انزوای ترامپ برای ایجاد کانون بحران جدید علیه ایران

مجمــع عمومــی ســازمان ملــل متحــد در حالــی به صحنــه رزم آرایــی دیپلماتیــک ایــران و کشــورهای بینالمللــی تبدیل شــده اســت کــه موضــوع برجام همچنــان مهمتریــن محــور بحــث رایزنیهــای سیاســی به شــمار میآید. موضوعی که در سالهای نــه چنــدان دور و پیــش از بــه جریــان افتــادن جدی مذاکــرات هســتهای بــه محمــل اجمــاع و همآوایی کشــورهای غربی از جملــه اروپا و امریــکا علیه ایران تبدیــل شــده بود. امــا حضــور اعتدالی دولــت آقای روحانــی در محافل بینالمللی و پیگیری رویکــردی مبتنی بر عقالنیت که با طرح مواضع متناسب با این رویکرد در مجامع بینالمللی از جمله سازمان ملل متحد همراه بود، باعث شــده اســت که اینک تــالش دولتمردان جدید امریکا برای به بن بســت کشــاندن دســتاورد صلحآمیز مذاکرات هستهای با شکســت روبهرو شود؛ شکستی که موجب شــده برخالف سالهای گذشته که همیشــه امریکا در کانون اجماعســازی جهان علیه ایران قرار داشــت و همه کشــورها را با خود همراه می ســاخت، این بار ایران باشــد که در کنار اروپا قرار گیرد و جهان به اتهامات بی اســاس رئیس جمهوری امریکا مبنی بر معرفی کــردن جمهوری اســالمی به عنوان ناقض توافق هســتهای و مخدوش کننده صلــح و ثبات در منطقــه خاورمیانه وقعی ننهد. تــالش ترامپ برای هجمه علیــه ایران در حالی اســت که اتحادیــه اروپا بتدریج فاصله خــود را از امریکا بیشــتر میکند؛ فاصلهای که باعث شــده این اتحادیه چندین توافق هنگفت اقتصــادی با چین امضا کند و همین امر بیشــتر ترامپ را نگران کرده اســت. او از یک ســو نگران تهدید کره شــمالی اســت و از ســوی دیگر نتوانســته است برای تهدیداتش علیه ایران از سوی اروپا یارکشی کند. با این حال او همچنان مخالفتــش با برجام را پررنگ جلوه میدهد تا بتواند از این رویکرد موفقیتی بــه دســت آورد. اما اینکــه ترامپ در این روند موفق شــود یا شکســت بخورد تــا حــد زیــادی به رویکــردی که ایــران در صحنــه بینالمللی در پیــش گرفته است، بستگی دارد. جمهوری اسالمی تاکنون به همه تعهدات برجامی خود پایبند بوده و بالفاصله بعد از اجرای برجام توانســته است با کشورهای مهم اروپایی از جمله فرانســه توافقنامههای رنگارنگ اقتصادی به امضا برســاند. توافقنامههایــی کــه میتواند تــا حدودی اروپاییهــا را با هــدف تأمین منافع اقتصادیشــان از بازار پرســود ایران از سیاســتهای خصمانه امریکا دور نگه دارد و در عین حال باعث حفظ برجام با وجود کارشــکنیهای امریکا شــود. بنابرایــن در چنین شــرایطی که آژانــس بینالمللی انرژی اتمی و کشــورهای عضــو گــروه 5+1 بر حفظ برجام تأکید ویژهای دارند، ترامپ به رغم اشــتیاق شــدید نمیتوانــد کانــون بحــران جدیــدی را ایجاد کنــد. ایران هــم در چنین فضایــی باید روابط مســتمر مبتنی بــر عقالنیت و اعتدالجویانــهاش را که از چهار سال پیش آغاز کرده است، ادامه دهد و اروپاییها را مطمئن به اجرای تعهدات برجامیاش کند. در این میان باید روابط با کشــورهایی چون آلمان و فرانسه به عنوان دو پایه خیمه اتحادیه اروپا تقویت شود و در سایه حمایت سیاسی آنها با تالشهای خصمانه کاخ سفید علیه برجام مقابله شود.