زرکاری (:طــالکاری) با جیوه، ســیم و زر انجام شــده و به بلندای6/4 و پهنای 21/9 سانتیمتر ساخته شده است. دیگر آذینهای (:تزیین) آن نیز با شیوهی سیاهقلمکاری انجام شده است. دربارهی چهرهی راستین پادشاه شکارگر این پیشدستی، سه انگارهی (:فرض) پیروز نخست (پادشاه ایران پســر یزدگرد و نوادهی بهــرام گور)، قباد یکم و شاپور دوم (ذواالکتاف) در میان نهاده شده است. پادشــاه در بشقاب تاج و سربند و همچنین گوی ویژهای دارد که هالهای در پیرامون سر او با مهره یا منجوق کشیده شده اســت. این گوی از یك آیین خاوری (رایج در هندوســتان تا خاور ایران) که موهاي یكدست شده را با دستمال ابریشمي ميپوشاندند گرفته شده، اما با گذشت زمان گوي جایگزین موي راستین گردید و نشان نیرومندی، و زمین و خورشید شده است. این بشقابها بیشتر به گونهی پیشکش به بستگان نزدیك دربار و یا فرمانروایان بومی و یا دیگر کشورها داده میشده اســت و بیگمان این شــیوهی هنری بر روی بشقاب یکی از نمونههای پیشرفت هنر زیبای میناکاری در ایران بوده است. میناکاری هنر درخشان آتش و خاک است. با بهرهگیری از رنگهای پخته و درخشان که پیشــینهی آنها به 1500 سال پیش از مســیح میرسد و با کار بر روی فلز در روند ســدهی ششــم تا چهارم پیش از مسیح از یگانهتریــن هنرهای آذینی ایران باســتان است. هنر میناکاری در ایران بیش از دیگر ســرزمینها کاربرد داشته اســت. نگارهی شاه هنگام شــکار جانوران نیز که نمادی از شکستناپذیری، دلیری و چیرگی پادشاهان ساسانی است، یکی از الگوهای برجستهی هنری به ویژه در بشقابهای ساسانی است که خود نشــانگر ویژگی و برجستگی آیین شــکار در فرهنگ و رامش پادشاهان این دوره است. در دورهي فرمانروایي ساسانیان با «آموزگاران شکار» روبهرو هستیم که در هیربدستانها یا آموزشگاهها به جوانان شکار و تیراندازي ميآموختند.