تابآوری شهری و جبر جغرافیایی زلزله

بشــر بــه کمــک علم مــدرن امــروز علت و ســازوکار رخــداد همه حــوادث طبیعــی را میدانــد و ابعــاد آنها را تحلیــل کــرده اســت بنابرایــن نمی تــوان به ســاخت و ســاز بــی رویــه و بــدون اصــول بــر حریم گســلها و مناطق لــرزه خیز و مناطق مســتعد ســایر مخاطرات محیطی مبادرت ورزیــد امــا منتظــر واکنــش طبیعــت نبــود. مدتهاســت که مدیــران، تصمیمســازان و سیاستگذاران کشــورهای جهان برای مقابله با چنین بالیایی چاره اندیشــی میکنند و در پی اســتحکام زیرســاختها و مقاوم ســازی شهرها و روستاهای خود هستند. سال ۲005 کشــورهای عضــو ســازمان ملــل چارچــوب اجرایــی هیوگــو را بــرای کاهــش مخاطــرات طبیعــی امضــا کردنــد. ایــن چارچــوب بــه صورت جامع نقش دولتها و ســازمانهای ملــی و بینالمللــی، اجتماعــات داوطلــب، بخــش خصوصــی، دانشــگاهها و مراکــز آکادمیک را در تالش برای تاب آور ســاختن شــهرها به وضوح مشــخص میکند. ارتقای تاب آوری شــهرها امری اســت که در دســتور کار قــرار گرفته اســت و این درســی اســت که کشــورهای پیشــرفته از مخاطــرات محیطی میگیرند. ســونامی 0۱ متری مارس ۱۱0۲ در فوکوشیما که طی آن بیش از ۹ هزار نفر کشته شــد و ژاپن چند متر به سمت شرق جابه جا شــد و در حــال تبدیل شــدن به یــک فاجعه انســانی و زیســت محیطی بود، برای ژاپن به ایدهپــردازی در مورد شــهرهایی مقاوم ختم شــد که طرحهــای اولیه آنهــا در خلیج توکیو طراحی شده اســت و قرار است شهرهایی را بسازند که 0۱ ریشتر زلزله را تحمل کنند.

امروز زلزلهای مرگبار و تأســفبار در غرب کشــور رخ داد کــه خســارات جانــی و مالــی فراوانــی را به بــار آورده اســت. این موضوع کــه چه تمهیداتی باید به لحاظ برنامهریزی شــهری و شهرســازی و احیــای بافتهــای نامقاوم شهری بیندیشیم که عمق خسارات و فجایــع را کــم کنیــم و کجاهــا در تجهیــز و مقاومســازی پهنههــای شــهری و روســتایی کوتاهــی کردهایم به قوت خود باقی اســت و جای بحث فــراوان دارد. آنچه که هم اکنون حائز اهمیت اســت، مدیریت پس از بحران و عکسالعمــل ســریع بــه حادثــه اســت. شــهرها و روســتاهای فراوانی در غرب کشور هــم اکنون با پــس لرزه، ســرما، آوار، اختالل در زیرساختها ...و دست به گریبان هستند. انتقــال مجروحــان؛ آواربــرداری و امــداد و نجــات و بخصــوص تخلیــه مناطق آســیب دیــده از جمعیــت و انتقــال آنها بــه جاهای امن چیزی است که هم اکنون باید با عزمی ملی و بسیج همه منابع انجام شود.