درآمد5هزارمیلیاردتومانیازمبارزهبافرارمالیاتی
300 هزار مؤدی مالیاتی جدید سال گذشته شناسایی شدند/ پرداخت 11 هزار و 500 میلیارد تومان درآمد مالیاتی به حساب شهرداری تهران در دولت یازدهم
«موفقترین سازمان اقتصادی دولت». این عنوانی است که در محافل اقتصادی بخصوص در دو سال اخیر برای سازمان امـــور مالیاتـــی بـــه کار بـــرده می شـــود، سازمانی که با اتخاذ رویکرد جدید اعتماد آفرینی بـــه مؤدیان و جامعـــه اقتصادی از یک ســـو و تدویـــن برنامههای گوناگون مبارزه با فســـاد و ایجاد شفافیت از سوی دیگر تالش کرد که هـــم حقوق مؤدیان، مردم و جامعه اقتصادی کشـــور را حفظ کند و هم زمینـــه را بـــرای احقاق حقوق حقه دولت در زمینه مالیات فراهم کند. نتیجـــه آن رضایت بیســـابقه 3 میلیون صنف اقتصادی، تولیدکنندگان و فعاالن اقتصادی از یک ســـو و تحقق بیســـابقه 96 درصدی درآمدهای مالیاتی سال 95 از سوی دیگر است. سید کامل تقوینژاد رئیس کل ســـازمان امور مالیاتی معتقد است این دستاوردها حاصل تدبیر رئیس جمهـــوری برای تزریـــق آرامـــش و امید بـــه فضای اقتصادی از یک ســـو و اعتماد دوسویه مؤدیان و تشکیالت مالیاتی کشور از سوی دیگر است. مدیریت دو سال اخیر سازمانمالیاتیتوسطتقوینژادالبتههم تحســـین مجموعه دولت را در برداشته و تقدیر رئیس جمهوری از سازمان مالیاتی را موجب شد و هم مورد اجماع نخبگان و کارشناســـان اقتصادی است. نخبگانی که مبـــارزه با فســـاد و ایجاد شـــفافیت را در مدیریت دو ســـال اخیر ســـازمان امور مالیاتی برجســـته تر می بینند. شـــاید در کنار رویکرد مدیریتی تقوینژاد، «مبارزه بیرحمانـــه با فســـاد» را بتـــوان بهعنوان مهمتریـــن ویژگـــی کاری وی نـــام برد که هم همکاران وی در سازمان امور مالیاتی آن را تصدیـــق مـــی کنند و هـــم فعاالن اقتصادی طی دو سال اخیر در تعامالت خود با تقوینـــژاد به آن پـــی بردهاند. در ادامه گفتوگـــوی روزنامه ایران با رئیس کل سازمان امور مالیاتی کشور را بخوانید: ■ 20 درصـــد مؤدیان08 درصـــد مالیات را پرداختمیکنند عدالـــت مالیاتـــی یکـــی از مطالبـــات مهمی اســـت که هم مردم و هم فعاالن اقتصادی از دولت انتظار اقدامات جدی در مورد آن داشـــتند. رئیس کل ســـازمان امور مالیاتی در ایـــن خصوص میگوید: اجرای عدالـــت مالیاتی همـــواره یکی از مهمترین دغدغه ها و مطالبات مؤدیان مالیاتی بوده اســـت. با تصویب اصالحیه قانون مالیاتهای مســـتقیم و اجرای آن از ابتدای ســـال 59، گام مهمی در جهت برقراری عدالت مالیاتی برداشـــته شـــد؛ بـــه گونه ای کـــه میتوان گفـــت «عدالت مالیاتـــی»، روح حاکم بر اصالحیه جدید قانون مالیات های مستقیم است. تقوینـــژاد حذف شـــیوه علی الـــرأس از نظـــام مالیاتی، پیگیری جـــدی تصویب قانون صندوق مکانیـــزه فروش، کاهش نرخهـــای مالیاتـــی، مبارزه جـــدی با فرار مالیاتی، فرهنگسازی مالیاتی و بسیاری از اقدامـــات دیگر ســـازمان کـــه منجر به کاهش فرار مالیاتی یا شناســـایی مؤدیان جدید میشـــود را اقداماتی دانست که با هدف گسترش عدالت مالیاتی به مرحله اجرا در آمدهاند. وی میگویـــد: در حال حاضـــر کمتر از 20 درصد مؤدیان، بیش از 80 درصد مالیات کشـــور را پرداخت میکننـــد. این مؤدیان اشـــخاص حقوقـــی و حقیقـــی هســـتند کـــه فعالیـــت اقتصـــادی باالیـــی دارند، مانند خودروســـازها، بانکهـــا، بیمهها، شرکتهاینفتی،پتروشیمی،مخابراتی، شرکتهایبورسی،شرکتهایگاز،تولید فوالد و ســـیمان، شرکتهای تولیدکننده مـــواد غذایـــی و...؛ همچنین حـــدود 65 درصد از کل مؤدیـــان یا معاف از مالیات هســـتند یـــا کمتـــر از یک میلیـــون تومان مالیـــات پرداخـــت میکننـــد. رئیس کل سازمان امور مالیاتی از رفع تبعیضهای مالیاتی نیز ســـخن می گوید. وی توضیح می دهـــد: افزایش معافیت پایه مالیاتی به صورت ساالنه از جمله اقداماتی است که در راســـتای رفع تبعیضهای موجود صورت میگیرد. در ســـال ،1392 حقوق بگیران ماهانه 833 هزار تومان و ساالنه 10 میلیـــون تومـــان از معافیـــت مالیاتی بهرهمند میشـــدند. این در حالی اســـت که سقف معافیت مالیات حقوق بگیران از ســـال 1392 تا ســـال 1396 حـــدود 140 درصد رشـــد کرده اســـت. حقوق بگیران در ســـال 1396 ماهانه تا سقف 2 میلیون تومان و ساالنه تا سقف 24 میلیون تومان از معافیت مالیاتی بابت حقوق پرداختی بهرهمندمیشوند. ■ 5 هزار میلیارد تومان عایدی ســـال 95 ازمحلمبارزهبافرارمالیاتی فـــرار مالیاتـــی هـــم یکـــی از مهمتریـــن معضالت کنونی اقتصاد ایران محسوب می شـــود. تقوینژاد در بیـــان اقدامات و
■ اشخاصحقوقیوحقیقیهستندکهفعالیتاقتصادیباالییدارنددرحــــالحاضرکمتــــراز02درصدمؤدیان،بیشاز08درصدمالیاتکشــــورراپرداخــــتمیکنند.اینمؤدیان ■ حـــدود 65 درصـــد از کل مؤدیان یا معاف از مالیات هســـتند یـــا کمتر از یک میلیـــون تومان مالیات پرداخت میکنند ■ در شش ماهه دوم سال 59، با بررســـی 77 پرونده مالیاتی، سازمان امور مالیاتی کشور توانسته است 990 میلیارد تومان مالیات تعیین و وصول نماید ■ رونـــد مبارزه با فرار مالیاتی ســـرعت یافته و در ســـال 95 و با تکیه بر اطالعات ایـــن پایگاه، در حدود 003هزار مؤدی مالیاتی جدید شناسایی و مالیات حقه از آنان اخذ شده است
کشـــور اصـــالحتوضیـــح برنامههـــا مهمتریـــندر مبارزهمـــی قانـــونبـــا برنامهجهتدهـــد:فـــراردر مبارزه ســـازمان مالیاتهایبـــا مالیاتیحـــالامورایناســـت. مســـتقیمحاضـــر،مالیاتیپدیده با و در شده فعالیتحدود شناســـاییتوانســـتیمو اســـت.300بیشاز هزار شرکتهایمالیـــاتهمچنین3000با مؤدیصوریحقـــهو از پیگیری شـــرکتمالیاتیو آنـــان صوری غیرواقعی،جدیدرصداخذ از سال شـــدصرفاً و 94 جملهدر مالیاتهااین براساسبرای مؤدیاناقداماتیبرابربود که نخستین چارچـــوب،در بار خوداظهاریمالیاتو در این مالیاتعدمسالراستا عملکردعملکردانجامسال افزایش،1395 مالیاتیو همچنین دسترســـیبهرهمنـــدی به از اطالعاتاطالعات هویتی،جامع را همچنینبا شناســـاییو به بررسیبه مؤدیـــانعمل آمده معرفیحدودکنیم. 93آنان پذیرفته شد که بر مبنای این براساسخوداظهاریمؤدیانانجامگرفتتوافق مالـــی، پولـــی و عملکردی مؤدیـــان، گام 3300 میلیـــارد تومـــان از محل کشـــف و و بـــدون دخالت مأمـــوران مالیاتی تعداد بزرگـــی در جهت مقابله با فـــرار مالیاتی شناســـایی تراکنشهای مشکوک بانکی بالغ بر یک میلیـــون و 200 هزار فقره برگ در کشـــور برداشـــته شـــده اســـت. ایجاد در ســـال گذشـــته، فرار مالیاتی این افراد قطعی مالیات رسیدگی، صادر و ابالغ شد. دفتـــر مبارزه با پولشـــویی و فـــرار مالیاتی شناســـایی و بـــرای آنان برگ تشـــخیص ■ تحققبیسابقه69درصدی در ســـازمان امور مالیاتی کشـــور نیز، روند صادر شـــد. میتوان گفت در سال ،1395 درآمدهایمالیاتی59 رسیدگی به پروندههای کالن فرار مالیاتی بالغ بر پنج هزار میلیـــارد تومان از محل تحقق 96 درصـــدی درآمدهـــای مالیاتی را تسریع بخشیده است به گونهای که تنها مبـــارزه با فرار مالیاتی عاید کشـــور شـــده در ســـال 95 هـــم از مـــواردی بـــود که هم درشـــشماههدومســـال59،بابررسی است. تقدیررئیسجمهوریراازرئیسسازمان 77 پرونده مالیاتی، سازمان امور مالیاتی ■ توافق بیســـابقه با اصنـــاف و رضایت کشـــور توانسته اســـت990 میلیارد تومان فعاالناقتصادیازسازمانمالیاتی مالیات تعیین و وصول نماید و این بدان کمک به فعـــاالن اقتصـــادی و همراهی معناست که شناسایی مؤدیان جدید جزو با تولیدکنندهها در شـــرایط سخت فعلی اولویتهایاساسیسازماناست. اقتصادهـــمازمواردیاســـتکهرئیس وی بـــه شناســـایی مؤدیان جدید اشـــاره سازمان مالیاتی مورد تأکید قرار میدهد: کرده و میگوید: با ایجاد پایگاه اطالعات یکـــی از راهبردهای مهم نظـــام مالیاتی مؤدیـــان مالیاتـــی و تقویـــت و افزایـــش بـــرای افزایـــش کارآیـــی نظـــام مالیاتی، سیســـتمهای واحدیابی مکانیـــزه، روند اعتمادآفرینـــی در جامعـــه و تعامـــل و مبارزه با فرار مالیاتی ســـرعت یافته و در ارتبـــاط مؤثر بـــا مؤدیان مالیاتی اســـت. سال 95 و با تکیه بر اطالعات این پایگاه، توافـــق با اصناف کشـــور و تعیین مالیات مالیاتـــی به همراه داشـــت و هـــم زمینه را بـــرای حرکت به ســـمت درآمدهـــای غیر نفتی در اقتصـــاد فراهم کرد. تقوینژاد در این زمینه میگوید: سال ،1395 حدود 96 درصد درآمدهای پیشبینی شده سازمان محقق شد و به عبارتی میتوان گفت سال گذشته این سازمان، عملکرد بسیار خوبی از خود به جا گذاشت. این تحقق باال نتیجه اجرای طرحها و برنامه هایی بود که پیشتر به آن اشاره شد. ■ پرداخت 11 هـــزار و 500 میلیـــارد تومان درآمدمالیاتیبهحسابشهرداریتهران مشـــارکت مالیـــات در توســـعه شـــهری و روستایی نیز در زمره مواردی است که کمتر در خصوص آن مباحث رسانهای صورت گرفته اســـت. رئیس ســـازمان مالیاتی در این خصوص به موارد قابل توجه و جالبی اشـــاره می کنـــد: از ابتـــدای اجـــرای قانون مالیات بر ارزش افزوده تا پایان سال ،1395 بالغ بـــر 170 هزار میلیارد تومان مالیات بر ارزش افزوده دریافت شده که از این میزان، حـــدود 60 هزار میلیـــارد تومـــان در قالب عوارض در اختیار شـــهرداری ها و دهیاری ها قرار گرفته است. همچنین تنها در سال 59، بالغ بر 13 هزار میلیارد تومان عوارض به حســـاب شـــهرداری ها و دهیـــاری های سراسر کشـــور واریز شده اســـت که از مبلغ فوق حدود 4هزار میلیارد تومان به حساب شـــهرداری تهـــران واریز شـــده اســـت. وی اضافه می کند: مجموع عوارض واریزی به حساب شهرداریها و دهیاریهای سراسر کشـــور در دولت یازدهم بیش از ســـه برابر دولت های نهـــم و دهم بوده به طوری که طی ســـالهای 87 لغایت پایان 91 حدود 71هزار میلیارد تومان عوارض واریز شده؛ در حالی کـــه در دولت یازدهـــم )92-95( در حدود 43 هـــزار میلیارد تومان عوارض بـــه حســـاب شـــهرداریها و دهیاریهای سراسر کشور واریز شده است. تقوینژاد در خصوص پرداختیها به شهرداری تهران هم مـــی گویـــد: از مجموع مبلـــغ 51هزار میلیارد تومان عوارضی که از ابتدای اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده به حســـاب شـــهرداری تهران واریز شـــده، ســـه هزار و 500 میلیـــارد تومان در دولـــت های نهم و دهـــم و 11 هزار و 500 میلیـــارد تومان در دولت یازدهم در اختیار شـــهرداری تهران قـــرار گرفته اســـت. همچنین بـــا توجه به اختصـــاص یک درصـــد از ســـهم مالیات بـــر ارزش افزوده مطابـــق قانون به بخش سالمت کشـــور، از این محل، طی سه سال اخیر حدود 8800 میلیارد تومان به نظام سالمت کشور اختصاص یافته است. ■ اعتماد آفرینـــی در مؤدیان و مبارزه با فرار مالیاتی مهمترین دســـتاوردهای ســـازمان مالیاتی تحولی که ســـازمان امـــور مالیاتی در طول دوره تصدی مســـئولیت تقوینژاد در این سازمان به خود دید، مورد اجماع کنشگران اقتصادی، کارشناســـان و مجموعه دولت اســـت. به نحـــوی کـــه امـــروزه در محافل اقتصـــادی از ســـازمان مالیاتـــی بهعنوان موفقترین ســـازمان اقتصـــادی دولت در ســـالهای اخیر یاد مـــی شـــود. تقوینژاد در خصـــوص مهمتریـــن دســـتاوردهای خود در طول دوره تصدی مســـئولیت می گوید: اگـــر بخواهـــم مهمترین دســـتاورد ســـازمان امور مالیاتی کشـــور در دو ســـال اخیـــر را بیان کنم، باید بـــه تغییر رویکرد و سیاســـتهای نظام مالیاتی اشاره کنم که اثرات این تغییر رویکرد برای سالها باقی خواهد ماند. برای مثال، اعتمادآفرینی در جامعـــه و مؤدی مـــداری، افزایش تعامل بـــا مؤدیـــان، برقـــراری عدالـــت مالیاتی و رفع تبعیضهای مالیاتی، ایجاد فرهنگ برخوردمناسبکارکنانمالیاتیبامؤدیان، ارتقای شأن کارکنان نظام مالیاتی و بهبود معیشت آنان و برخورد قاطعانه و جدی با فساد اداری از مهمترین رویکردهایی است که در دو سال اخیر اتخاذ شده است.