Iran Newspaper

ول شدن در میان نمایش

- احسان زیورعالم

نگاهی به نمایش « شیرهای خان بابا سلطنه» به کارگردانی افشین هاشمی اینروزهافض­ایمجازیمحل­یاستبرایکس­بشهرت. کافی است کمی خالقیت و تفاوت را رقم زنید و در میان جماعت وبگرد، اقبال دیده شــدن پیدا کنید. تفاوت نیز ایــن روزها نانــش در پارودی اســت. کفایت میکند یک کهنالگــو یا یک ناخودآگاه جمعی را به ســخره بگیرید. هر چه این پارودی قدرتمندتر باشد، احتمال تداوم شما بیشتر میشــود. برای مثال دابسمشهای محسن برفر روی صــدای گزارشــگرا­ن فوتبال بواســطه کوتاه بودن و تکرر در ســاخت شــان عمر کوتاهی دارند. درمقابل شــیوه اجرای موسیقی گروه ولشدگان قدرت بیشتری دارد. آنان مجهز به چیزی بودند که امثال برفر و دابسمشگویا­ن بدان مجهز نبودند. آنان صدای خودشــان را داشتند.برای عشاق ســینهچاک موسیقی دیدن سه پسر جوان نشسته روی پیشــخوان بخش اُپن آشپزخانه و درحال نواختن سازهای سنتی، یک پارودی جذاب بود. آنان خدایان خالقیت بودند. آنان ترانه «خوشگال باید برقصند» را تبدیل به ترانهای پارودیک کردند و زیباروی ترانه را به اُسکل بدل کردند و آن را با ردیفهای میرزا عبداهلل نواختند. کلیپ شــان دیده و دســت به دست شد. آنان به شهرتی مجازی دست یافتند و این اواخر در یک کافه خاص اجرای زنده رفتند. افشــین هاشمی در ایام کنونی نمایش «شــیرهای خان بابا سلطنه» را روی صحنه برده اســت. نمایشــی مبنی بر ســیاهبازی و تعزیه و شــبیهخوان­ی. نمایش هاشمی بــا وجود ایــرادات و مشــکالت دراماتیکش، اثری اســت خالق. اثری کــه قصد دارد داســتانش را به شــکلی متفاوت روایت کند و در قیاس با آثار مشابه، رویهای تازه در نمایشهای ایرانی بیافریند. درهمین راســتا، هاشــمی به جای رجوع به گروههای موسیقی معمول این نمایشها، از یک گروه متفاوت بهره برده است. گروهی که در اجرا، نخستین مواجهه مخاطب با اثر را شکل میدهند؛ با این حال آیا ولشدگان در جایدرستیقر­ارگرفتهاند؟ ولشــدگان داستان ما در نخســتین لحظه نمایش همان ترانه مشهور سابق شان را مینوازند، «اسکال باید برقصند». اجرا به پایان میرسد و مخاطب با شدت و حدت دست میزند. ادامه نمایش میشود همان نواختن گروههای مرسوم. دیگر خبری از ترانه نیست. گروه در اجرا محو میشود. آنان تولیدکنندگ­ان آمبیانس اجرا میشوند. این در حالی است که نمایش مملو از ترانه و شعر و آواز است و سهم ولشدگان تنها همخوانی با بازیگران زن است و الغیر. یعنی بدل شدن آنان به همان چیزی که در نمایشهای مشابه تجربه کردهایم.پرسش این است که دلیل به کارگیری یک گروه خالق در نمایش چیســت؟ چرا افشــین هاشــمی به گروه فرصت خلق ترانههایی مخصوص نمایش خود را نداده اســت؟ ولشــدگان بهعنوان یک گــروه متفاوت در نهایــت چه تفاوتــی در اجرا رقم میزنند؟ آیا با حذف ولشــدگان خللی در نمایش هاشمی پدید میآید؟بدونشک ولشدگان در نمایش هاشمی نقش اصلی ندارند. بار موســیقی نیز بر دوششان نیســت. بار اصلی بر دوش بازیگران زن نمایش است که قطعاتی تعزیه و بحر طویل اجرا میکنند. حتی ترانه ورودی نمایش نیز ارتباط معناییوفرم­یباکلیتاثر­ندارد.یکترانهپار­ودیدرمقابل­نمایشیعلیه­استبداد. وضعیت بــه نظر نگارنده متناقض نیز میشــود؛ چرا که رفتار پارودیک ولشــدگان داللت بر نوعی آزادی نســبی دارد، بخصوص شیوه مشهور شدنشان. این در حالی اســت که نمایش هاشمی علیه اسبتداد است. پس ولشدگان آن توانایی مد نظر را ندارد و با نمایش یکی نمیشود.

 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in Persian

Newspapers from Iran