زلزلهزدگان؛ نمای نزدیک
از کرمانشــاه شــروع کنیــم؛ اثــرات زلزلــه در فضــای عمومی شــهر بهطوری اســت که از آن حالت شــوک اولیــه در آمده اســت؛ یکی از اهالی کرمانشــاه لحظه وقــوع زلزله با صدای مهیــب آن را به ترکیدن بمبی چند تنی تشــبیه میکند: انگار بمب چند تنی ترکید، همه مــردم ریختند بیرون، صدای بلند غرش زمین و همهمه مردم، طوری که همه مردم ترسیدند.
با گذشــت چند روز از حادثه و خروج از شــوک اولیه و بازگشتن زندگی به روال عادی، نوعی الگوی رفتاری جمعی حمایتی بر پایه همدلی در سطح شهر شکل گرفته است، فضاهای فراوانی برای کمکهای مردمی و کمکهای مالی. در طول مسیر دو ساعته کرمانشاه به سر پل ذهاب، در نیمه اول راه چندان اثری از خرابی نیست، اما بتدریج از کرند غرب تا سر پل ذهاب، خرابیها رخ مینمایانند. عمده روستاییان در چادرهای سفید هالل احمر استقرار یافتهاند. مثلث سر پل ذهاب، ازگلــه و ثالث باباجانی، بیشــترین آســیب را در زلزله دیدهاند، به گفته مســئوالن محلی کل جمعیت این منطقه چیزی حدود 15 هزار نفر میشود. یکی از ساکنان محله فوالدی در سر پل ذهاب وضعیت خرابی محله را اینگونه توصیف میکند: محله طوری خراب شده، انگار صد سال در آن جنگ بوده.
دو محله در ســر پل ذهاب بیشــترین تلفات را دادهاند، البته این آمار رســمی نیســت؛ بخــش اعظمــی از ایــن آمارهــا توســط NGO هــای مســتقر در محــل، جمعآوری شده، هماکنون چیزی حدود 520 خانوار در محله مسکن مهر و 270 خانوار در محله فوالدی بیخانمان شده و در چادر اسکان دارند.
یکی از نکات اصلی باال نبودن تلفات در شهرهای سر پل ذهاب، قصر شیرین و شهرهای اطراف به گواه ساکنان آن، بازسازی این شهرها بعد از جنگ تحمیلی و مقاوم بودن طیف وسیعی از خانه هاست. واقعاً جای افسوس دارد خانههایی کــه بعــد از ســالهای ابتدایی جنگ ســاخته شــدهاند، ســر جایشــان هســتند، اما مسکنهای مهر، ویران شده و ساکنان آنها که باید سالها قسط بدهند آوارهاند.
وضعیت در ســر پل ذهاب از حالت بحرانی در آمده، اصلیترین مشــکل مردم، مشکالت مربوط به اسکان است. بسیاری از مردم در زمینها، پارکها و محدودههای خالی شــهر به صورت جمعی چادر زدهاند. تهیه نفت و گاز و نگرانی از بابت تمام شــدن آنها، یکی از دغدغههای مردم اســت. آب شرب شــهری کیفیــت چندانی نــدارد. با وجود این مــردم از کمکرســانی رضایت نسبی دارند، با کد ملی به افراد بازمانده آذوقههای غذایی و خدمات درمانی و چــادر داده میشــود، . حتی در بســیاری مــوارد در داخل چادرها در ســر پل میتــوان چادرهــا و پتوهــای اضافه یافت. از ســمت ســر پلذهاب به ســمت ازگلــه چندین روســتا بــا خرابی 80 تــا 100 درصدی وجود دارند، روســتاهایی کــه راههــای شوســه و بارندگیهــای اخیــر روند کمکرســانی به آنهــا را دچار مشکالتی کرده است. با برآورد تقریبی صورت گرفته در موج سرمای روزهای آینده با 1 تا 3 هزار خانوار ســرگردان در چادر مواجه هســتیم. بهترین راهکار نیز اســکان موقت در کانکس اســت، روندی که باید سازمان مدیریت بحران حتــی از ســالها قبــل پیشبینــی میکــرد، در حالی کــه این پیشبینــی هرگز صــورت نگرفت. زلزله اخیر عالوه بر موارد ذکر شــده، مشــکالت و مصائب و آســیبهای فــراوان روحی، روانی و اجتماعی بــرای بازماندگان به جا خواهد گذاشــت، موارد غیر رســمی از چند خودکشــی بویژه در روســتاها گواه این امر اســت، کســانی که تمام عزیزان خود را در یک لحظه از دست دادهاند بشدت احتیاج به نوعی مأمن و آرامگاه اجتماعی دارند.
همیــن هفتــه اول بعــد از زلزله، بیماران خــاص، معتادیــن و معلولین که در چادرهــا زندگــی میکنند و طیف وســیعی از کودکان ســرگردان بودند. بســیاری از خانوادههایی که بیماران خاص داشتند معتقدند در بسیاری موارد از نبود دارو رنج میبرند. این ســرگردانی بویــژه برای کودکا ِن عزیز از دســت داده دارای پیامدهای فراوانی خواهد بود، کودکانی که حتی مهد کودک هایشان نیز تخریب شده. به گواه منابع غیر رسمی چیزی حدود 24 مهد کودک در سر پلذهاب و شهرهای کوچک اطراف تخریب شــدهاند، البته در برخی مناطق شــهری مانند خود سر پلذهاب کانکسهایی بهعنوان مهد کودک در حال تعبیه است.
ادامه در صفحه 2