پیام برجامی اروپا از تهران به ترامپ
وقتی توافق برجام بین ایران و کشورهای 5+1 منعقد شد، هیأتهای اقتصادی بزرگی از کشــورهای اروپایی به ایران آمدنــد. در این میــان برخیها نــگاه بدبینانه داشــتند که کشــورهای اروپایی تنها به فکر در اختیار گرفتن بازار ایران هســتند و نمیتوان با هیچکدام از آنها به سرمایهگذاری و تولید مشــترک رسید. ولی این تفکر عمر طوالنی نداشت چــرا که اروپاییان به این نتیجه رســیدند که ایــران باوجود تمــام تبلیغات منفی، کشــوری با پتانســیل باال اســت. به علــت اعمال ســالها تحریــم علیه بخشهــای مختلف اقتصاد ایران، بســیاری از شــرکتهای خارجی اطالعاتی از وضعیت اقتصادی و سرمایهگذاری در ایران نداشتند و تصور میکردند ریسک ســرمایهگذاری در کشــورمان زیاد اســت اما با حضور مســتمر و اطالعاتی که اتاق بازرگانی و بخش خصوصی در اختیار آنها گذاشــت، اکنون میبینیم شرکتهای اروپایی برای ورود به ایران ابراز تمایل میکنند. اکنون میزبان هیأت اقتصادی 70 نفره اروپا به ایران هستیم. هیأتی که ابتدای سال69 برای حضور و فعالیت مشترک در کشورمان ابراز تمایل کرده بود.با حضور فیل هوگان کمیسیونر کشاورزی و مواد غذایــی اتحادیه اروپا و مقامات عالی رتبه کشــاورزی و بازرگانی اتحادیه اروپا و 44 انجمن و شــرکت تولید کننده اتحادیه اروپا حداقل در صنعت کشاورزی میتوان منتظــر خبرهای خوش بــود. در خصوص ایــن روند و تداوم حضور شــرکتهای اروپایی باوجود رجزخوانی ترامپ علیه برجام، 5 نکته را باید ذکر کرد:
-1 با برداشــته شدن تحریمهای ظالمانه علیه کشورمان زمینه بسیار مناسبی برای گســترش فعالیتهــای اقتصــادی و تجاری با کشــورهای دیگر ایجاد شــده اســت لذا بخش خصوصی باید از فضای پیش آمده استفاده کند تا بتواند سطح تعامالت خود را با شرکتهای بینالمللی افزایش دهد.
-2 از طرفی حضور شــرکتهای اتحادیه اروپا در ایران نشــانه دیگری هم دارد و آن اینکــه اروپاییها به برجام پایبند هســتند و حمالت ترامپ رئیس جمهوری امریکا هیــچ تأثیری بر تصمیمگیری آنها ندارد. رفت وآمد شــرکتهای اروپایی نشــان میدهد کــه آنها به این نتیجه رســیدند که همکاری با ایران بــرای آنها نیز سودمند است و تجارت جهانی تحت تأثیر مسائل سیاسی قرار نمیگیرد.
-3 اتحادیه اروپا در تولید محصوالت کشاورزی و غذایی توانمندیهای زیادی دارد و بواسطه موقعیت جغرافیایی و سابقه طوالنی در زمینه تکنولوژیهای نو و پیشرفته یکی از قطبهای تولید غذای دنیا محســوب میشــود لذا با شــراکت با شــرکتهای اروپایــی میتوانیــم از تکنولوژی و دســتاوردهای آنها اســتفاده کنیم. در 10 ســال اخیر ارزش افزوده صنایع غذایی ایران رشــدی معادل 26 درصد داشــته اســت به گونهای که توانستیم در مسائل کشاورزی و تأمین نیاز داخلی تا حدودی به خودکفایی برسیم و حتــی در برخــی از محصوالت غذایی صادرات داشــته باشــیم. در ســال 2016 ایران در حدود 6 میلیارد و 200 میلیون دالر صادرات انواع محصوالت کشــاورزی و غذایی داشــته اســت و از ســال 2012 ســاالنه رشــدی معادل 0.3 درصد را تجربه کرده است. امــا من اعتقاد دارم باوجود روابط سیاســی با کشــورهای اتحادیه اروپا، ســطح روابط اقتصادی و تجاری در حوزه کشاورزی و غذایی رضایت بخش نیست.
-4 بــرای آنکــه بتــوان از فرصت پیش آمده به نحو مطلوب اســتفاده کرد باید شــرایط ســرمایهگذاری تســهیل شــود.همچنین مســائل بانکی و مالی باید مورد توجه قرار گیرد تا طرفین بدون مشــکل بتوانند تجــارت کنند. اتصال بازرگانان به عرضهکنندگان اصلی کاال دراتحادیه اروپا و همچنین کاهش هزینههای تجارت از مهمترین پیامدهای مثبت این رایزنیها و دیدارهای مستقیم است.
-5 توانمندی خوب ایران در تولید محصوالت کشاورزی و موقعیت ژئوپلتیک ایران در منطقه به همراه فضای امن اقتصادی انگیزه بسیار خوبی برای کشورهای اتحادیــه اروپــا بــرای ســرمایهگذاری در بخش کشــاورزی و صنعت غذایــی ایران فراهم کرده اســت. لذا نباید این فرصت را از دســت داد بخصوص اینکه برخی از شرکتهای اروپایی سابقه همکاری و سرمایهگذاری در ایران را داشتند. آن دسته از شرکتهای ایرانی اکنون شانس جوینت ونچر شدن با برترینهای اروپا را دارند کــه هدف گــذاری آنها فراتر از بازار داخلی باشــد و به چشــم اندازهــای درازمدت بیندیشند.