سمیرا جعفری
همه چیز از دعوای زن و شـــوهر بر سر کودک معلول شان شروع میشود و در نهایت با سکانســـی تکان دهنده ســـینما را ترک میکنیم. بهترین تعریفی است که از فیلم «ماجان» میتوان کرد. زنی و مردی با صفات خوب و بد روبه روی هم قرار میگیرند تا نمایش دهنده ماجراهای تلخ حال حاضر جامعه مان باشند. رحمان سیفی آزاد که خود تجربه نویســـندگی در ســـینما و تئاتر را دارد فیلمنامه لیـــا الریجانی را برای نخستین فیلم بلند خود انتخاب میکند تا به گفته خودش نشان دهد؛ زندگی کردن با احساس گناه چه عواقبی به همراه دارد. سیفی آزاد از ماجان و عاقهاش به نشان دادن مادری که نماد زنان اساطیری ایرانی است، میگوید
■ وقتی ماجـــان را میبینیم؛ نخســـتین ســـؤالی کـــه برایمـــان پیش میآیـــد؛ این اســـت که کارگردان اثر بهدنبال چیست؟ ساخت یک فیلم درباره بچههای معلول؛ یک ملـــودرام خانوادگی یا یـــک تراژدی احساسات گرا؟برای خودتان چه چیزش مهمبود؟
نخســـتین چیـــزی کـــه در«ماجـــان» برایم حائـــز اهمیت بـــود و البته جذاب، قصـــه آن بود. قصه آدمهایـــی که رنگ و بوی ایرانـــی دارند. از متـــن جامعه ایران برخاسته بودند. درادامه بحث بچههای معلـــول برایم مهـــم بود.مشـــخصاً این فضـــا که درگیری بچههـــای معلول و پدر و مادرها را مطرح میکند، دوســـت دارم ■ چون مســـأله مهمی در جامعه ما است. امـــا در نهایت موضوع اصلـــی این فیلم که برایم جذابیت داشـــت شـــکل زندگی ایرانیهـــا در مقابلـــه با چنین مســـائلی است. زندگی کردن با احساس گناه بودن ■ و زندگـــی کـــردن بـــدون احســـاس گناه و مخاطب تا اندازهای به پدر حق بدهد. بلــــه. ببینیــــد پــــدر را بــــا دیدگاههــــای مختلف میتوان دید. میتوان از این دید نــــگاه کرد که پدر حرف چندان بدی نمی زنــــد. او فقط معتقد اســــت ایــــن بچه به آسایشگاه برود. ولی زن در مقابلش قرار میگیرد و دوســــت دارد بچــــه را خودش بزرگ کند. زن امید دارد که بچه را؛ حتی درحد یک گام فهمیدن یا یک قاشق غذا خوردن جلو ببرد. ولی پدر معتقد اســــت این بچه نباید باشد. چون به من احساس ضعف و ناتوانی میدهد. و از آنجایی که نمیتواند این مسائل را عنوان کند، بهانه میگیرد. چون نمیتواند گناهی که کرده را مطرح کند... بلــــه. و همــــه اینهــــا ازاو یــــک مــــرد پرخاشگر میسازد. چون دائم با خود در حال جنگ و کشمکش است. پیش از این کارگردانهایی چون پوران درخشـــنده، پرویز شـــیخ طـــادی، مجید
بودم که در جامعه ما مرســــوم شده است. به همین دلیل دوست داشتم مادر سختکوش قصه، زیبا و با نشاط باشد.
■ بیماری کودک قصه ماجـــان طوری بود که نمیشد از چنین بیماری استفاده کرد. انتخاب عرفانبرزینچطوراتفاقافتاد؟
بــــه نظر من در بازی هر ســــه کــــودک این فیلــــم خیلی خوب ظاهر شــــدند؛ بخصوص عرفــــان برزیــــن که نقــــش بچه فلــــج را بازی میکرد. به نظرم بازیگر با اســــتعدادی است که بازیاش نادیده گرفته شــــد. جالب است که خیلی از کسانی که نمیدانستند او بازیگر اســــت فکر میکردنــــد واقعاً فلج جســــمیذهنی است. ولی متأسفانه به این هم توجه نکردند. ■ شما مدیریتهای مختلفی در صدا و سیما داشته اید. کار کردن در چنین فضایی با توجه بــــه محدودیتهایی که در آن حاکم اســــت چقدر روی کار شــــما تأثیر داشته است. چقدر اهلسانسورومحدودکردنخودتانهستید؟
من هیچ وقت خودم را سانسور نکردهام. چیزهایی که میسازم یا مینویسم برگرفته از اعتقاد و تفکراتم اســــت. ولــــی بدان معنا نیست که قواعد فیلمسازی را نمی شناسم. برعکس موضوع ها و روشهایی که میتواند با جنجال همراه شــــود را میدانــــم. کارنامه کاریام هم گواه این حرف است. ولی دوست داشــــتم در این کار مسائل خاصی نمود پیدا کند و فکر میکنم تماشاچی هم از این جنس فیلمها دوست داشته باشــــد. ولی ما عادت کردیم از ظرفیت تماشــــاچی ایران استفاده