فراکسیون حقوق شهروندی کدام درد را دوا میکند؟
دیــروز یکــی از نمایندگان اصالحطلــب مجلس در گفتوگو با خبرگزاری «ایســنا» از اعالم موجودیت فراکســیون«حقوق شــهروندی» بــرای پیگیــری حقــوق اقــوام و مذاهــب خبــر داد. آنطــور کــه عبدالکریم حسینزاده عنوان کرده تاکنون ۰5 نفر از نمایندگان به عضویت این فراکســیون جدید در آمدهاند. ســؤال اساســی درباره این اقدام آن است کــه تشــکیل چنیــن فراکســیونی در عمــل چقــدر میتواند به تحقــق حقوق شــهروندی و اجــرای متناســب آن در جامعه کمک کند؟ تجربــه ادوار اخیر مجالــس کشــور پر از تشــکیل و تولد فراکســیونهای موضوعی و کارشناســی اســت؛ از فراکســیون تولید و اشــتغال ملی گرفته تا محیط زیست و ورزش و گردشگری. اما تجربه
عملکــرد این فراکســیونها خصوصــاً در یک دهــه تجربه موفقــی نبوده اســت. بــه طــور مثال مــا اکنون دو دوره اســت کــه در مجلس فراکســیونی با عنــوان تولید ملی داریم اما خروجی این فراکســیون تا االن چقدر بر تقویت تولید ملی تأثیر گذاشــته اســت؟ یا مثالً فراکســیون گردشــگری کــدام اقدام مؤثر را برای توســعه این صنعت انجام داده اســت؟ یا در تمام این ســالها خروجی مجموعههای فراکســیونی که تحت عناوینی چون جوانان، ورزش، محیــط زیســت، ایثارگــران، اصنــاف ...و فعالیــت میکردنــد و میکنند هم آنقدرها چشمگیر و قابل عرضه نیست.
واقعیــت این اســت کــه در ســاختار پارلمان ایــران اقدامــات نمایندگان بــه دالیــل مختلفی بیش از آنکــه ناظر به محتــوای تحوالت باشــد، ناظر به شــکل آنها اســت. به طور مثال به جای آنکه برای تقویت تولید ملی قوانین معارض، متناقض و مانع،شناســایی شده و از مســیر تقویت تولید ملی کنار رونــد، فراکســیونهای مختلفی تشــکیل شــده کــه مهمترین خروجــی آنها برخی جلسات جسته و گریخته با مسئوالن مختلف است.
در شــرایطی کــه حتــی مجموعههایی چــون کمیســیونهای تخصصی و مرکــز پژوهشهــای مجلــس که جزو ســاختار مجلس محســوب میشــوند، تأثیــر خــود را بر بســیاری از مســائل از دســت دادهاند، نمیتــوان چندان به ســاختارهای موقــت غیــر رســمی ماننــد فراکســیونهایی نظیــر فراکســیون «حقــوق شــهروندی» چشــم امیــد داشــت. از منظــری دیگــر هــم تجربــه فراکســیونهای مشــابه نشــان میدهد که ایجاد آنها در برخی ابعاد عملی اقدامــات نمایندگان بیشــتر در مســیر پنهــان کردن برخــی کمکاریها و کج کارکردیها اســت. مجلســی که به گفته برخی کارشناسان در حوزه نظارت و قانونگذاری با پشتوانه کارشناسی دچار ضعف هایی است.
شــاید بــه همیــن دلیل هم باشــد کــه نماینــدگان مجلس ما بیشــتر اهل موضعگیریهای رسانهای شدهاند تا اقدامات عملی. شاید تنها تأثیر مثبت تشــکیل فراکســیونی نظیــر فراکســیون «حقوق شــهروندی» هــم در همین اعالمات رســانهای و تسهیل موضعگیری نمایندگان درباره تحوالت مربوط بــه ایــن حــوزه باشــد، البته بیآنکــه تأثیــر عملی چنــدان زیــادی در جریان وقــوع تحوالت و اتفافات بگذارد. بر همین اســاس میتــوان پیشبینی کرد همانطور که نه فراکسیون تولید و اشتغال ملی توانست گره خاصی باز کند و نه فراکســیون محیط زیســت موفق شــد قدم خاصی برای بهبود وضع هوا بردارد، فراکسیون «حقوق شهروندی» هم خروجی چندان قابل توجهی در عمل نداشته باشد، مگر همان طرح گاه و بیگاه برخی مسائل.