خانه ابتهاج همچنان بالتکلیف

«ایران»:ماریوبارگاسیوسا، نویسنده برنده جایزه نوبل، در کتــاب «عیــش مــدام» کــه در رثــای فلوبــر و رمــان بینظیرش «مادام بوآری» نوشــته، جدای از تحلیل و نقد رمان، در بخشی از کتاب، به دیدارش از خانه فلوبر اشــاره میکند. آنجا که رمان و داستانهای فلوبر خلق شــدهاند. او از تأثیــری که تماشــای خانه بر او گذاشــته ســخن میگویــد و تأکیــد میکنــد کــه دیدن ایــن موزه چطور او را به فضای ذهنی فلوبر نزدیک کرده اســت. این کتاب، شــاید بهترین دلیل برای این پرسش باشد که چرا باید خانه چهرههای شــاخص فرهنگ و هنر از دســتبرد زمانه مصون بمانند و به موزه تبدیل شــوند، خانههایی که بخشی از میراث معنوی یک ملت اند و باعث میشــوند در آینده تأثیر بسزایی در فهم فضای ذهنی خالقان اثر برای مخاطبان داشته باشند.

با این حال و از آنجا که در این سرزمین ساز را همیشه از دهانه گشاد میزنند، پروسه تبدیل خانه نویسندگان و شــاعران بــه مــوزه آنقدر طوالنــی، طاقتفرســا و گاه نابودکننده اســت که اصل ماجرا در میان حاشیهها گم میشود، مثل خانه هوشنگ ابتهاج در رشت که ثبتش حاالپیچیدهشدهبهبوروکراسیاداریونامهنگاریهای طاقت فرسا؛خانهای که همچنان منتظر تکمیل شدن مارک اســت. خردادماه بــود که خبر احتمال تخریب و ویرانی خانه ابتهاج از ســوی برخی مردم رشت مطرح شــد. آن هم در حالی که میراث فرهنگی اســتان گیالن معتقــد بــود نخســت باید تعلــق این بنــا به خانــواده ابتهاج تأیید شود. حتی شهرداری رشت اعالم کرد، ما زیــاد راهکار قانونی قاطعی نداریم، مگر اینکه مراجع میراث فرهنگی اعالم کنند این ملک واجد ارزشهای تاریخی و فرهنگی است.

بعد از آن و در مرداد امسال رضا علیزاده، مدیرکل میراثفرهنگــی، صنایع دســتی و گردشــگری اســتان گیــالن از گذرانــدن مراحــل آخــر ثبت خانــه تاریخی «ابتهاج» در بافت تاریخی گیالن خبر داد و اعالم کرد: پرونده ثبت ملی خانه «ابتهاج» تحویل شــورای ثبت ســازمان میراثفرهنگی، صنایع دســتی و گردشگری شده اســت و کارشناســان در حال فراهم کردن زمینه ثبت ملی این خانه با ارزش هستند.

با این حال و بعد از گذشــت حدود سه ماه، فرهاد نظــری مدیــرکل دفتر ثبت آثار تاریخــی در این زمینه به ایسنا گفت : در نامهای به اداره کل میراثفرهنگی اســتان گیالن درخواســت کردهایم تا اســناد و مدارک متعلــق به این خانه تکمیل شــود، دســت کم نیاز به یک دستنوشته از آقای ابتهاج داریم تا تعلق ابتهاج به این خانه ثابت شــود وهنــوز مدارک این خانه برای ثبت این بنا در فهرست آثار ملی کامل نیست.

حــاال ایــن خبرگــزاری از بالتکلیفی ایــن خانه خبر داده اســت، خانــهای تاریخــی کــه بیــش از 0۵ ســال قدمــت دارد، امــا عالوه بــر اینکه این خانــه در محله تاریخــی استادســرای شــهر رشــت در نزدیکــی خانــه گلچیــن گیالنی و خانــه میرزا کوچک خان قــرار دارد، هوشــنگ ابتهاج (ســایه) نخســتین شــعرش را آنجا سروده است.