پاسخ به نامهی خوانندهی امرداد

واکنشیبهنوشتارفروهرنمادانسانآرمانی

در شــمارهی 388 ، نوشتهای به خامهی (:قلم) اردشــیر خورشــیدیان فرنشین انجمن موبدان تهران دربارهی نماد انسان آرمانی چاپ شد که نویسنده این نماد را نشان فروهر از آیین زرتشت نامید. سپس، در نامهای که یکــی از خوانندگان امرداد در وارســی این نوشته به امرداد فرستاد، این نگرش را نادرســت و این نشان را نشانی نازرتشتی و ساخته شده به دستور داریوش دانســت و در دنباله نویسندهی نامه آورد که شهریاران هخامنشی به جز داریوش سوم، هیچیک زرتشتی نبودند و با پیروی از سهگانگیگرایی، بر ضد آیین زرتشتی کوشیدند. در زیر پاسخ ســورنا فیروزی کارشناس ارشد باستانشناســی و تاریخ را به این خواننده میخوانیم: نخستبایدگفتکهنشانانسانبا لدار، یکنمــادکهنمهــرازی-فرزانشــی (معماری-فلســفی)استکهنزدیکبه دوهزارسالبلکهبیشترپیشازداریوش بزرگدرآسیایباختریرواجداشتهاست. ایننمادبهگون هیانســانبا لداردرنزد میا نرودانیان(ســاکنانبی نالنهرین)وبه شــیو هی قرص بالدار نزد هن دواروپاییان هیتیاییبهکاررفتهاســت.ازاینرواین نشاننمادیمیا نرودانی-هندواروپاییبر شمردهم یشود. دوماینکهداریــوشبزرگایننمادرانه خودساختونهازنوآشوریانوامگرفت، بلکــهآنراازمهــرازیماد یهاکهدر دوگوردخم هیصحنــهوقیزقاپاندیده م یشوند،الگوگیریکرد. ســوماینکهداریــوشودیگرشــاهان هخامنشــی،بــاآوردننامخــدایآیین زرتشــتی،اهورامزدا،(ا ُو َرمزدادرپارســی باستان)،آشکارازرتشتیبودناندیش ههای خودرانمایشدادهانــدوجایهی چگونه نظرپرداز یهــایســلیقهایچوناشــتراک اهورامزدامیانزرتشــتیانودیگردی نهاواز اینموارددیگرنیست. چهارماینکه،نویســند هینامه،چگونهوبرچه استنادیبهخوداینپروانه(:اجازه)رادادهاست کههم هیشاهانهخامنشــیراضدزرتشتی بداندوتنهاداریوشسومرازرتشتیبخواند؟ پنجماینکه،بدترازموردچهارم،نویســند هی نامهپیروکداماســتنادورزیوروشدانش یای برآنشدهاستکهشاهانهخامنشیراپیروان س هگان هگراییبپندارد؟ اهورامزدادربیشترنبشــت ههایهخامنشیبه تنهاییســتایششدهاســت.نیزم یدانیمکه درنوشــت هایازخشایارشــا،ناموربهنوشت هی «دیــوان»بــاشناســ هیKS[،اودرکنــار اهورامــزدا،ایزد«ارت»رانیزســتایشکرده اســت.همچنیندرنوشــت هایازاردشیردوم، ازســتایشاهورامزدا،میتــراوایزدآناهیدنام بردهشــدهاســت.درپیایندوسن گنوشته، درنوشــت هایازاردشیرسوم،اهورامزداومیترا ستودهشــد هاند.اکنونچگونهنویسند هینامه ازاینموارد،بهاینبرداشــترسیدهاستکه شاهانهخامنشــیهمضدزرتشتبود هاندو همآ نهاراستایشگرانس هگان هگراییدانسته اســت.البتهشوند(:دلیل)دس تیابیبهویبه چنینبرداشتیروشناست؛نبودپژوه شهای دانشیوداشتنتخصصدانشگاهی. گفتنیاســتکهنمادانســانبا لداروقرص با لدارکهمهرازیآنراپارســیانازماد یها، مادیهــا از نوآشــوریان و نوآشــوریان از هندواروپاییانمیتانیوامگرفتهبودند،نشــانی ازنمایشمادیخدایبزرگکیشزمانهبوده اســت.درنزدهیتیاییان،نمــادخدایبزرگ آفتابودرنــزدمادهاوپارســیان،نمایانگر گوهراهورامزدا.این،آنبرداشــ تهاییاست کهیافت ههایمیدانیباستا نشناسیودادههای کتابخان هایاسنادکالسیکبهمام یدهندونه باورهایفردیوسلیق های.