ناگفتههای تحقیق و تفحص ناکام از شهرداری

گفتوگو با علیرضارحیمینمایندهتهران

12 ســــال حضور در ســــاختمان «بهشــــت» نه تنها در نهایت راه محمدباقر قالیباف برای ورود به «پاســــتور» را هموار نکرد، بلکه حاال عالمت سؤالهای زیادی مقابل عملکرد او قرار گرفته است. البیهای فشرده او و دوستانش مانع از تصویب تحقیق و تفحص از شــــهرداری تهران در مجلس شــــد اما حاال هم مجلســــیها و هم اعضای شورای شــــهر تهران عزم جزم کردهاند که به زوایای ناروشــــن شــــهرداری پایتخت نور بتابانند. علیرضا رحیمی نماینده تهران و عضو فراکســــیون امید در گفتوگو با «ایران» از پشــــت پرده ابتر ماندن آن تحقیق و تفحص میگوید و در ادامه اشــــارهای هم دارد به رابطه فراکســــیون امید و دولت دوازدهم. مشروح این گفتوگو را در ادامه میخوانید.

■ بعدازچندمــــاهموضوعتحقیقوتفحص از شــــهرداری تهران دوباره در مجلس مطرح شده. به عنوان یکی از طراحان طرح قبلی که موفقیتآمیز نبود، در جریان جزئیات طرح جدیدهستید؟

بله. تحقیق و تفحص از شهرداری تهران موضوعی بود کــــه در مجلس ابتــــر ماند اما موضوعیت آن همچنان از بین نرفته است. چــــون به هر حــــال هدف اصلــــی از تحقیق و تفحص این اســــت که شــــبهات ایجاد شــــده برای مردم و نمایندگان پاســــخ داده شــــود. متأسفانه در تفحص از شــــهرداری به دالیل روشــــنی که بیان شــــده و البیهایی که اتفاق افتــــاد و هم وقتکشــــی که انجام شــــد، رأی نیاورد. موضوعاتــــی مثل واگــــذاری امالک، تراکمفروشــــی و قراردادهــــای مشــــارکتی همچنان محل ســــؤال و ابهام هستند و باید روشنشوند. ■ راجــــع بــــه همیــــن ســــرفصلهایی کــــه میفرمایید، چقدر برای شــــما ســــند و مدرک وجود داشــــت که اصرار به تحقیق و تفحص داشتید؟

یــــک بخش مهمی از اســــناد بــــه صورت ابتدایی تهیه شده و در اختیار نمایندگان قرار گرفتهبود. ■ ازچهکانالی؟

از کانالهــــای مختلفــــی بــــود، برخــــی از مدارک را افرادی در شــــهرداری تهران به ما داده بودند، برخی از اعضای شــــورای شــــهر هم مدارکی را در اختیار ما گذاشــــتند و نهایتاً یکســــری مدرک هم توسط مردم تهیه شده بود. یکسری از اسناد را هم برخی پیمانکاران که ادعاهایی در این خصوص داشــــتند به ما رساندند. ■ ایناسناداولیهچقدرتکمیلشدند؟

خــــب اینها اســــناد کاملــــی نبودنــــد ولی اینقدر بودند که برای ما روشــــن شــــود نیاز به تحقیبق و تفحص در شهرداری تهران وجود دارد. بعــــد از اینکه طرح تحقیق و تفحص را کلید زدیم اســــناد بیشــــتری از همین دست کانالهایــــی که اشــــاره کــــردم، به ما رســــید. ضرورتاً هم از مخالفان آقای قالیباف نبودند و حتــــی در مواردی برخی موافقان و حامیان آقــــای قالیبــــاف بودند کــــه اســــنادی را به ما رساندند. مجموعه اسناد هم درباره دو چیز بــــود؛ یکی وقوع تخلف و دیگــــری انحراف از آییننامههایخودشهرداریتهران. ■ از موضوعاتــــی که یــــاد کردیــــد، کدامیک بیشتریندرصدتمرکزتخلفاتراداشتند؟

بیشــــترین تمرکــــز تخلفــــات در حــــوزه تراکمفروشــــیها بود. آنجا هم از کمیســــیون ماده 100 شــــهرداری و هم در تصمیماتی که در ســــطح معاونین و شهردار اتخاذ میشده برایواگذاریهولوگراموتهاترهاییکهمبنای قانونی نداشت، نشــــانههای جدی از تخلف پیدا کردیم. مثالً تهاتر مطالبه نقدی در ازای هولوگرام. در هیچ کجای آییننامههای مالی

شهرداری چنین موضوعی نداشتیم. ولی این موضوع در ســــطوح خیلــــی باال انجام میشد. ■ سطوح خیلی باال یعنی چه؟ اشاره شما به حجم این دست تهاترها است یا اینکه با دخالت مسئوالن باالدستی انجام شده بود؟

هر دو این موارد بود. اوالً که حجم این دست تهاترها خیلی زیاد بود و ثانیاً نه تنها مســــئوالن بلندپایه شهرداری از آن مطلع بودندکهحتیدخالتهممیکردندووارد این موضوع میشدند و تخلف در باالترین سطوح شهرداری رخ میداد. ■ بهایــــنموارددرجریانجلســــاتهمان تحقیق و تفحص ناموفق آیا پاسخی داده شد؟

نه.جلساتخیلیمحدودیبرگزارشد که البته پاسخ روشنی هم نگرفتیم. آقای قالیبافومعاونانایشانًچندموردآمدند تا توضیح بدهند اما غالبا یا توضیحاتشان از نظر ما غیرقابل قبول بود یا اینکه اساساً اشــــارهای به ابهامات نمیکردنــــد و از آن میگذشــــتند. متأســــفانه یک حمیتی در مجلس و کمیســــیون عمران شکل گرفته بــــود که ایــــن تحقیق و تفحــــص به جایی نرسد. برای رسیدن به این هدف از یک سو وقتکشــــی صورت گرفت و طوری مسأله وارد فرآیندهای اداری شــــد تــــا زمان برای سرعت کار گرفته شود و از سوی دیگر هم البیهایی که انجام شــــد نگذاشتند نهایتاً طرح در صحن علنی رأیًبیاورد. ■ ایــــن البیها و احتمــــاال توافقها بر ســــر زمین زدن این طرح چگونــــه اتفاق افتاد و چه کسانی یا طیفهایی بیشترین نقش را داشتند؟

به هــــر حال نگاه به گذشــــته تحقیق و تفحص، نگاه آسیبشناســــانه اســــت نه مقصرشناســــانه. قاعدتــــاً االن نمیشــــود درصدبندی دقیقی داد که فشــــارها از چه جنسیبودوچهعواملینگذاشتندتحقیق و تفحــــص رأی بیــــاورد. منتهــــا البیهای مجلــــس و ارتباطاتی که در مجلس وجود دارد آنقدر برخی جاها قوی است که الزاماً نمیتوان آنهــــا را به زد و بند توصیف کرد. یعنی گاهی روابط شخصی و حتی فامیلی باعثبرخیاتفاقاتمیشوند. ■ ولی به نظر میرســــد اینجا بیشتر بحث منافعمطرحباشدتاچنیندستروابطی.

بلــــه. قطعــــاً منافع برخی به واســــطه ایــــن تحقیق و تفحص به خطــــر میافتاد و شــــهرداری هــــم نهایت تــــالش را کرد تا این طرح به جای نرســــد. اما همهاش این نبــــود. مثالً حتی میشــــود به فراکســــیون امیــــد هــــم در ایــــن زمینــــه خــــرده و ایراد گرفت که تمام قد و منســــجم وارد ماجرا نشــــد. اعضای درخواســــت کننده تحقیق و تفحص و نماینــــدگان تهران انصافاً هم عزمخوبیداشتندوهمهماهنگبودند.منتها فراکسیون امید نتوانست آن نگاه فراگیر را به این موضوع داشته باشد و طرح را تبدیل به دغدغه عمومی کند و این دغدغه بیشتر در بین همان درخواســــتکنندگان و نماینــــدگان تهران باقی ماند. ■ دلیلش چه بود؟ شــــورای مرکزی فراکســــیون کمکاریکردیااینکهمجمععمومیچنیننظری داشت؟

مشکلبهاولویتبندیهایداخلفراکسیون برمیگــــردد یعنی اگــــر اولویتبندیهای ما بر اســــاس ضرورتهای روز میبود، این موضوع وارد دستور کار میشــــد و ما میتوانستیم برای صحن علنی انســــجام بیشــــتری ایجــــاد کنیم. حــــال آنکه در طیــــف مقابل فراکســــیون امید، رأی نیــــاوردن ایــــن تحقیــــق و تفحــــص به طور جدی وارد دســــتور کار شــــده بود و بــــرای آن کار میکردند. موضــــوع تحقیق و تفحص هر چند در مجمع نمایندگان تهران اولویت اول بود اما در فراکســــیون امید اولویــــت الزم را پیدا نکرد و ما بدون هماهنگی وارد بررسی این موضوع در صحنعلنیشدیم. ■ همیننگرانینمیتواندبرایتحقیقوتفحص بعدیهممطرحشود؟

تحقیق و تفحــــص جدید در شــــرایط کامالً متفاوتی در حال شــــکلگیری است. اوالً تجربه تحقیقوتفحصاولراداریم.متغیردومبحث تغییر شــــورای شهر و شــــهردار است که خیلی

مهماست. ■ ازچــــهجنبهای؟اینکهدیگربحــــثآنامتیاز دادنهانیست؟

بــــه هر حال انگیزه این تحقیق و تفحص در شورای فعلی و همینطور شهرداری وجود دارد و زمینه مســــاعدتری دارد و مــــردم هم به نظر میرســــد اعتماد بیشــــتری به این شــــورا دارند. مســــأله ســــوم هم تغییری اســــت که در هیأت رئیسه فراکســــیون امید ایجاد شده که امید زیاد داریمکهشاهدانسجامبیشتریباشیم. ■ از دو فراکســــیون دیگــــر یعنــــی اصولگرایان و مستقلینکدامیکبیشتربهنفعآقایقالیبافدر جریاناینتحقیقوتفحصعملکردند؟

به ضــــرس قاطع نمیتوان گفت آنها الزاماً بــــا هماهنگــــی فراکســــیونی ورود پیــــدا کردند. هماهنگیهایــــی بود اما نه صددرصد. بیشــــتر به این شــــکل بود که چهرههایی از دو مجموعه در این خصوص تالشهایــــی را انجام دادند تا جلویتحقیقوتفحصگرفتهشود. ■ ولــــی از بیــــرون اینطور بــــه نظر میرســــید که مجموعه مستقلین که اتفاقاً با لیست امید هم وارد مجلس شــــده بودند در این زمینه بیشترین تالشراداشتند.

بله. بیشتر چهرههای فراکسیون مستقلین برای رأی نیاوردن تحقیق و تفحص از شهرداری تهران در مجلس تالش کردند. ■ شبهه االن این اســــت که آیا بده بستانی در ابعاد مختلف سیاســــی، اقتصــــادی و هر چیز دیگریدراینبینرخدادیاخیر؟

اینشبههغالباًمطرحمیشودامابهنظر من چون اثباتش ســــخت اســــت بهتر است ورودنکنیمچونبههرحالهمابعادقضایی و سیاسی دارد و هم شرعی و اخالقی. ما فقط امیدوار هستیم که چیزی نبوده باشد. حدس خود من هم این بود که بیشــــتر نزدیکیهای سیاسیوشخصیدراینزمینهمثمرثمربود تا بحث رد و بدل کردن امتیازهایی خاص. ■ از نهادهــــای دیگــــر آیا کســــی بــــرای خاتمه پیداکردناصرارشمابرتحقیقوتفحصورود پیداکرد؟

غالباً خــــود مدیران شــــهرداری بودند که روابطی با نمایندگان داشتند که البته سطح ورود مدیران شــــهرداری وســــیع بــــود. یعنی تعداد زیــــادی بودند که درگیــــر این موضوع شــــده بودند تا جلــــوی رأی مثبت به تحقیق و تفحــــص را بگیرنــــد. ضمــــن اینکه مجمع نماینــــدگان خراســــان و خصوصاً خراســــان رضوی هم خیلی در این زمینه فعال بودند و تــــالش میکردنــــد کــــه تحقیــــق و تفحص از شــــهرداری تهران رأی نیــــاورد. بعضاً هم افرادی که ســــوابق کاری با آقــــای قالیباف در جاهای مختلفی مثل سپاه، نیروی انتظامی یا شهرداری داشــــتند هم ورود کردند. یعنی دوســــتان آقای قالیباف، همکاران ایشــــان و

هموالیتیهایشــــان ســــه دســــتهای بودند که خیلی برای رأی نیــــاوردن تحقیق و تفحص تالشکردند. ■ سؤالی میپرســــم که میتوانید جواب هم ندهید. آقــــای الریجانی در ایــــن موضوع چه موضعیداشتند؟

آقــــای الریجانــــی اصــــالً وارد نشــــدند. منصفانه اگــــر بخواهم بگویم این اســــت که برداشــــت شــــخصی من این اســــت که هیچ ورودی نداشــــتند، چــــه مثبت و چــــه منفی. عالوه بر اینکه در یک مورد، جایی که دوستان مــــا اعتراض داشــــتند چــــرا این موضــــوع به کمیســــیون عمران ارجاع شده نه کمیسیون اجتماعی، ایشــــان یک نوبت اجازه بررســــی مجدد در هیأت رئیسه دادند و همین نشانی از حســــن نیت ایشــــان بود. البتــــه در جریان رأیگیــــری هــــم چهرههایی که معــــروف به نزدیکی به ایشــــان هستند بیشترین تالش را برای رأی نیاوردن تحقیق و تفحص داشتند اما این به معنای آن نبود که آقای الریجانی خودشان ورودی به بحث کرده بودند. ■ چقــــدراالنامیدوارهســــتیدکــــهتحقیقو تفحصجدیدبهسرانجاممطلوبیبرسد؟

من االن شخصاً با توجه به تغییر ترکیب شورای شــــهر تهران، ضرورتی نمیبینم که مجلــــس وارد شــــود. مــــا میگوییــــم تحقیق