گزینه های«عون» پس از بازگشت «حریری»

استعفای غیرمترقبه و نابهنگام سعد حریری در ریاض از پست نخستوزیری لبنان، که به نظر میرسد تحت فشــار یا توافقی با مقامات ســعودیها انجام گرفته به لحاظ قواعد داخلی بیــروت، اقدامی غیر طبیعی و در راستای نقض قواعد مصرح این کشور به شمار میرود. چــرا که در مســیر قانونــی هرگونه اســتعفایی از ســوی مقامات سیاســی لبنــان، باید از فیلتــر موافقت رئیس جمهــوری رد شــده و تقدیم میشــل عون میشــد. اما حریــری با چنین اقدام نابهنگامی، لبنان را وارد مرحلــهای تازه از بحران داخلی کرده و در سطح منطقهای نیز به گسترش بحرانی تازه میان مناسبات عربستان ســعودی بــا قدرت منطقهای ایران و دیگر کشــورهای اروپایــی و امریکا دامن زد. واقعیــت امر آن اســت که مقامات ســعودی بــرای برون رفت از بنبســت اخیر داخلی در خصوص دســتگیریهای شــاهزادگان سناریوی اســتعفای حریری را طراحی کردند تا با یک تیر دو نشــان بزنند. از ســویی اذهان داخلی را با فرافکنی بحرانــی در خــارج آرام کــرده و از ســویی دیگــر با ایجــاد بحرانــی در داخل لبنان حزباهلل را تحت فشار قرار دهد. امــا ســناریوی طرحریزی شــده از ســوی ریاض بخوبی پیش نرفتــه و با همدلی و همراهی احزاب داخلی و بخصوص حزب اهلل، مقامات ســعودی به این نتیجه رســیدند که ادامه این مســیر هزینه ســنگینی را بر دوش آنها خواهد گذاشت. بر این اســاس کشور ثالثی مانند فرانسه وارد بازی سعودیها شد و با توجه به نفوذ قابل توجه مقامات پاریس با طوایف مختلف و گوناگون لبنان از جمله مسیحیان و بخــش قابل توجهی از شــیعیان، حریری رایزنی با امانوئل مکــرون را برگزید و درهمین راستا نیز راهی پاریس شده و با مقامات کاخ الیزه دیدار کرد. پس از آن نیز راهی بیروت شد تا پاسخ قابل مالحظهای را نسبت به استعفای ناگهانی خود به مقامات داخلی لبنان ارائه دهد. نکته قابل توجه در این ســفر این اســت که حریری بهعنوان نخســتوزیری وارد لبنان شد و در مقام نخستوزیری نیز مورد استقبال مقامات این کشور قرار گرفته و در جشن استقالل لبنان روز گذشته شرکت کرد. چنین امری حکایت از این دارد که ســعد حریری در ظاهر پذیرفته مراحل تکمیلی اســتعفایش انجام نشــده و عمالً در حال حاضر نخستوزیر لبنان نیز است. همان گونه که مکرون نیز از وی بهعنوان نخستوزیر لبنان یاد کرد. در چنین شرایطی حریری در لبنان 4 راهکار پیش روی خود خواهد داشت. در راهکار اول به نظر میرسد آقای حریری همان گونه که پیشــتر نیز اعالم کرده بود نزد میشــل عون رفته و اســتعفایش را تقدیم رئیسجمهوریکند.درچنینوضعیتیرئیسجمهوریامکانداردبااستعفای وی موافقت کرده و وی را بهعنوان کفیل نخستوزیری برگزیند تا شخص دیگری به جای وی منصوب شود. در وضعیتی دیگر سعد حریری امکان دارد استعفای خود را پس از مذاکرات با رئیس جمهوری پس گرفته و تنها به تغییراتی در توازن کابینه بســنده کند. راه حل ســوم نیز این خواهد بود که میشــل عون با استعفای حریری موافقت کرده و بالفاصله انتخاباتی دیگر برگزار شــده و شــخص دیگری به جای وی منصوب شود. درصورت رخداد این راه حل، به احتمال زیاد این فرد از میان شــخصیتهای 14 مارس با توجه به اکثریت قابل توجهشان در پارلمان برگزیده خواهد شد. در مرحله چهارم نیز امکان دارد توافقی جدید شکل گرفته و دولتی غیر سیاســی و تکنوکرات در لبنان تشــکیل شــود. در ایــن صورت دولت تکنوکرات موظف میشود تا با برگزاری انتخاباتی جدید، شخصی از میان اکثریت پارلمان در پســت نخستوزیری قرار گیرد. عملی شدن هر کدام از این راهکارها عالوه بر ایجاد توافقی در داخل لبنان، نیازمند یک تفاهم منطقهای و بینالمللی با حضور میانجیگرانه فرانسویها خواهد بود تا از این میان راه حلی مناسب برای آینده منصب نخســتوزیری لبنان برگزیده شــده و لبنان در چنین شــرایطی به وضعیت عادی پیش از استعفای حریری بازگردد.