فصلی برای تحلیل شعر انقالب و دفاع مقدس
حمیدرضـــا شکارســـری، شــــاعر و منتقد ادبــــی متولــــد 1345 تهران اســــت. اگرچه دانشآموختــــه زمینشناســــی اســــت امــــا همــــه او را بــــا روح لطیف شــــاعرانهاش میشناسیم. تاکنون بیش از 20 جلد کتاب شعر و پژوهش ادبی از شکارسری به چاپ رسیده است. نخستین کتاب او در سال 1375 با عنوان «باز جمعه گذشت» از سوی حوزه هنری منتشــــر شــــد. کتاب دیگر او با عنوان «چراغانی بیدلیل» در سال 85 از سوی انتشارات هزاره ققنوس به چاپ رسید. شکارســــری با ذوقی سرشــــار و دانشی گســــترده تاکنون توانسته اســــت با کتابهای «عاشقانههایی برای دشــــمن»، «چیزی قطب نماها را دیوانه میکند»، «چراغانی بیدلیل» برای چندین سال برنده کتاب سال دفاع مقدس شود. از دیگر افتخارات او در کارنامه کاریاش میتوان به داوری دهها جشــــنواره و کنگره شعری سراسری و اســــتانی کشــــور، ارائه دهها مقاله و تحقیق و شعر در نشریات و مجالت ادبی کشور و خارج از کشور و مسئولیت کانونهای ادبی فرهنگسراهای خاوران، ارسباران، ابن سینا ...و در تهران اشــــاره کرد. او معتقد اســــت در سالهای دفاع مقدس، شعر جنگ در مرحله تبلیغی و تهییجی قرار داشــــت اما در سالهای پس از جنگ آثار عمیقتر و ماندگارتری خلق شدهاند. یا به عبارتی داستان و شعر دفاع مقدس با فاصله گرفتن از ســــالهای جنگ وجه تبلیغی و تهییجی خود را به وجه اندیشــــهای و چیســــتی و چرایی ســــوق داد تا وجه روزآمد و ژورنالیستی شــــعر جنگ و دفاع مقدس در دهه 80 با دیدی عمیقتر، فلسفیتر، انسانیتر و عینیگراتر با اصل دفاع مقدس روبهرو شــــود. شکارسری در گفتوگو با «ایران» از انتشار تازهترین اثر خود تا پایان سال خبر داد. در ادامه میتوانید گفتوگوی ما با این شاعر و منتقد را بخوانید. ■ همچنان در حوزه دفاع مقدس پر کار هستید؟ نه، این اواخر نسبت به این حوزه فاصله گرفتم، البته نه از روی قصد. این روزها بیشتر فعالیتم در حوزههای دیگر است. ■ یعنی تا مدتها نباید منتظر اثری از شما در این حوزه باشیم؟ البته یک پروژهای در دســــت تهیه دارم که به تاریخ شــــعر نــــو میپردازم و برخالف خیلی از منتقدان و پژوهشــــگران که شــــعر معاصر و شــــعر دفاع مقدس را نادیده میگیرند، من تالش میکنم به تحلیل شــــعر نو بپــــردازم و در آن فصلی را به تأثیر شــــعر انقالب و شعر دفاع مقدس و تحول شــــعر ایرانی در این دو دوره اختصاص دهم. اگرچه گامهای اول بعد از پیروزی انقالب یک توقف در روند سرایش شعر به وجود آورد که جای بحث خودش را دارد. ■ درباره موضوع این اثر و بخشـــی که مربوط به شـــعر انقالب و دفاع مقدس میشود توضیح میدهید؟ در واقع من میخواهم به این موضوع بپردازم که شعر دفاع مقدس و انقالب نه تنها بهتحولبلکهبهتکاملشعرایرانیخصوصاًشعرنوکمککردهونوعیصمیمیتو نزدیکی در زبان دیپلماسی به وجود آورده است. در سالهای دفاع مقدس شاعرانی چون طاهره صفارزاده به گمان من موجب تحول در این عرصه شــــدند. طوری که میخواهد زبان را به زبان عامه مردم نزدیک کند و یک طیف وسیعی از مخاطبان را در بر گیرد. یعنی با زبانی به دور از فرمهای پیچیده و کارآمدتر. شاعرانی که عضو این جریان نبودند هم این ضرورت را در سالهای جنگ و بعد از آن بدرستی تشخیص دادند و امروز جریانی به وجود آمده برای کوتاه و سادهنویســــی و اگر انقالب و جنگ اتفاق نمیافتاد و عامه مردم را با مقوله شعر نوخواسته یا ناخواسته همراه نمیکرد این جریان با این قدرت نمیتوانست حضور داشته باشد. البته جریانهای سیاسی انقالب و دفاع مقدس نمیتوانند در حوزه ادبی ادعای مال خود بودن کنند. اما تأثیر انقالب و جنگ، حتی حوادث اخیر را بر شعر نو ایران نمیتوان انکار کرد. ■ نگارش این اثر در چه مرحلهای است و چه زمانی وارد بازار کتاب میشود؟ ســــرفصلهای مطالب را درآوردم، تحلیلها و کلیات را نوشتم و اگر بتوانم در چند ماه باقیمانده تا آخر سال همه نوشتههایم را جمعآوری میکنم و تحویل سفارش دهنده که پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسالمی است میدهم. امیدوارم تا پایان سال کتاب به چاپ هم برسد.