داستان بازفراخوان جشنواره فیلم فجر

واکنشهای متفاوت نسبت به تغییرات سی و ششمین جشنواره فیلم فجر ادامه دارد

ســینما هنوز از حاشــیههای دامنگیر هزینههای ســیوپنجمین دوره جشــنواره فیلــم فجــر رهــا نشــده بود که انتشــار فراخوان ســی و ششــمین جشــنواره فیلــم فجــر و ایجــاد تغییــرات تــازه، حواشــی چنــد روزه را وارد فــاز تــازهای کــرد. بــا نگاهی به مفاد فراخوان جشنواره شاهد هستیم که امســال تعداد فیلمهای متقاضی جشــنواره از ۲۳ فیلــم به ۲۲ فیلم تقلیــل یافته تا هیجان اهدای جوایز بیشــتر شــود. همچنین امســال در شــرایطی ســیمرغ بلوریــن بهترین فیلــم «هنر و تجربــه» به بخــش جوایز افزوده شــده که قرار است این بخش در کنار دیگر آثار بلند سینمایی شــامل فیلم اولیها و حرفهایها مورد قضاوت قرار بگیرد. طبق مقررات فراخوان عمومی این دوره از جشنواره در بخش مستند هم حداکثر دو فیلم سینمایی مستند انتخاب و داوری خواهند شــد. عالوه بر این امسال به طور رسمی سیمرغ بلورین فیلم کوتاه به فهرست جوایز نیز اضافه شــده که قرار است طبق فراخوان، هیأت داوران از میــان نامزدهــای بهتریــن فیلمهــای کوتــاه داســتانی جشــنواره فیلــم کوتاه تهران و جشــن مســتقل فیلمهای کوتاه خانه ســینما (حداکثر ۰۱ فیلــم) کــه مدت زمان هــر فیلم کمتــر از ۵۱ دقیقه باشد یک فیلم را به عنوان فیلم برگزیده انتخــاب و ســیمرغ بلورین بهترین فیلــم کوتاه بــه کارگردان آن فیلم اهدا شــود. بر این اســاس هیأت داوری مشــترک متشــکل از سینماگران و صاحبنظران فرهنگی هنــری، عالوه بر انتخاب یک فیلم به عنوان برگزیده بخش بهترین فیلم کوتاه، دو فیلم مستند، آثار گروه هنر و تجربه، آثار بلند سینمایی شامل فیلم اولیها و حرفهایها برنــده ۹۱ ســیمرغ بلورین این دوره از جشــنواره را معرفــی خواهند کرد. ایــن تغییرات در حالی اســت که هر کدام از بخشها نگاه تخصصی به لحاظ داوری را میطلبد و با اعمال این تغییرات آثــار بخشهای مختلف در شــرایطی نابرابر به لحــاظ داوری بــه رقابــت دعوت شــدهاند. پازل ابهامــات درباره نحــوه داوریها با صحبتهای چند روز گذشته ابراهیم داروغهزاده تکمیل شد. صحبتهــای تــازه دبیر جشــنواره فیلم فجر به جای روشــن شدن بخش ســایه فراخوان گرهای بر شــبکه ابهامــات افزود. بــه گفتــه داروغهزاده آثار مســتند و هنر و تجربه محدودیتی در زمینه داوری نخواهنــد داشــت و در تمامــی بخشهــا داوری میشــوند و میتواننــد نامــزد شــوند! او همچنین گفته است که فیلمهای مستند در این دوره از جشــنواره براســاس تصمیمی که هیأت انتخاب اتخاذ خواهد کرد ممکن است در جمع ۲۲ فیلم بخش سودای سیمرغ جای بگیرد و یا عــالوه بــر این ۲۲ فیلم، دو فیلم مســتند هم به جشــنواره افزوده شود، اما نکته روشن این است که امسال سیمرغ مستقل در بخش مستند اهدا نخواهد شد.

صباغزاده:خستهازسرگردانیودلسردازانتقاد

مهدی صبــاغزاده از جمله کارگردانانی است که اگر چه به یک کاســه کــردن آثار در هیــأت داوری گالیه دارد اما میگویــد که از شــدت مکرر شدن این تغییرات حتی لزوم انتقاد را هم وارد نمیدانــد. او میگویــد: «اینکه هــر کاری باید به کاردان و متخصــص آن امر ســپرده و هر بخش به صورت جداگانه قضاوت شــود آنقدر مبرهن است که نیاز به هیچگونه اظهار نظری ندارد اما دوســتانی کــه برنامهریزی میکنند هــر روز یک تصمیــم تــازه میگیرنــد و این تغییــرات آنقدر تکراری شــده اســت که ما اهالی سینما خسته از این سرگردانی حتی از اعتراض به آن هم خسته شدهایم.»

علمالهدی: جشــنواره محل حضــور نخبگان است

امیرحســین علمالهــدی مدیــر گــروه هنــر و تجربــه کــه حتــی در دورههــای گذشته معتقد به برگزاری جشــنوارهای مستقل برای گروه «هنــر و تجربه» بوده اما از تغییرات تازه اســتقبال میکند. او میگوید: «بحث ارزیابی آثــار ســینمایی و مســتند در جشــنواره برلین و دیگر جشــنوارهها مســبوق به ســابقه اســت

و حتــی ســال 5۱۰۲ یــک فیلم مســتند جایزه جشــنواره برلیــن را دریافــت کــرد. ایــن بدان معنا نیســت که دوســتان در راهبردهایشــان دچار اشکال شــدهاند.» او با بیان این نکته که از کاهــش تعــداد آثار در جشــنواره فیلم فجر که نشــانهای از رویکرد کیفی و بلوغ آن اســت اســتقبال میکنــد، در ادامــه میافزایــد: «در جشنواره ســینما حقیقت و فیلم کوتاه بحث تخصصی شــکل میگیرد اما بــا توجه به نیاز دیده شــدن ســینمای مســتند در شــکل کلی سینما، جشــنواره فیلم فجر هم ترجیح داده کــه فیلمهــای مســتند در قالــب ۲۲ فیلم در جشــن امســال دیده شــوند.» مدیر گــروه هنر و تجربه در پاســخ به ســؤالی دربــاره ضرورت برگــزاری جشــنوارهای مســتقل بــرای بخش هنــر و تجربه و تعــارض آن با مباحث مطرح شده، توضیح میدهد: «روی بحث جشنواره

مســتقل فکــر میکنیــم امــا نمیخواهیم به هر بهانهای جشــنواره برگزار کنیــم آن هم در شــرایطی که این روزهــا تعداد جشــنوارهها از تعــداد فیلمها بیشــتر اســت. میخواهیم به گونــهای ورود کنیم که یک خأل را پر کنیم و نه اینکه صرفاً یک جشنواره را برگزار کنیم.» او در ادامه خاطرنشان میکند: «در همه جای دنیا بحث فیلم است و مهم کیفیت فیلم است و فرقی نمیکند که مربوط به گروه هنر و تجربه باشــد یا مســتند ...و «پرویز»، «خــواب تلخ»، «ماهی و گربه»، «احتمال باران اســیدی» ...و جوایــز جهانــی را کســب کردهانــد و ما خیلی اعتقاد نداریم کــه دور فیلمهای هنر و تجربه حصار کشیده شود. او در ادامــه بــر اهمیــت حضــور فیلمســازان و کارشناســان و منتقدان در ترکیــب داوری تأکید میکنــد و میگویــد: «با توجه با اینکه جشــنواره

فیلــم فجــر بــا تــوده مــردم ارتبــاط دارد گاهــی داوریها به ســمت ســلیقه توده میرود و گاهی نخبــگان. در حالی که جشــنواره فیلم فجر باید محــل حضــور نخبگان باشــد تا ســینمای ایران بتوانــد کارکــرد خــاص خــودش را از جشــنواره دریافت کند.»

ناهید رضایی: برخورد با انجمن مستندسازان غیرمحترمانهاست

مستندســازان در صــف اول انتقاد به طرح در یک ســبد قــرار دادن آثــار مســتند و داســتانی و قضــاوت آن از ســوی یــک هیــأت داوری واحد هســتند. ناهید رضایی مستندسازی است که گالیههای خود را با این عبارات آغاز میکند: «اشــکال همیشــگی وجود دارد. هرگــز راجع به تصمیمهایی که درباره ســینمای مستند گرفته میشــود بــا مستندســازان مشــورت نمیشــود. همیشــه بــه صــورت فرمایشــی و فرمالیته یکی دو نفر که نمایندگی خوبی از این جمع نیســتند در جلســات شرکت میکنند.» به گفته او در این خصــوص هم قرار بوده که جلســهای با انجمن مستندسازان برگزار شود که این جلسه لغو شده است. ناهیــد رضایــی ایــن نــوع برخــورد بــا انجمــن مستندســازان را غیرمحترمانــه میخوانــد و یادآور میشود: «همیشه باید راجع به تصمیم گرفتــه شــده نظــر بدهیــم و هیچکــس هنــگام تصمیمگیری از مستندسازان نظر نمیخواهد. حتی در جشــن خانه ســینما هم یک نماینده از انجمن مستندســازان وجود نداشت. این شکل برخــورد و نادیــده گرفتــن جماعتی کــه موجود اســت و گروه کماطالعی از وقایع روز هم نیست توهینآمیز است.» او با تأکید بر اهمیت حضور آثار مســتند در جشنواره فیلم فجر و داوری آنها بــه صورت جداگانه خاطرنشــان میســازد: «در تمــام جشــنوارههای بینالمللــی مهــم بخش مســتند حضور پررنگ دارد. مگر در کشــورهای برگزارکننــده کــن، ونیــز ...و جشــنواره مســتقل مســتند وجود ندارد که در این جشنها به فیلم مستند اهمیت میدهند.»