«بانک زمان» در سوئیس

یک دانشــجوی خارجی که برای ادامهی دانشانــدوزی به ســوئیس رفته اســت مینویســد: در زمان دانشجویی نزدیک دانشگاه خانهای اجاره کردم. صاحبخانه خانمی 7۶ ساله بود که با پیشهی معلمی بازنشست شده بود. طرحهای بازنشستگی در ســوئیس آنچنان قوی هســتند که بازنشســتگان هیــچ نگرانــیای برای خوردوخوراک ندارند. به این شــوند (:دلیل) یــک روز از اینکه متوجــه شــدم او کار پیدا کرده اســت شگفتزده شــدم! نگهداری از پیرمردی 87 ساله! از او پرسیدم آیا برای نیاز به پول این کار را میکند؟ پاســخش من را متحیر کرد! من برای پول کار نمیکنم، بلکه «زمان» خودم را در «بانک زمان» ســپردهگذاری میکنم تا در زمانی که (مانند این پیرمرد) توان حرکت نــدارم، آن را از بانک بیرون بکشم! این نخســتین بار بود کــه درباره مفهوم «بانک زمان» میشــنیدم! وقتی بیشــتر دربــاره آن تحقیق کردم، متوجه شــدم «بانک زمــان» یک طرح بازنشســتگی برای مراقبت از ســالمندان اســت که از ســوی وزارت تامیــن اجتماعــی فدرال سوئیس تدوین و توسعه داده شده است. داوطلبــان، زمان نگهداری از ســالمندان را در حساب شــخصی شان در «سیستم امنیــت اجتماعــی» پسانداز کــرده تا هنگامی که خود؛ پیر ناتوان شــدند یا نیاز به مراقبت داشته باشند، از آن برداشت کنند! برپایهی قرارداد؛ یک ســال بعد از انقضای خدمات متقاضی (ســپرده گــذاری زمان)، بانک زمــان میــزان ســاعات خدمات را محاســبه کرده و به او یــک «کارت بانک زمان» میدهــد! وقتی او هم نیاز به کمک یک نفر دیگر دارد، میتواند با اســتفاده از آن کارت؛ «زمان و بهره» آن را برداشــت کند. ــس از تایید، بانک زمان داوطلبانی را برای مراقبت از او در بیمارستان و یا منزل تعیین میکند! در ضمن، متقاضیان ســپردهگذاری «زمان»، باید ســالم و تندرســت، دارای مهارتهای ارتباطــی خــوب و پر از عشــق و عاقه به همنوعان باشند! صاحبخانهام هفتهای دو بار برای نگهداری از پیرمرد سرکار میرفت و هر بار هم دو ساعت وقت بــرای خرید، تمیز کــردن اتاق، آفتاب گرفتن پیرمرد و گپ زدن با او سرمایهگذاری میکرد! اتفاقا یک روز دانشگاه بودم که تماس گرفت و گفت در حالی که شیشهی اتاق منزل خودش را تمیز میکرده از چهارپایه افتاده اســت! من بیدرنگ مرخصی گرفتم و او را به بیمارستان رساندم. مچ پای او شکسته بود و برای چیزی نیاز داشــت روی تخت بماند.داشتم کارهای درخواست مرخصی برای نگهداری خانگی را انجام میدادم کــه به من گفت جای نگرانی نیســت چراکه برای برداشــت از بانک زمان درخواست داده است! در کمتر از دو ساعت بانک زمان یک داوطلب فرســتاد که به مدت یک مــاه هر روز با گپ زدن و پختن خوراکهای خوشمزه از او پرستاری میکرد. او بــه محــض بهبودی دوباره ســرگرم کار نگهداری از دیگران شــد و گفت که میخواهد بــرای روزهای پیــری زمان سپردهگذاری کند! بیگمان پیاده شــدن چنیــن برنامهای در کشــورمان، که جمعیت ســالمند آن نزدیک 0۱ درصد اســت و با شــتاب به سوی 0۳ درصد شــدن میرود، نهتنها از هزینههــای بیمه و نگــهداری در دوران ســالمندی میکاهد، بلکه مایهی تقویت همبستگی میان نســلها میشود که در دیگــر طرحهای پولی موجــود همچون خانهی ســالمندان و پرستار خانگی کمتر دیده میشود! ایدهی «بانک زمــان» یا «بانک مراقبت از ســالمندان» نخســتین بار در ســال ۲۱0۲ و در شــهر استیگلن ســوئیس، کــه جوانترین جمعیــت را دارد، مطرح و پیاده شــد و برپایهی گــزارش دولتی که قصد دارد «فرهنگ زیبای روســتایی مراقبت از یکدیگر» را به شهرهای مدرن بیاورد؛ بیش از نیمی از جوانان از این طرح استقبال کردهاند! اســتقبال جوانــان از چنیــن طرحی و همجــواری، همزبانــی و همدلــی بــا ســالمندان یعنی ترکیب خامی و پختگی و تجربهآموزی فراوان برای جوانان، زنده ماندن اخاق و احترام به اصل و ریشه در هازمان (:جامعه) و همچنین روشن شدن چراغ امید در دل سالمندان.