سنگنبشتهی هخامنشی چشمبهراه ترجمه

سنگنبشتهای که در نیمسدهی گذشته بیهمتا بوده است داستان کشف سنگنبشتهی نقش رستم سنگنبشتهای که با ســه دبیرهی پارسی باســتان، ایالمی و بابلی نگاشته شده اســت از دیدگاه کارشناسان ارزش بســیار فراوانی دارد و در زمینهی زبانشناسی، ایرانشناســی و تاریخ از دســتاوردهای تاریخی نیم سدهی گذشته به شمار میآید. سنگنبشتههای محوطهی باستانی نقش رستم پیش از این و نزدیک به 80 ســال پیش از ســوی اِریک اِشمیت کشف و خوانده شــده بود، اما این سنگنبشته که در میان الیههای رسوبی پنهان مانده بوده دربارهی یک فرد بلندپایهی دربار هخامنشــی است که تا کنون هیچ اشارهای به آن نشده بوده است. یکی از نکتههای مهم سنگنبشتهی نام برده، نگارهی فردی بلندپایه با یک عمل آیینی در برابر داریوش اســت که نشــان از ارج گذاری و ستایش داریوششاه دارد. چرا سنگنبشــتهی نقش رستم تا کنون ترجمه نشده است؟ سنگنبشتهینقشرستمارزشفراوانیدارد

سنگنبشتهی باستانی که در باالی سر مردی بلندپایــه در آرامگاه داریــوش بزرگ (نقش رستم - مرودشت) پیدا شــده بود، همچنان چشمبهراه ترجمهای کامل است تا دریچهای بر رازهای دودمان تمدنســاز هخامنشیان را بر ما بگشاید. به گــزارش امرداد، هنگامی کــه مرمتگران پایگاه میراث جهانی پارســه (تختجمشید) در دهــهی ۰8 خورشــیدی بــرای مرمت و بهســازی آرامگاه داریوش یکم (نقش رستم) رفته بودند با سنگنبشــتهای با سه دبیرهی (:خط) پارســی باســتان (میخی هخامنشی)، ایالمی و بابلی روبهرو میشوند که در باالی سر مردی هخامنشی، از زیر رسوبها بیرون آمده بود و کارشناســان بر این گمان بودهاند که این سنگنبشته پیشتر ترجمه شده بوده اســت. اما هماینک پس از یک دهه روشــن شده که این سنگنبشته و چند سنگنبشتهی دیگر که همان زمان در نقش رســتم از زیر رســوبها بیرون آمده بودند، به زبان پارسی ترجمه نشــدهاند و به گفتــهی مدیر پایگاه میراث جهانی پارسه کار ترجمهی کامل آنها در دستور کار است. در همیــن بــاره، ووتِــر ِهنِکلَمن، اســتاد ایالمشناس دانشگاه مطالعات عالی پاریس، که پیشتر برای سخنرانی در چندین همایش به ایران (مرودشت) سفر کرده بود، از ارزش ویژهی این سنگنبشته در بازشناسی دورهی هخامنشــیان گفته اســت : «آشــکار شدن این سنگنبشــته که در باالی ســر فردی بلندپایه در ســازهی آرامــگاه داریوش یکم جای گرفته، در نیم ســدهی گذشته بیهمتا بوده و با خوانش کامــل آن میتوان به راز و رمزهــای نهفتهی بزرگترین شــهریاری جهان که از آن پارسیان (هخامنشیان) بوده، دست یافت». همچنین حمیــد فدایی، مدیر پایــگاه میراث جهانی پارســه، از بایستگی مرمتهای دههی ۰8 خورشیدی در سازهی آرامگاه داریوش یکم گفته است : «در مرمتهای آن دوره، نهتنها این سنگنبشته،بلکهبخشهاییازسنگنبشتههای دیگر نیز آشکار شده که بحث خوانش دوبارهی آن سنگنبشــتهها در اولویت کار ما جای دارد. این سنگنبشــتهها ترجمه شــده بودند، ولی اکنون مرمتها بخشهــای دیگری را نمایان کرده و با بازخوانی، دادههای تازهتری دربارهی دبیره و زبان باســتانی از سنگنبشــتهها فاش خواهد شد.» مدیر پایگاه میراث جهانی پارســه در همین باره گفت : «کشف فیزیکی این سنگنبشته در دهــهی ۰8 خورشــیدی و در راســتای مرمت ســازهها (در میان سالهای ۰8 تا ۴8 خورشیدی) در محوطهی باستانی نقش رستم روی داده است. در همان سال سنگنبشــته از زیر رسوبها بیــرون آمده بــود، ولی چــون آن زمان در گــروه حفاظتــی و مرمــت، زبانشــناس و خطشــناس حاضر نبودند، گمان بر این بوده کــه سنگنبشــتهی نامبرده خوانش شــده اســت. همان زمان نیز نقطههای زدودهشده، بــا برداشــتن الیههــای رســوب از درون سنگنبشــته خوانا و آشکار شده است. به هر روی، ما برآنیم تا سنگنبشــتهها را دوباره و کامل بازخوانی کــرده و به زودی نتیجههای آن چاپ خواهد شد». سنگنبشــتهای که با ســه دبیرهی پارســی باســتان، ایالمی و بابلی نگاشته شده است از دیدگاه کارشناسان ارزش بسیار فراوانی دارد و در زمینهی زبانشناسی، ایرانشناسی و تاریخ از دســتاوردهای تاریخی نیم ســدهی گذشته به شــمار میآید. سنگنبشتههای محوطهی باســتانی نقش رستم پیش از این و نزدیک به ۰8 سال پیش از ســوی اِریک اِشمیت کشف و خوانده شــده بود، اما این سنگنبشــته که در میان الیههای رســوبی پنهــان مانده بوده دربارهی یک فرد بلندپایهی دربار هخامنشــی است که تا کنون هیچ اشــارهای به آن نشده است. سنگنبشــتههای آرامگاه داریوش یکم در زمینهی پژوهشهای هخامنشــی بســیار ارزشمند هستند. یکی از نکتههای برجستهی سنگنبشتهی نام برده، نگارهی فردی بلندپایه با یک عمل آیینی در برابر داریوش اســت که نشان از ارج گذاری و ستایش داریوششاه دارد.

نقش رستم، یادمانی گرانسنگ

نقش رســتم نام محوطــهای باســتانی در روستای زنگیآباد در شمال شهر مرودشت در استان فارس اســت که در بازهی (:فاصلهی) ۵ کیلومتری میراث جهانی پارســه جای دارد و قرار اســت پروندهی ثبتی آن به پروندهی پارسه در ســازمان علمی، فرهنگی و تربیتی ملل متحد (یونسکو) افزوده و جهانی شود. محوطهی باستانی نقش رستم یادمانهایی را از دورههای گوناگــون در دل خود جای داده و یکی از ارزشــمندترین و زیباترین مجموعه یادمانهای باســتانی سرزمین همیشه جاوید پارس اســت. یادگارهایی از دورهی ایالمیان، هخامنشیان و ساســانیان که همواره ارزش فراوانی نزد پژوهشــگران و باستانشناســان دارد. این یادمانها از ۰۰۰۲ هزار ســال پیش از میالد تا ســال ۵۲6 میــالدی مورد توجه بوده اســت. آرامگاه چهار تن از پادشــاهان هخامنشــی (داریوش یکم، خشیارشا، اردشیر یکم و داریوش دوم)، سنگنگارههای فراوانی از رخدادهای مهم دوران ساســانیان، سازهی نامدار به کعبهی زرتشــت و ســنگنگارهی ویران شــده و نیمهای از دوران ایالمیان در این گسترهی شکوهمند باستانی جای دارد.