شبهای پاریس

گيــوم آپولينــر شــاعر بزرگی اســت كه هــر روز بــر تعداد خوانندگانــش افــزوده میشود. او به معنای دقيق كلمــه يک كالســيک مدرن است. شخصيت چند جانبه فرهنگــیاش را در ادبيــات قرن بيستم فرانسه، شايد تنها بتوان با ژان كوكتو خالق رمان درخشــان تومای حقه بــاز قياس كرد. آپولينر در شــهر رم زاده شــد. مادرش از اشــرافزادگان لهستان و پدرش فرانســه زبــان بود. او در كودكــی نزد مادرش پــرورش يافــت و در مــدارس مذهبی نيــس و موناكو تحصيالت درخشــانی انجام داد و معرفتی عميق در زبانهــای يونانــی و التين كســب كــرد. در نوجوانی به آلمان فرستاده شــد و سه سال زندگی در غربت، روح شاعر را دستخوش احساساتی كرد كه بعدها دستمايه خلــق اشــعار و آثــار هنــریاش قرار گرفــت. گيــوم آپولينــر كار ادبی خود را از ســال 2۰۹1 آغــاز كرد. يک ســال بعــد بــا همــکاری آنــدره ســالمون مجلــه (ضيافــت ازوپ) را تأســيس كرد و در آن نشــريه با پيشروان هنر و ادبيات قرن بيســتم از جمله پيکاسو و ماكــس ژاكوب آشــنا شــد. در ســال ۹۰۹1 داســتان «جادوگر پوســيدنی» را كــه ملغمــهای از شــعر و نثــر بــود منتشــر كرد. موضوع كتاب از اساطير و افســانهها ملهم اســت و به صورتی نمادين از فانی بودن انســان در شــکوه و شــکايت اســت. در اين قصه همچنيــن نفــوذ بزرگانــی چــون ژرار دو نــروال و ادگار آلن پو ديده میشــود. در همان ســالها به انگلســتان سفر كرد و دل به عشق دختری جوان بست. شکست عاطفــیاش الهــام بخــش دو شــاهکار شــعریاش (ترانــه نامحبــوب) و (مهاجــر النــدورر) میگــردد. در پاريــس آن ســالها همــان طور كه اشــاره شــد آپولينر بــا بزرگانــی چــون ژرژ بــراک، پابلــو پيکاســو و ماكس ژاكــوب طــرح دوســتی و همــکاری ريخــت اصطــالح هنری (كوبيســم) نخســتين بار بر زبــان آپولينر جاری شــد و بعدها بهعنــوان يکــی از مهمترين مکتبهای هنری قرن بيستم تثبيت شد.در سال 1۹12 آپولينر در ماجرای ســرقت از مــوزه لوور به اشــتباه مظنون واقع شــد و يــک هفتــهای را در زنــدان گذرانــد. اين اشــتباه قضايــی روحيــه شــاعر را دســتخوش احساســاتی تند كــرد و متنــی به نام (زندان ســانته) نوشــت كه بعدها در نخســتين ديوان رســمی او (الکل) به چاپ رســيد. الکل مهمترين دفتر شــعر آپولينر است كه تا امروز با اينکــه يک قرن از چاپ آن میگذرد، همچنان خريده و خوانــده میشــود و بســياری از مــردم، آپولينــر را بــا همين كتاب میشناســند. از بهترين اشــعار اين دفتر میتوان به (پل ميرابو) اشــاره كرد. در اين شعر شاعر نشــان میدهد كه بر رودخانه ســن خم شــده و عشق گذشتهاش را به ياد میآورد، عشقی كــه چــون رود در گــذر اســت. از ديگر اشــعار معروف آپولينر در اين كتاب میتوان به (شبهای پاريس) اشاره كرد كه بسيار زيبا و نوستالژيک است و بسياری از عشاق پاريسی همچنان آن را زمزمــه میكنند.آپولينر جريان شــعر فرانســوی را از اســارت مکتب پارناسيســم رهايــی بخشــيد و روح تازهای بر آن دميد. در جنگ جهانی اول گيــوم آپولينر داوطلبانه شــركت كرد و در 1۹16 از ناحيه ســر بشــدت مجروح شــد و دو ســال بعد در 38 ســالگی درگذشــت. بعــد از مرگش دفتر شــعر (كاليگرام) او منتشــر شــد كه بســيار سنت شــکن و خالقانه بود و رسمالخط جديدی را پيشنهاد میكــرد. بــه تعبير ميشــل تروفــه منتقد فرانســوی با هــر متــر و معيــاری كــه بســنجيم، آپولينــر بزرگترين شــاعر فرانســه در نيمه اول قرن بيستم اســت و تأثير انکارناپذيرش بر شعر و هنر معاصر هويداست.