روزگار ناخوش سنگنگارههای ساسانی شیراز

روزگار ناخوش سنگنگارههای ساسانی شیراز

محوطهی باســتانی نامدار به َِ «برمدلک»در شهرستان شیراز، که سنگنگارههای ساسانی ارزشــمندی را در درون خود جای داده است، روزگار ناخوشــی را ســپری میکند. با وجود هشدارها و آگاهیرسانیهای نگارنده ورودی این یادمان ملی از سوی شهرداری به بهانهی ساماندهی و پهن شدن جاده نزدیک دو سال اســت بند آمده و همچنان راه گردشــگران را بسته است. به گزارش امرداد، گسترهی تاریخی ارزشمند بَرمِدلَک در شهرستان شیراز با دشواریهای گوناگونــی دســت به گریبان اســت و مورد بیمهری سرپرســتان فرهنگــی و مدیران سازمان میراثفرهنگی، گردشگری و صنایع دســتی قرار گرفته است. تنها کافی است که نــام بَرمِدلک را در گوگل جســتوجو کنید، آنگاه پی به روزگار اندوهبار سنگنگارههای ساسانی بیهمتا و گسترهی تاریخی برمدلک که زمانی پرآوازه و دلانگیز بوده، خواهید برد. وضعیت امروز این یادمان یگانه و تکرارناپذیر ملی به اندازهای آشــفته و غمبار است که دل هر دوســتدار تاریخ و میراث ایرانی را به درد میآورد. از ریختن خاکروبههای (:نخالهها) ساختمانی در گوشهوکنار و ورودی مجموعه تا انبوه پســماندهای خانگی و پالستیکی در پیرامون این یادگار ملی که چهرهی زشــت و ناخوشــایندی را به نمایش گذاشته است و از رویــش خار و خاشــاک در عرصه و حریم آن تا دستاندازی (:تعرض) سودجویان اموال تاریخــی- فرهنگی به بهانههــای پندارین (:خیالانگیز) و پوچ یافتن گنج و کندوکاوهای غیرمجــاز نابخردان فرومایــه در باالی کوه، تنها بخشی از دشواریهای گسترهی باستانی برمدلک شــیراز است. دشــواریهای پیش روی مجموعهی باســتانی برمدلک، فراوانند و اگر بخواهیــم به همهی آنهــا بپردازیم مثنوی هفتاد من را باید نگاشت که در اینجا نمیگنجد. بیگمــان بدترین درد گســترهی باســتانی برمدلــک رها شــدن و رســیدگی نکردن و بیمهریها از ســوی مدیران و سرپرســتان ســازمان میراثفرهنگی اســت که گوشــه چشــمی به شناسه (:هویت) و ســند زنده و پویای شهرستان شیراز ندارند و به بهانههای تکراری و همیشگی نبود بودجه و نیروی کار آن را در گوشــهای به امان خدا ســپردهاند. هماینک ســنگنگارههای ساسانی نامدار به برمدلک در بدترین شرایط نگهداری و حفاظتی به سر میبرند و ترک، شکاف و درزهای روی نگارکندها (:نقشبرجستهها) با گذشت زمان و در پی عوامل طبیعی و انســانی رو به فزونی است و تهدیدی جدی برای یادگار ساسانیان به شــمار میآید. یادگارینویسیها با رنگ از ســوی افراد نادان و نابخرد در جایجای این یادمان، هدف تیراندازی قرار دادن آن از سوی برخی افراد بومی که نشانههای آشکاری نیز دارد و رشــد روزافــزون عوامــل بیولوژیکی (گلســنگها) که به باور باستانشناســان و کارشناســان بســیار ویرانگر و آسیبرسان است از دیگر دشواریهای گسترهی باستانی برمدلک است. با این همه، نگارنده بر پایهی خویشــکاری (:وظیفه) ملی خود، با رفتن به سازمان میراثفرهنگی و نشان دادن نگارهها (:تصاویر) به سرپرستان و مدیران این سازمان خواســتار نگرش و رسیدگی بیشتر و برطرف کردن دشواریهای پیش روی این گسترهی تاریخی و ارزشمند ملی شده است. به گــزارش امــرداد زنده یاد دکتر جمشــید صداقتکیــش، باستانشــناس و پارسپژوه نامدار شیرازی، همواره این گسترهی باستانی و ســنگنگارههای آن را شناســهی تاریخی و شناســنامهی نازشخیز شهرســتان شیراز میدانســت و بر لزوم پاســداری و نگهداری هرچهبهتر و بیشــتر آنها پافشــاری میکرد. برخی از کارشناسان نیز بر این باورند که یکی از بخشهای کهن شهرستان شیراز در همینجا بوده و از این منطقه سرچشمه گرفته است که چنان بیراهه هم نیست و سند و شواهد فراوانی در این زمینه به دست آمده است. منطقــهی تاریخی، فرهنگی و گردشــگری برمدلک در هشــت کیلومتری خاور (:شرق) شــیراز جای گرفته و نگارههای ســه پادشاه ساسانی را در سینهی کوه به نمایش گذاشته اســت. ســنگنگارههای برمدلــک یکی از ارزشــمندترین و بیمانندترین نگارکندهای ساســانی اســت که تاکنــون هیچگونه کار پژوهشــیای بــر روی آنها انجــام نگرفته و نیاز اســت کــه کاوشها و بررســیهای باستانشناسی در این گستره، انجام و نگاشته شود. به باور باستانشناسان گسترهی برمدلک را میتوان کلونی ســنگنگارههای ساسانی کشور دانست که یکی از زیباترین صحنههای تاریخ هازمانی (:اجتماعی) کشور را به نمایش گذاشته است. سند شناسهای شهرستان شیراز هماینک چشمبهراه نگاه مدیران و سرپرستان است تا شاید پس از چندین سال بتواند روی خوشی ببیند. گسترهی تاریخی برمدلک به شمارهی 71 در ۵1 دیماه 1310 خورشیدی ثبت ملی شده است.