پارازیت شایعات روی موج همیاری ملی زلزلهزدگان
شــايعه از همــان لحظــه اول زلزلــه کرمانشاه به جان همه افتاد. شايعههای تکراری، عکسهای اشتباه. عکسهايی از زلزله مصر و ايتاليا که حتی خبرنگاران را هــم در معرض نقد جدی قــرار دارد. در ايــن ميان برخی خبرها هم از ســوی مســئوالن تکذيــب و تأييــد میشــد. کاربرانــی هم در فضای مجازی، وظيفه خــود می دانســتند هر خبر اشــتباهی را تصحيح کنند اما در چهارمين روز زلزله کرمانشاه همچنان شايعهها و خبرهای اشــتباهی ميدانداری میکند. شايعاتی کــه از ســوی صفحــه توئيــت متــروک ســربرمی آورد تــا کمــی ديده شــوند به اصطــاح توئيتریها فيو شــوند و اليک بگيرند. از جمله شــايعاتی که روی خط توئيتررفتبستهبودنبرخیجادههابه روی محمولههــای کمکی خبر میدهد کــه خيلــی زود تکذيب شــد. خبــری که بيــش از همــه جنجــال کــرد. عکــس از دو روحانــی بــود. بــرای بســياری ايــن شــائبه به وجود آمده بــود که روحانی با خرابههای زلزله عکس سلفی میگيرد. امــا بعــد از آن ويدئويــی بيــرون آمد که نشــان داد حجتاالســام قاســميان از مردم میخواهد تا نــذورات ۸۲ صفر را برای کمک به زلزله زدهها به کرمانشــاه ارســال کنند. اين ويدئو از سوی بسياری در فضــای مجــازی نشــر شــد. برخــی کاربران هم به کســانی که عکس را نشر داده بودند پيشنهاد دادند که برای رفع ســوءتفاهم فيلــم اصلــی را نشــر دهند وگرنهمديونمیشوند. عمر شــايعهها البته در فضای مجازی بسيار کوتاه ســت. همواره کاربرانی پيدا میشــوند که خيلی زود صحت و سقم يــک ماجــرا را کشــف میکنند. کســانی که عــادت دارند مــو را از ماســت بيرون بکشــند. شــايعه هارپ، دفن زبالههای اتمــی هم که معمــوالً بعد از هــر زلزله شنيده میشود اين بار هم جان گرفت. کاربر سعيد سپهر هم مینويسد:«يکی مــی گه هــارپ بــوده. هيچ ايــدهای هم نداره هارپ چيه؟»
يکــی از کاربــران ديگــر هم بــه طنز نوشت: «آيا امکان دارد زلزله کرمانشاه به علت شــايعه دفــن زبالههای اتمی اتريش در کوير لوت ايران در زمان شاه که هيــچ گاه از حد شــايعه فراتر نرفت و پايه و اساســی نداشــت، بوده باشــد؟ از دوســتان کمونيســت مائوئيســت لنينيســت زمان شاه کسی اينجا نيست کارشناسی کنه؟» شايعه حصار کشيدن دور شهرستان ازگله کانون اصلی زلزله کرمانشــاه هــم بــا واکنشهــای بســيار زيــادی رو بــه رو شــد. بويــژه گروههــای مردمــی کــه بــرای کمــک بــه ايــن شهرســتان رفتــه بودند. اين شــايعه از آنجا جان گرفت که بيشــتر از گروههای مردمــی برای کمک به اين شهرســتان رفتنــد تــا نهادهــای دولتــی و نظامــی. خبــر افزايــش نــرخ بليــت بــه مقصــد مناطق زلزله زده را هم بسياری شايعه دانستند اما واکنش مسئوالن نشان داد کــه اين اتفاقها از ســوی برخی آژانس هــا بــه وقــوع پيوســته بــود! شــايعات در فضــای مجــازی برخــی رســانهها و روزنامــه نــگاران را بــه تلــه انداخــت تا کاربرانی هم بنويسند: «امروز روز سياه رســانههای ايرانــی در داخــل و خــارج هــم بــود، بســياری در زمينــه «فکــت چکينگ» مردود شــدند، میگوييم در زمان بحران و شايعه به روزنامه نگاران حرفــهای و رســانههای رســمی توجــه کنيد، حاال روزنامه نگاران و رســانههای رســمی شــدند عامــل انتشــار تصاويــر دروغ.» رســانهها بيــش از هر چيزی در انتشــار يک عکــس از زلزله اســکندريه مصر و ايتاليا به دام افتادند. کاربری به نام ســودا ياالن نوشــت: «جوری نشود که بهخاطر زلزله سرپل- ذهاب، آنقدر شــايعه و دروغ ببافيد تا سرپل-صراط نتوانيد تو چشمان داغديدهها و اونايی که تهمت می زنيد، نگاه کنيد.»