راهکارهایدوبرابرکردنارزشمحصوالتپتروشیمیطی5سالآینده

مدیرعامل سابق شرکت ملی صنایع پتروشیمی در گفتوگو با «ایران» تشریح کرد

وزیر نفت در مراسم افتتاحیه نمایشگاه «ایران پالست» اهدافی را برای صنعت پتروشیمی ترســــیم کرد که کارشناسان و منتقدان بســــیاری آن را شــــعاری و بعید دانستند. بیژن زنگنه گفت «در پنج سال آینده ارزش محصوالت پتروشــــیمی به 40 میلیــــارد دالر میرســــد.» این ســــخن در حالــــی عنوان شــــد کــــه امــــروز ارزش محصوالت پتروشــــیمی رقمــــی بالغ بر 20 میلیــــارد دالر در روز اســــت. اما چطور ممکــــن اســــت ارزش محصــــوالت یک صنعــــت که بعد از 50 ســــال حــــدود 20 میلیارد دالر اســــت، طی 5 ســــال دوبرابر شــــود؟ آن هم در شــــرایطی کــــه افزایش قیمت نفت طی ســــالهای آتی بعید به نظر میرســــد. برای بررسی این موضوع ســــراغ مدیرعامل ســــابق شــــرکت ملی صنایع پتروشــــیمی ایــــران رفتیم تا نظر او را جویا شــــویم. عباس شــــعری مقدم که ســــالها در صنعت پتروشیمی ایران فعالیت کرده و بازنشســــته این صنعت است، از زیر و بم آن خبر دارد. او با استناد بــــه آمار و ارقام فنی اذعان کرد که ادعای زنگنه به چند شرط ممکن و شدنی است. ■ جذبهرچهسریعترسرمایه وتکنولوژیخارجی

«ارزشمحصوالتصنعتپتروشیمی ایـــران در حالـــی 20 میلیارد دالر اســـت کـــه ایـــن صنعت نزدیـــک به 05ســـال توســـط یک شـــرکت بـــه نام «شـــرکت ملـــی صنایع پتروشـــیمی ایـــران» اداره میشـــده؛ اما امروز شـــرایط فـــرق دارد. بخش خصوصی وارد این صنعت شده و امکان سرمایهگذاری همزمان چندین شـــرکت ســـرمایهگذار داخلی و خارجی در آن وجود دارد.» این کارشـــناس ارشد صنعـــت پتروشـــیمی با بیـــان مطالب فوق اذعان کرد: «بعد از برجام شـــرایط برای جذب سرمایه و تکنولوژی خارجی در صنعت پتروشـــیمی فراهم شد. اگر دولت درســـت و بموقع از ظرفیتهای ایجاد شده اســـتفاده کند، میتواند طی 5 سال آینده نزدیک به 40 میلیارد دالر ســـرمایه داخلی و خارجـــی جذب کند. در آن صـــورت بعید نیســـت که اهداف آمده در برنامه ششـــم توســـعه محقق شـــود.» شـــعری مقدم دو برابـــر کردن ارزش محصوالت پتروشیمی در بخش باالدست طی 5 ســـال را هدفی آرمانی دانســـت که امکان تحقق آن به شـــرط جذب سرمایه داخلی و خارجی و بهبود فضای کسب و کار وجود دارد. هرچند که الزامات دیگری نیز نیاز است. ■ اجتنابازتولیدمحصوالتکمارزش

«بخش میان دســــتی و پایین دستی صنعــــت پتروشــــیمی یــــک ویژگی مهم دارد. آن هم ایجــــاد ارزش افزوده باال به ازای سرمایهگذاری کمتر است.» شعری مقدم بــــا تأکید بــــر این موضــــوع عنوان کرد: صنعت پتروشــــیمی اکنــــون باید به ســــمت تولید محصوالت میان دستی و پایین دســــتی حرکت کنــــد. ضمن آنکه باید محصــــوالت کــــم ارزش و بیارزش از فهرســــت تولیدات آن حذف شــــود. او میگوید: «بــــه طورمتوســــط افزایش هر یک میلیون تــــن محصول پتروشــــیمی نیازمند یک میلیارد دالر ســــرمایهگذاری اســــت امــــا تولیــــد برخــــی از محصوالت ارزش افزوده بیشتری در پی دارند. نظیر محصوالت پلیمری که یکهزار دالر در تن ارزش افــــزوده ایجاد میکننــــد اما ارزش محصوالتی مانند متانول، اوره و آمونیاک حــــدود 300 دالر در هــــر تن اســــت.» این کارشــــناس صنعت پتروشــــیمی، تولید اتیلن و پروپیلن را که ارزش افزوده باالیی دارند نیازمند تولید خوراک اتان دانست و گفت: این خوراک در شرایط فعلی کافی نیست و تولید آن هزینه بر است. ■ استفادهازظرفیتهایخالیصنعت

یکـــی از راهکارهای افزایـــش ارزش محصـــوالت پتروشـــیمی اســـتفاده از ظرفیتهای خالی این صنعت اســـت. چراکـــه صنعت پتروشـــیمی بـــه خاطر مشـــکالتی نظیر کمبود خوراک از تمام ظرفیتهای ایجاد شده بهره نمیبرد.

شـــعری مقدم در این زمینه با اشاره بـــه وجـــود نزدیـــک بـــه 12 میلیـــون تن ظرفیت نصب شده و بیاستفاده در این صنعت گفت: فعال کـــردن و بهرهوری از ایـــن ظرفیـــت خالی میتوانـــد بدون سرمایهگذاری جدید ارزش محصوالت را به میـــزان قابل مالحظـــهای افزایش دهد. او به مشـــکالتی نظیر کم و کاست فضای کسب و کار و قوانین گمرکی اشاره و اذعـــان کرد: اهتمام دولـــت برای رفع این مشکالت میتواند بخش خصوصی داخلـــی را فعالتـــر کند تـــا دانش فنی خود را به روز و حضورشـــان در صنعت را پررنگتر کنند. شـــعری مقدم بر لزوم ایجاد یک نهـــاد مختـــص برنامهریزی برای توســـعه کشـــور تأکید کـــرد و گفت: ایـــن نهـــاد را دولت بایـــد ایجـــاد کند تا برنامه توســـعهای کشور را شفاف، دقیق و پیگیری کنـــد. در آن صـــورت میتوان انتظار داشـــت که برنامههای توسعهای کشور به سرانجام برسد.