رشتههای نامرئی

اهمیت ســلما الگرلوف بانوی نویسنده سوئدی بیشتر از آن روست که او برای نخستین بار به جایزه نوبل ادبیات رنگی زنانه بخشــید و نام یک زن داستان نویس را با این معتبرترین جایزه ادبی جهان پیوند زد.ادبیات سوئد در قرن نوزدهم بیشتر تحت تأثیر مکتب ناتورالیسم بود که مشــخصاً بعد از ترجمه آثار امیل زوال به ســوئدی، موج عظیمــی از تقلید ســبک ناتورالیســم میان نویســندگان ســوئدی بــه راه افتــاد. نــگاه تلخ و تیــره نویســندگان آن کشــور به سرشــت و سرنوشت انســان و همچنین جبرگرایی که آزادی عمل انسان را همچون تراژدیهای یونانی تحتالشعاع خود قرار میداد از مشخصههای بارز ناتورالیسم سوئدی قرن نوزدهم بود.تأثیر ناتورالیسم تا هنگام انتشار داستانهای عمیقاً درخشــان و فلســفی (پرالگرکویست) نویســنده بزرگ آن کشور پابرجا بود و بعدها انتشار رمان (جالد) که شاهکار پرالگرکویست است مسیر ادبیات سوئد را به سمت فلسفه و متافیزیک تغییر داد.اکنون بپردازیم به سلما الگرلوف، او در دوران کودکی بهدلیل مرگ زودهنگام پدر و همچنین مشــکالت جســمانی و بیماری که درگیرش شده بود خیلی زود غرق در جهان افسانهها شد و کتابخوانی قهار از آب در آمد. سال 1۸90 در مسابقه داستان کوتاهنویسی که از طرف مجلهای ادبی برگزار میشــد شــرکت کرد و رتبه اول را به دســت آورد. شــهرت الگرلوف در سال 1۸91 با انتشــار رمان (گوســتاو برلینگ)رقم خورد. این رمان که با تحسین منتقدان مواجه شــد از افســانههای زادگاه نویســنده ریشــه گرفته بود و سرگذشت ســقوط و سپس ندامت کشیشــی به نام گوســتاو برلینگ را روایت میکند.پس از انتشار و موفقیت این رمان، ســلما الگرلوف گلچینی از داســتانهای کوتاه خود را با نام (رشــتههای نامرئی) به چاپ رســاند. این کتاب که در دو بخش مجزا منتشــر شــده بود ابتدا به افسانههای مذهبی میپرداخت که در آن روح بشر با طبیعت به وسیله رشتههایی نامرئی گره خورده اســت و بخش دوم کتاب به داســتانهای رئالیستی میپردازد. در ســال 1۸95 الگرلوف از شغل آموزگاری دست کشید تا باقی زندگیاش را وقف ادبیــات کنــد. در 190۷ به ســفارش اولیای مدرســهای که ســابقاً در آن جا تدریس میکــرد برای کودکان ســوئدی قصهای نوشــت با نام (ســفر شــگفت انگیز نیلس هولگرســون) در وصف پرواز خیالی پســرکی چهار ســاله بر سراسر سرزمین سوئد. حــوادث غریب کتاب هزاران کودک را در سراســر جهان شــیفته خــود کرد و آنها را با جغرافیا و تاریخ ملی و میهنی کشورشــان آشــنا کرد و خیلی زود مقام معتبری در ادبیــات جهان به دســت آورد که تــا آن روز برای کمتر نویســندهای رقم خورده بود. بعدها آســترید لیندگرن مشهورترین نویسنده ادبیات کودک و نوجوان سوئد و خالق داســتان درخشــان (پی پی جوراب بلند) در مصاحبــهای اذعان کرد که در خلق داســتانهایش بیشتر تحت تأثیر ســلما الگرلوف بوده و این تأثیر در تمامی نویســندگان سوئدی قابل ردگیری و مشــاهده است. داستان (امپراطوری پرتغال) که در 1914 منتشــر شــد تحلیلی روانشــناختی اســت در روابط مرد و زن که باز هم از افســانههای کهن ســوئدی ملهم گشــته اســت. ســلما الگرلوف در ســال 190۷ از دانشــگاه اوپســاال درجه دکتــرای افتخاری گرفــت و در 1909 جایزه نوبــل ادبیات را دریافت کرد و چند سال بعد به عضویت آکادمی سوئد پذیرفته شد. آثار الگرلوف تا امروز به بیش از پنجاه زبان ترجمه شده و برخی از داستانهای او از جمله سفر شــگفت انگیز نیلس هولگرسون به زبان فارسی هم برگردانده شده است.آثار این بانــوی نویســنده، زیبایی و اصالت شــاعرانه را به ادبیات ســوئد بازگرداند و مســیر ادبیات این کشور را برای همیشه تغییر داد.