شاید عروس ما خانهدار نباشد
در یکـــی از کانالهـــای تلگرامی فیلمـــی دو دقیقهای از مدرسه ابتدایی یا شاید کودکستانی در لندن را میبینم. آمـــوزگاران از دانشآموزان میخواهند که افرادی با این مشـــاغل را نقاشـــی کنند: یک آتشنشـــان، یک جراح و یـــک خلبان. تقریباً همه دانشآمـــوزان تصاویر مردانی را در لبـــاس و موقعیت مشـــاغل فوق نقاشـــی کردهاند. در پایـــان، آموزگار زنانی را بـــا لباسهای کارشـــان به کاس دعـــوت میکند: زنی که جراح اســـت! زنی که آتشنشـــان اســـت! و زنی که خلبان یک هواپیمای جنگی است! اتفاقی که برای آنان غیرمنتظره است و کودکان شگفتزده و ناباورانه به آنان نگاه میکنند. طبق نظریههای روانشناسی، کودکان از سن دو سالگی میتوانند به وجود تفاوتهایی در زن و مرد و تشـــخیص آنها بر اســـاس پوشش و ظاهرشـــان پی ببرند، اما اگر این پوشش عوض شـــود یا زنی لباس مًردانه و موی کوتاه داشته باشد تشخیص جنســـیت برایشان آسان نیســـت. تقریبا در پنج ســـالگی کودکان به طور کامل به تفاوتهای جنسیتی پی برده و سعی میکنند پوشش، رفتار و حتی بازیهای خود را بر اساس جنســـیت شان انتخاب کنند. طبق نظریه یادگیری اجتماعی، کودک از دو راه میتواند رفتارهای اجتماعی و نقشهای جنســـیتی را یاد بگیرد: راه اول آموزش مســـتقیم و راه دوم، از طریق تقلید یا سرمشقگیری و این دو فرآیند، سه مرحله عمده را در فراگیری رفتارهای جنسیتی در پی دارند: - در مرحله اول کودک از بین پدر و مادر با همجنس خود پیوند میخورد. - در مرحله بعد،کـــودک مجموعهای از اقدامات پاداشدهنـــده و تنبیهکننده را مبنایی برای تعمیمدادن قرار میدهد یا با همجنس خود از والدین همانندسازی میکند. انجامید. ســـرانجام در مرحله ســـوم، فرآیند تعمیمدهی به شکلگیری هویت جنسیتی متناسب، همراه با رفتار جنسیتی متناسب خواهد مسلماً یک زن براساس فیزیولوژی خاص بدنی، قدرت و توانایی بارداری و مادر شدن همواره در جامعه متفاوت دیده میشود و هم اینکه در طول تاریخ، مشاغل به دلیل ظرافتهای زنانه و قدرت بدنی مردان به مشاغل زنانه و مردانه تقسیم شدهاند و ما عادت کردهایم تصویرمان از یک پرستار معموالً یک خانم و از یک راننده جرثقیل یا خلبان جنگی همیشه یک مرد باشد؛ اما امروزه حتی در کشوری مثل ایران شاهد انتخاب شـــغلهایی که قباً فقط مردانه بودند توسط خانمها هستیم. مشاغلی مثل رانندگی ماشینهای سنگین، مهندسی معادن، خلبانی، آتشنشانی و حتی سایر مشاغل سنگین صنعتی ...و یکبار در میهمانی فامیلی همه از دستپخت خانم خانه تعریف میکردند که ناگهان خانم با لبخند گفتند: این آشـــپزی کار همسرشـــان اســـت و با چهرههای تعجب زده میهمانان روبهرو شدند! چرا؟ کاش از سنین کودکی به پسران آموزش داده شود که آشپزی، ظرف شستن، جارو کردن و کارهای خانه فقط کارهای زنانه نیستند. زمانی که پسرانمان تمایل به خرید و بازی با اسباب بازیهای به ظاهر دخترانه مثل وسایل آشپزخانه نشـــان میدهند به آنها نگوییم این قابلمههـــای کوچک و این فنجانهای زیبای اسباب بازی، تمرینی برای خانهداری دختران است. از همین کودکی کلیشههای جنســـیتی در مورد کارهای خانه و مشاغل را از ذهنشـــان پاک کنیم. بهتر است از پســـرانمان در همان سنین کودکی برای کارهای خانه کمک بگیریم، آشپزی و بســـیاری از مهارتهای خانهداری را به آنها یاد دهیم. متأسفانه تقسیم نکردن کارهای خانه و نابلدی آقایان در این امور باعث به وجود آمدن اختافات زیادی در زندگی میشود، به پسرانمان به خاطر خودشان و آینده شان آموزش دهیم. شاید عروس آینده ما خانهدار نباشد، یا اصاً مهارتهای خانهداری را خوب بلد نباشد، شاید یک خلبان، یک آتشنشان یا حتی یک راننده جرثقیل باشد.