کودتای سفید <سلمان> در عربستان

گــروهجهــان/ شــامگاه شــنبه اندکــی پــس از آنکه موشــک مبــارزان یمنی ریــاض را بــه لــرزه درآورد و ســاکنان این شهر را در شــوک فرو برد، انتشار خبری دیگــر مــردم نه فقط ریاض که سراســر عربســتان را مبهــوت کرد و تنها کمتر از 2 ســاعت پــس از فرمان پادشــاه عربســتان مبنی بر تشــکیل کمیتهای برای مبــارزه با فســاد داخلی، ملــک ســلمان در اقدامی شــتاب زده، جمعی از چهرههای برجســته و بزرگ عربستان را برکنار کرده و دستور بازداشت11 شاهزاده ســعودی و 40 نفــر از وزیــران و مســئوالن عالی رتبه سابق و کنونی را صادر کرد. بسیاری از ناظران چنین اقدام شــتاب زدهای را در راســتای تســویه حساب با دشــمنان و نگرانــی از رقبای «محمد بن ســلمان» ولیعهدکنونیارزیابیکردند.

به گــزارش ایرنا به نقل از رســانههای ســعودی، شــامگاه شــنبه «ملک ســلمان بــن عبدالعزیــز آل ســعود» پادشــاه عربســتان، دستور تشــکیل کمیته مبــارزه بــا فســاد بــه ریاســت پســرش «محمــد بن ســلمان» ولیعهــد ایــن کشــور را صــادر کــرد. بنا بر گزارشهای منتشــر شــده، کمیته مزبور متشــکل از هیأت نظارت و تحقیق، رئیس هیأت ملی مبارزه با فســاد، رئیس دیوان نظارت عمومی، دادســتان کل و رئیس سازمان امنیت عربســتان است. مأموریت اصلــی ایــن کمیتــه مقابلــه بــا فســاد و برخــورد بــا دســتاندازی به اموال عمومی اعالم شــده اســت. ایــن کمیته قــرار اســت، دادههــای خــود را از برخی پروندههــای اطالعاتــی دســتگاه امنیتــی محرمانه زیر نظر محمد بنســلمان، بهدســت آورد. هر چند که برخی منابع نیز پیشــتر گفته بودند این دســتگاه اطالعاتی با توجه به سابقه دوستی با شاهزاده جوان و حمایــت از او بــه جمعآوری اطالعاتی در راســتای خدمت به منافع بن ســلمان پرداخته و تحت نظر ملک بن سلمان گام برمی دارد.

گزارشها نشــان میدهد، اطالعات این دستگاه محرمانه خیلی ســریعتر از آنچه که معمول است، در اختیار کمیته مبارزه با فساد قرار گرفت و در میان تعجــب رســانهها تنها چند ســاعت پــس از فرمان ملک ســلمان در تشــکیل کمیتهای با بهانــه مبارزه با فســاد، شماری از شــاهزادهها و وزیران پیشین این کشــور به اتهام دســت داشــتن در فســاد بازداشــت شدند. به گزارش برخی از منابع سعودی این کمیته تاعصر دیروز دستور بازداشت 11 شاهزاده و03 مقام ســابق و فعلــی را صادر کــرد که برجســتهترین آنها «متعب عبــداهلل بن عبدالعزیز» (وزیر برکنارشــده گارد ملی) است.

در میــان شــاهزادگان بازداشــت شــده نامهایی همچون، «ولید بن طالل بن عبدالعزیز»(ســرمایه دارمعروف)،«ترکیبنعبداهللبنعبدالعزیر»امیر پیشین ریاض نیز دیده میشود. همچنین «بکر بن الدن»، سرمایه دار و پیمانکار معروف و رئیس گروه بن الدن به اتهام فساد در ارتباط با شماری از طرحها و دادن رشــوه به برخی مسئوالن در ارتباط با توسعه مســجد الحــرام، «ســعید الدویــش»، رئیس هیأت مدیرهشرکتمخابراتعربستانبهاتهامفسادمالی و انعقاد قرارداد با شرکتهای خصوصی متعلق به خود، «خالــد الملحم»، رئیس شــرکت هواپیمایی ســعودی نیز به اتهــام فســاد و اختالس بازداشــت شــدند. «خالــد التویجــری» رئیــس ســابق دیــوان پادشاهی سعودی و تاجران معروفی مانند «صالح کامــل» و پســرش و نیــز «ولیــد االبراهیــم» رئیــس گروه «ام بیســی» «عــادل فقیه»(وزیر برکنارشــده اقتصاد)، «عمرو الدباع»، «صالح کامل»، «عبداهلل صالــح کامــل ابراهیــم العســاف»، «محیالدیــن صالح کامل»، «الطبیشی» رئیس پیشین تشریفات پادشــاهی ســعودی، «خالــد الملحم» و «حســین العمودی»نیزازدیگربازداشتشدگانهستند.

این دستگیریها در حالی انجام گرفت که صبح روز گذشته یک مسئول برجسته عربستانی فاش کرد که روند بازجویی از شــاهزاده میلیــاردر و وزیر دارایی سابق این کشور در پروندههای فساد آغاز شده است. در واکنــش به دســتگیریهای گســترده شــاهزادگان سعودی و برخی از وزیران پیشین، صبح روز یکشنبه «ترکــی آل شــیخ» رئیــس شــورای اداره هیــأت کل ورزش و مشاور دفتر پادشاهی در توئیتر خود نوشت، هیچ کس جان ســالم به در نخواهد بــرد. به گزارش ایسنا به نقل از شبکه اسکای نیوز عربی، مشاور دفتر پادشــاهی تأکید کرد که مقامات ســعودی حملهای بیامان علیه شــاهزادگان، تجار و مسئوالن سعودی متهــم به فســاد آغــاز کردهانــد. در همین راســتا نیز فاسدانهیچجاییدرعربستانندارند.

«محمد بن سلمان» نیز در گفتوگویی با شبکه خبــری االخبــاری عربســتان تأکید کرد هــر فردی که در پروندههای مربوط به فســاد دســت داشــته باشد از مجــازات رهــا نخواهد شــد. وی افــزود که بــرای او فرقــی نمیکند که این افراد وزیر باشــند یــا امیر، هر فردی که اتهام او با ادله اثبات شــود مجازات خواهد شــد. وی در حالــی چنیــن ادعاهایــی را مطــرح کرد که شــماری از افراد دســتگیر شــده، پیشــتر انتقادات تندی را علیه سیاســتهای ملک سلمان و پسرش، محمد بیان داشته بودند. ولید بن طالل، سرمایهدار بزرگ عربستانی سال گذشته به سیاستهای نفتی عربستانوپایینآوردنبهاینفتانتقادکردهوگفته بود،عربستانبهنقطهپایانرسیدهاست.اوهمچنین اخیراًمخالفت خود را با اصالحات اجتماعی محمد بن ســلمان اعالم داشــته و گفته بود، کسری بودجه عربستانناشیازچنینسیاستیاست. ■ موجبرکناریهادرکاخریاض

دســتگیریها و بازداشــتهای شــامگاه شنبه به همین جا ختم نشــد و همزمان پادشــاه عربســتان با صدور فرمانی شــاهزاده «متعــب بن عبداهلل بن عبدالعزیــز آل ســعود» وزیــر گارد ملــی را برکنــار و به جــای او شــاهزاده «خالد بن عیــاف» را منصوب کــرد. وی همچنیــن «عــادل فقیــه» وزیــر اقتصاد و برنامهریــزی را برکنــار کــرده و «محمــد التویجری» را بــه جــای وی بــه ایــن ســمت برگزیــد. در ادامــه جابهجایی اخیر درسطوح عالی مدیریتی عربستان نیز سرلشــکر «فهد الغفیلی» نیز به جای «عبداهلل السلطان» بهعنوان فرمانده نیروی دریایی منصوب شــد. ملک ســلمان همچنیــن سرلشــگر «فهد بن عبــداهلل الغفیلی» را به درجه سرلشــگر ســتاد ارتقا داد و بهعنــوان فرمانــده نیــروی دریایــی بــه جــای سرلشگر«عبداهللبنسلطانالسلطان»تعیینکرد. السلطاننیزبازنشستهشد.

بســیاری از ناظــران بینالمللــی کــه از چنیــن تحوالت ســریعی در عربســتان شــگفت زده شــده بودنــد عملکرد حاضر را در حرکت به ســوی تغییر قوانیــن بــازی در عربســتان ارزیابــی کــرده و چنین تحلیــل کردند که گــروه حامی محمد بن ســلمان مطابقگفتهیکمنبعآگاهومورداطمینانبهدنبال به دست گرفتن تمامی فرصتهای سرمایهگذاری و فضاهای اقتصادی از راه فساد و خرابکاری هستند کــه میتواند تمامی رقبای آنهــا را از دور خارج کند. در همین راســتا نیز پیشبینی شــده که بــا برکناری شــاهزاده متعــب و وزیــر اقتصــاد، قــدرت ولیعهد کنونی عربستان بیشتر میشود. اما واقعیت ماجرا فراتر از مســائل اقتصــادی و تکیه صــرف بر قدرت اقتصادی این کشــور از سوی پادشاه عربستان و پسر جوانش است، چرا که بسیاری از تحلیلگران چنین اقدام شتابزدهای را که پیشتر نیز کم و بیش در این کشــور شاهد بودیم در راســتای تصفیه حسابها با دشــمنان و رقبای شاهزاده جوان ســعودی ارزیابی کردنــد. امــری که بشــدت محافل داخلــی خاندان حاکــم را نگــران کرده اســت. بویــژه اینکــه در میان چهرههایــی کــه در مرحلــه اول نام آنهــا به صورت رســمی برای انجام تحقیقات اعالم شــده، اســامی برخــی چهرههــای مخالــف و از جبهــه مخالفــان ولیعهدجوانوقدرتمندنیزمشاهدهمیشود.